Nghiên cứu khả năng nhân chồi trong nuôi cấy invitro cây khoai mán vàng (Colocasia esculenta sp.) của huyện Cẩm Thủy, Thanh Hóa

Bài viết nghiên cứu khả năng nhân chồi trong nuôi cấy invitro cây khoai mán vàng (Colocasia esculenta sp.) của huyện Cẩm Thủy, Thanh Hóa; phát triển thành cây hàng hóa có giá trị cho địa phương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khả năng nhân chồi trong nuôi cấy invitro cây khoai mán vàng (Colocasia esculenta sp.) của huyện Cẩm Thủy, Thanh Hóa TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 21. 2014 NGHIÊN CƢ́U KHẢ NĂNG NHÂN CHỒI TRONG NUÔI CẤY INVITRO CÂY KHOAI MÁN VÀNG (Colocasia esculenta sp.) CỦA HUYỆN CẨM THỦY, THANH HÓA Nguyễn Thị Minh Hồng1 TÓM TẮT Khoai mán vàng (Colocasia esculenta. sp) là cây trồng phổ biến ở Châu Á TháiBình Dương, đặc biệt rất thích hợp với vùng nhiệt đới ẩm. Hiện nay, ở huyện Cẩm Thủy,tỉnh Thanh Hóa người dân đang có giống khoai mán vàng được xem là sản phẩm đặc sảncủa địa phương nhưng đang có nguy cơ bị thoái hóa nguồn gen do dễ bị nhiễm bệnh, khógiữ giống, nhân giống bằng kỹ thuật thông thường. Để phát triển thành cây hàng hóa cógiá trị cho địa phương cần có sự can thiệp nhân giống bằng kỹ thuật nuôi cấy in vitro.Kết quả nghiên cứu cho thấy: khi nuôi cấy trên môi trường MS + 0.03mg/l TDZ cây khoaimán vàng có chồi mập, lá to, xanh đậm, hệ số nhân chồi cao nhất là 4.06 chồi/cây. Từ khoá: khoai mán vàng, invitro, nhân nhanh, môi trường. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Khoai mán vàng là loại cây có củ được trồng trên nhiều vùng đất khác như: Sơn La, CaoBằng, Hòa Bình, Quảng Ninh và Quảng Trị… và trở thành đặc sản quý với nhiều giống nổitiếng như khoai môn Lệ Phố, khoai sọ Thuận Châu, khoai môn Tàu Bắc Kạn, khoai mán … [1].Tuy nhiên, hiện nay chưa có tỉnh nào trồng khoai mán đại trà với quy mô sản xuất lớn bởi vì cácgiống khoai mán vàng địa phương cho năng suất không cao, thời gian sinh trưởng dài, dễ bị sâubệnh hại, thời gian ngủ nghỉ ngắn, rất khó để giống, hệ số nhân giống rất thấp. Hiện nay, ở huyện Cẩm Thủy , tỉnh Thanh Hóa người dân đang trồng giống khoai mánvàng thuộc họ khoai môn nhóm 2: Colocasia esculenta (L.) Schott. Loài cây này ở Việt Namthường gọi là khoai môn, khoai sọ… và được xem là đặc sản của địa phương vì loại khoai nàycho củ chất lượng rất thơm ngon, khi bổ ra có màu vàng nghệ, củ to và có nhiều củ con xungquanh, khi ăn có mùi vị rất đặc biệt, nhờ đó đã làm nên sự đặc sắc của loại khoai này. Tuy nhiên,người dân ở đây đang gặp phải một khó khăn là củ khoai mán vàng có nguy cơ thoái hóa nguồn gendo sau khi thu hoạch rất khó bảo quản vì nhanh bị thối nhũn, bị hà. Điều này đã ảnh hưởng lớn đếnkhả năng nhân giống và giữ giống của người dân . Vì vậy, để góp phần nhân nhanh giống khoai mán vàng sạch bệnh, bảo tồn nguồn tàinguyên di truyền đa dạng khoai mán vàng, đồng thời phát triển chúng thành cây hàng hóa có giátrị không chỉ ở huyện Cẩm Thủy mà còn hướng phát triển ra các vùng lân cận , chúng tôi đã tiếnhành nghiên cứu khả năng nhân chồi trong nuôi cấy invitro cây khoai mán vàng của huyện CẩmThuỷ, Thanh Hóa.1 ThS. Khoa NLNN, trường Đại học Hồng Đức 33 TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 21. 2014 2. VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP 2.1. Vật liệu Chồi cây khoai mán vàng sạch bệnh 2.2. Phương pháp nghiên cứu - Mẫu sạch bệnh được nuôi cấy trên môi trường cơ bản Musahige and Skoog , 1962 [3] có3% đường và 0.8% agar có bổ sung chất điều tiết sinh trưởng. - Các thí nghiệm được tiến hành ở điều kiện nhiệt độ 25 – 27oC, cường độ ánh sáng 2000– 3000 lux và thời gian chiếu sáng 10 giờ/ngày. - Mỗi công thức môi trường nuôi cấy đều được thực hiện với số mẫu tối thiểu là 15. Kếtquả thí nghiệm được xử lý để tính giá trị trung bình và phân tích LSD với p < 0.05 và CV% vớip < 5 bằng phần mềm INRISTAT. * Các thí nghiệm nuôi cấy invitro Thí nghiệm 1: Nghiên cứu ảnh hưởng của tổ hợp BAP và αNAA đến khả năng nhân chồi. CT I : ( ĐC) MS CT II: MS + 0,5 mg αNAA /l+ 1 mg BAP /l. CT III: MS + 0,5 mg αNAA /l + 2 mg BAP /l. CT IV: MS + 0,5 mg αNAA /l + 3 mg BAP /l. CT V : MS + 0,5 mg αNAA /l + 4 mg BAP /l. Thí nghiệm 2: Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ TDZ (Thidiazuron) đến khả năng nhânchồi. CT I : ( ĐC) MS. CT II : MS + 0.01 mg TDZ/l CT III: MS + 0.02 mg TDZ /l. CT IV: MS + 0.03 mg TDZ /l. CT V : MS + 0.04 mg TDZ/l. Thí nghiệm 3: Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ TDZ (Thidiazuron) kết hợp với BAP vàαNAA đến khả năng nhân chồi. CT I : ( ĐC) MS. CT II : MS + 0,5mg αNAA /l + 0.02 mg TDZ/l + 1 mg BAP /l CT III: MS + 0,5mg αNAA /l + 0.02mg TDZ /l + 2 mg BAP /l CT IV: MS + 0,5mg αNAA /l + 0.02 mg TDZ /l + 3 mg BAP /l CT V : MS + 0,5mg αNAA /l + 0.02 mg TDZ/l + 4 mg BAP /l * Các chỉ tiêu theo dõi Tổng số mẫu tạo chồi x + Tỷ lệ hình thành chồi ( % ) = Tổng số mẫu đưa và 100 Tổng số chồi + Hệ số tạo chồi (số chồi/ mẫu ) = Tổng số mẫu tạo chồi 34 TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 21. 2014 Tổng chiều cao của các chồi + Chiều cao trung bình (cm) = Tổng số chồi theo dõi Tổng lá của các chồi + Số lá TB của chồi (lá/chồi) = Tổng số chồi theo dõi Tổng số mẫu của chồi + Hệ số nhân chồi (lần) = Tổng số mẫu đưa ...