Nghiên cứu khả năng kháng khuẩn và một số chỉ tiêu hóa sinh của dịch chiết lá cây thuốc bỏng

Bài viết tập trung nghiên cứu công dụng của dược liệu cây thuốc bỏng bằng hoạt tính kháng khuẩn với 5 loại vi khuẩn kiểm định (E. coli, B. pumilus, S. aureus, Vibrio parahaemoliticus (HU3) và Vibrio sp. (HH1).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khả năng kháng khuẩn và một số chỉ tiêu hóa sinh của dịch chiết lá cây thuốc bỏngTẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học HuếTập 3, Số 1 (2015)NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG KHÁNG KHUẨN VÀ MỘT SỐ CHỈ TIÊU HÓA SINHCỦA DỊCH CHIẾT LÁ CÂY THUỐC BỎNG (Kalanchoe pinnata (LAM.) PERS)Nguyễn Thị Thu ThủyKhoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học HuếEmail: thuthuy.dhkh@yahoo.comTÓM TẮTCây thuốc bỏng (Kalanchoe pinnata (Lam). Pers) hay còn gọi là cây sống đời trong dângian thường dùng làm thuốc giải độc, chữa bỏng, đắp vết thương và cầm máu. Ngoài ra,còn được dùng chữa viêm loét dạ dày, một số bệnh đường ruột và bệnh nhiễm trùng khác.Để làm sáng tỏ công dụng của loại dược liệu này, chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu hoạttính kháng khuẩn với 5 loại vi khuẩn kiểm định (E. coli, B. pumilus, S. aureus, Vibrioparahaemoliticus (HU3) và Vibrio sp. (HH1). Kết quả thực nghiệm cho thấy: trong 3 loạidung môi (nước, nước muối sinh lý và cồn đốt) dùng để chiết rút thì dịch chiết lá thuốcbỏng bằng cồn đốt cho hoạt tính kháng khuẩn mạnh nhất với hiệu số vòng vô khuẩn củaHU3 ở tỉ lệ 4:1 là 27.33 mm, nhưng khi chiết bằng nước không thấy xuất hiện vòng vôkhuẩn với E. coli, B. pumilus và HH1 ở tỉ lệ 2:1. Dịch chiết cao toàn phần của lá cây thuốcbỏng bằng dung môi cồn cho khả năng kháng khuẩn mạnh đối với cả 5 loại vi sinh vật kiểmđịnh. Với dịch chiết flavonoid từ lá thuốc bỏng có hiệu số vòng vô khuẩn rất cao, dao độngtừ 23,66 - 35,16 mm ở tỉ lệ 1/50. Phân tích một số thành phần hóa sinh của lá cây thuốcbỏng cho hàm lượng vitamin C vào buổi và buổi chiều lần lượt là 0,088% và 0,077%; hàmlượng đường khử là 0,23%; flavonoid tổng số là 7,23%.Từ khóa: Flavonoid tổng số, khả năng kháng khuẩn, thuốc bỏng, vi sinh vật kiểm định.MỞ ĐẦUTừ xưa đến nay, những cây thuốc dân gian vẫn đóng vai trò hết sức quan trọng trongđời sống hàng ngày của con người. Một số hợp chất tự nhiên được ch chiết từ cây cỏ đã đượcứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành khác nhau vì trong chúng có chứa những biệt dược rất khótổng hợp. Mặt khác việc dùng thuốc nam hầu như không gây ra tác dụng phụ [5]. Trong số đócó cây thuốc bỏng. Lá cây thuốc bỏng có nhiều tác dụng trong điều trị một số bệnh như: giảiđộc, chữa bỏng, viêm loét dạ dày, viêm ruột, trĩ nội, đi ngoài ra máu, một số bệnh đường ruột vàbệnh nhiễm trùng khác [6]. Bên cạnh các công trình nghiên cứu về các hợp chất chiết từ các đốitượng thực vật thì một trong những hướng quan trọng trong việc nghiên cứu cây thuốc là xem khảnăng kháng khuẩn của dịch chiết khi chiết bằng các phương pháp và dung môi khác nhau, nhằmsử dụng có hiệu quả nguồn dược liệu vốn sẵn có trong tự nhiên. Đó cũng là lý do để chúng tôichọn nghiên cứu này.117Nghiên cứu khả năng kháng khuẩn và một số chỉ tiêu hóa sinh của dịch chiết lá cây thuốc bỏng …I. NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU1.1. Nguyên liệu- Cây Thuốc bỏng mọc tự nhiên được thu hái trênđịa bàn thành phố Huế.Tên khoa học: Kalanchoe pinnata (Lam). PersThuộc họ Thuốc bỏng: Crasulaceae.- Các chủng vi sinh vật kiểm định gồm: vi khuẩnGram dương: Bacillus pumilus và Staphylococcus aureus ;vi khuẩn Gram âm: Escherichia coli ; Vibrioparahaemaliticus (HH1) và Vibrio sp. (HU3). Được cungcấp từ khoa Chống nhiễm khuẩn Bệnh viện Trung ƯơngHuế.Hình1. Cây thuốc bỏng(Kalanchoe pinnata (Lam). Pers)1.2. Phương pháp nghiên cứu* Phương pháp thu dịch chiết từ lá cây thuốc bỏng [3]- Thu dịch chiết lá cây thuốc bỏng bằng nước: 100 g lá tươi được nghiền kĩ bằng máyvới 100 ml nước, lọc qua phểu lọc chân không lấy phần dịch (làm tương tự với các dung môikhác).- Thu dịch chiết cao toàn phần lá cây thuốc bỏng bằng cồn: 100 g lá tươi được nghiền kĩbằng máy với 100 ml cồn, cho dịch nghiền vào cốc đong 500 ml, thêm vào 200 ml cồn và khuấykĩ, lọc, đem dịch lọc cô cạn cách thủy ở nhiệt độ 40 - 60oC cho đến khi thu được dạng cao sệt.* Xác định hoạt tính kháng khuẩn [1, 2]- Nuôi cấy các chủng vi sinh vật kiểm định trên môi trường thạch - thịt - peptone.- Môi trường thử hoạt tính kháng khuẩn: sử dụng môi trường có thành phần như trên,phân vào bình tam giác khử trùng ở 1 atm trong 30 phút, để nguội đến 40oC, cho riêng từng loạivi sinh vật kiểm định vào từng bình, lắc cho vi khuẩn phân bố đều, rồi rót vào đĩa petri Đợithạch nguội, dùng khoan (Φ:2 mm) khoan bỏ các thỏi thạch. Nhỏ dịch chiết lá thuốc bỏng vàolỗ khoan trên môi trường cấy sẵn vi sinh vật kiểm định. Cho các đĩa này vào tủ lạnh 2- 4oC từ10 - 12 giờ, sau đó đặt vào tủ ấm 28 - 30oC trong 18 - 20 giờ. Quan sát và đo vòng vô khuẩnxung quanh lỗ khoan. Tùy theo kích thước vòng vô khuẩn to nhỏ khác nhau để biết được khảnăng kháng khuẩn của dịch chiết.* Định lượng đường khử bằng phương pháp Bertrand [7]* Định lượng vitamin C bằng phương pháp sử dụng Iodine [7]* Định lượng flavonoid tổng số theo quy trình B.C.Tali [4]118TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học HuếTập 3, Số 1 (2015)Số liệu được xử lý theo phương pháp thống kê ...