Nghiên cứu giá trị tiên lượng của procalcitonin huyết thanh ở bệnh nhân nhiễm khuẩn

Bài viết nghiên cứu trên 141 bệnh nhân (BN) có triệu chứng nhiễm khuẩn (NK), điều trị tại Khoa Hồi sức Tích cực, Bệnh viện 103 từ tháng 1 - 2011 đến 6 - 2013, đánh giá theo hướng dẫn điều trị NK quốc tế (2012).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu giá trị tiên lượng của procalcitonin huyết thanh ở bệnh nhân nhiễm khuẩnTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2013NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ TIÊN LƢỢNG CỦA PROCALCITONINHUYẾT THANH Ở BỆNH NHÂN NHIỄM KHUẨNPhạm Thái Dũng*; Đỗ Quyết**TÓM TẮTNghiên cứu 141 bệnh nhân (BN) có triệu chứng nhiễm khuẩn (NK), điều trị tại Khoa Hồi sức Tíchcực, Bệnh viện 103 từ tháng 1 - 2011 đến 6 - 2013, đánh giá theo hướng dẫn điều trị NK quốc tế(2012) bao gồm 3 nhóm. Nhóm 1: 17 BN sốc NK; nhóm 2: 26 BN NK nặng; nhóm 3: 98 BN có tìnhtrạng NK. Tất cả BN được khám lâm sàng ngay lúc nhập viện, cho điểm APACHE II, xác định nồngđộ procalcitonin (PCT) máu tại thời điểm nhập viện, sau 24 giờ và 48 giờ. So sánh PCT ở 3 nhóm tạicác thời điểm và đánh giá nồng độ PCT ở BN sống và tử vong do NK nặng và sốc NK. Kết quả chothấy: nồng độ PCT trung bình ở BN sốc NK (8,1  4,5 ng/ml) khác biệt không có ý nghĩa thống kê vớiBN NK nặng (6,2  3,1 ng/ml), nhưng khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa nhóm sốc NK và nhóm NKnặng với nhóm có tình trạng NK (1,1  0,3 ng/ml). Nồng độ PCT ở BN sống và tử vong khác biệtkhông có ý nghĩa thống kê với p > 0,05. Như vậy, PCT có khả năng tiên lượng sự tiến triển nặnghơn của tình trạng NK, nhưng vai trò tiên lượng BN NK nặng và sốc NK còn hạn chế.* Từ khoá: Nhiễm khuẩn; Procalcitonin; Sốc nhiễm khuẩn.STUDY of PROGNOSIS VALUE OF PROCALCITONININ SEVERE SEPSIS AND SEPTIC SHOCK PATIENTSSUMMARYStudy of 141 patients with infectious symptom treated an Intensive care Unit, 103 Hospital from 1- 2011 to 6 - 2013 and evaluation under the guidance of international import value in 2012, included 3groups. Group 1: 17 patients with septic shock; group 2: 26 patients with severe infection; group 3:98 patients with infection status. All patients underwent clinical examination at admission, theAPACHE II score, blood procalcitonin (PCT) concentrations determined at the time of admission,after 24 hours and 48 hours. Comparison of PCT in 3 groups at the time of assessment and PCTlevels in patients with survival and death from severe infection and septic shock. Results showed thatthe average concentration of PCT in patients with septic shock (8.1  4.5 ng/ml) was not statisticallysignificant difference in patients with severe infection (6.2  3.1 ng/ml) (p > 0.05). However, the PCTlevel in septic shock and severe infection patients was higher than that in infection status patients(1.1  0.3 ng/ml) (p < 0.05). PCT concentrations in patients with survival and death was notstatistically significant different with p > 0.05. Thus, PCT likely prognosis worse progression ofinfection status, but the prognostic role of PCT in severe infection, septic shock patients is stilllimited.* Key words: Infections; Procalcitonin; Septic shock.* Bệnh viện 103** Học viện Quân yNgười phản hồi (Corresponding): Phạm Thái Dũng (dung2doctor@gmail.com)Ngày nhận bài: 23/8/2013; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 18/9/2013Ngày bài báo được đăng: 1/10/2013TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2013ĐẶT VẤN ĐỀMặc dù có nhiều tiến bộ trong chăm sóctích cực và thuốc kháng sinh đối với BNNK, nhưng tỷ lệ BN tử vong liên quan đếnNK vẫn chưa có cải thiện [4, 8]. Hội chứngđáp ứng viêm toàn thân có thể tiến triển tốthoặc tiến triển thành NK nặng và sốc NK.Diễn biến NK nặng lên thường diễn ranhanh và ngắn tại khoa hồi sức tích cực [9].Do đó, theo dõi và phát hiện diễn biếnthành NK nặng và sốc NK ở BN có tìnhtrạng nhiễm trùng là vô cùng quan trọng.Hội chứng đáp ứng viêm toàn thân(Systemic inflammatory response syndrome- SIRS) do nhiều nguyên nhân. Để phânbiệt với nguyên nhân NK và nguyên nhânkhác, PCT là dấu ấn sinh học được khuyếncáo sử dụng [7]. Ngoài ra, nồng độ PCTcũng đã được ghi nhận tăng dần cùng vớiđộ nặng của tình trạng NK và rối loạn chứcnăng các cơ quan. Điều này đặt ra cho bácsỹ phải đánh giá nồng độ PCT như một dấuấn sinh học quan trọng để quá trình theodõi mức độ nặng của BN NK nặng và sốcNK. Xuất phát từ ý nghĩa thực tiễn trongđiều trị chăm sóc BN NK, chúng tôi thựchiện nghiên cứu này nhằm: Đánh giá giá trịtiên lượng của PCT ở BN có tình trạng NK,NK nặng và sốc NK.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.141 BN điều trị tại Khoa Hồi sức Tíchcực, Bệnh viện 103 từ tháng 1 - 2011 đến6 - 2013, gồm 86 BN viêm phổi, 18 BN NKtiết niệu, 13 BN NK tổ chức dưới da, 11 BNNK ổ bụng, 4 BN NK dịch não tủy và 9 BNNK huyết. 77 BN ngoại khoa và 64 BN nộikhoa. Chia BN thành 3 nhóm: nhóm 1: 17BN sốc NK; nhóm 2: 26 BN NK nặng; nhóm3: 98 BN có tình trạng NK không diễn biếnthành NK nặng hay sốc NK.BN được chẩn đoán tình trạng NK, NKnặng và sốc NK theo Hướng dẫn kiểm soátNK nặng và sốc NK của Dellinger R.P vàCS [7].- Tình trạng NK là SIRS kết hợp vớibằng chứng của NK. Xác định SIRS dựavào 2 trong 4 dấu hiệu sau: nhiệt độ < 36°Choặc > 38,3°C; tần số tim > 90 lần/phút; tầnsố thở > 20 lần/phút hoặc PaCO2 <32 mmHg; số lượng b ...