Nghiên cứu mối liên quan giữa alpha-synuclein, beta amyloid 1-42, protein tau toàn phần, protein tau phosphoryl hóa tại Thr181 trong dịch não tủy với một số đặc điểm lâm sàng ở bệnh nhân Parkinson

Định lượng nồng độ alpha-synuclein (α-syn), beta amyloid 1-42 (Aβ42), protein tau toàn phần (t-tau) và protein tau phosphoryl hóa tại Thr181 (p-tau) và đánh giá mối liên quan giữa các dấu ấn sinh học này với một số đặc điểm lâm sàng ở bệnh nhân (BN) Parkinson.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu mối liên quan giữa alpha-synuclein, beta amyloid 1-42, protein tau toàn phần, protein tau phosphoryl hóa tại Thr181 trong dịch não tủy với một số đặc điểm lâm sàng ở bệnh nhân ParkinsonT¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2020 - chuyªn ®Ò thÇn kinh häc NGHIÊN CỨU MỐI LIÊN QUAN GIỮA ALPHA-SYNUCLEIN, BETA AMYLOID 1-42, PROTEIN TAU TOÀN PHẦN, PROTEIN TAU PHOSPHORYL HÓA TẠI THR181 TRONG DỊCH NÃO TỦY VỚI MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG Ở BỆNH NHÂN PARKINSON Trần Thị Ngọc Trường1, Phan Việt Nga1 Nguyễn Giang Nam1, Hồ Anh Sơn2 TÓM TẮT Mục tiêu: Định lượng nồng độ alpha-synuclein (α-syn), beta amyloid 1-42 (Aβ42), proteintau toàn phần (t-tau) và protein tau phosphoryl hóa tại Thr181 (p-tau) và đánh giá mối liên quangiữa các dấu ấn sinh học này với một số đặc điểm lâm sàng ở bệnh nhân (BN) Parkinson.Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang có đối chứng 152 BN gồm 108 BNParkinson và 44 BN nhóm chứng tại Khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Quân y 103 từ tháng9/2017 - 5/2019. Kết quả: Không có sự khác biệt về α-syn, t-tau và p-tau dịch não tủy (DNT)giữa 2 nhóm. Nồng độ Aβ42 giảm có ý nghĩa thống kê ở nhóm BN Parkinson. Aβ42 và α-syngiảm có ý nghĩa thống kê ở nhóm BN Parkinson có sa sút trí tuệ so với nhóm BN còn lại. Saukhi hiệu chỉnh tuổi, α-syn có tương quan thuận với các dấu ấn sinh học còn lại; Aβ42 và α-syncó mối tương quan thuận với điểm MOCA. Kết luận: Sự tương tác và lắng đọng của α-syn vớiAβ42, t-tau và p-tau đóng vai trò trung tâm trong bệnh sinh bệnh Parkinson. Chức năng nhậnthức giảm khi sự lắng đọng Aβ42 tiến triển. * Từ khóa: Bệnh Parkinson; Dấu ấn sinh học dịch não tủy. ĐẶT VẤN ĐỀ giữa. Cơ chế bệnh sinh của thoái hóa Bệnh Parkinson là bệnh lý thoái hóa thần kinh trong bệnh Parkinson vẫn chưathần kinh thường gặp, đứng thứ hai sau được thể hiện rõ và chưa có phươngbệnh Alzheimer, với tỷ lệ hiện mắc từ pháp điều trị làm chậm quá trình thoái0,25 - 4% ở độ tuổi 65 - 80 [1]. Bản chất hóa này. Chẩn đoán sớm bệnh Parkinsongiải phẫu bệnh não bộ trong bệnh bằng việc sử dụng dấu ấn sinh học làParkinson là các thể Lewy và tơ Lewy nội quan trọng vì cho phép can thiệp điều trịbào chứa các α-syn lắng đọng ở các tế bệnh sớm cũng như cung cấp kiến thứcbào thần kinh liềm đen và thể vân ở não về nền tảng sinh lý bệnh của bệnh đó.1. Bệnh viện Quân y 1032. Học viện Quân yNgười phản hồi (Corresponding author): Trần Thị Ngọc Trường(drngoctruong103@gmail.com)Ngày nhận bài: 14/02/2020; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 20/02/2020 Ngày bài báo được đăng: 15/03/202012 T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2020 - chuyªn ®Ò thÇn kinh häc Các dấu ấn sinh học tiềm năng bao như không mắc các hội chứng Parkinsongồm chẩn đoán hình ảnh, cấu trúc hoặc khác (hội chứng Parkinson do dùngchức năng, dấu ấn về gen, máu hoặc thuốc hướng thần, hội chứng ParkinsonDNT. Các thay đổi về hình ảnh thường căn nguyên mạch máu). Đây là nhữngkhông được nhận thấy cho đến giai đoạn BN mắc các bệnh lý thần kinh ngoại vi,muộn của quá trình bệnh; do đó, DNT có không có triệu chứng suy giảm nhận thức,thể là một lựa chọn thay thế phù hợp đặc điểm về tuổi, giới cũng như trình độhơn. Hệ thần kinh trung ương được nuôi văn hóa tương tự nhóm bệnh. Những BNdưỡng, đệm đỡ bởi môi trường DNT. Vì này được làm thủ thuật chọc ống sốngvậy, DNT có thể phản ánh giải phẫu bệnh thắt lưng, xét nghiệm DNT để chẩn đoáncủa não và các hệ thống chuyển hóa não bệnh.chính xác hơn huyết thanh hoặc huyết - Các đối tượng đều được điều trị tạitương, mặc dù các protein trong DNT Khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Quân y 103được tạo ra từ máu và mô não [2]. từ tháng 9/2017 - 5/2019. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu - BN đều biết đọc, biết viết và đồng ýđi sâu phân tích các dấu ấn sinh học có tham gia nghiên cứu.liên quan đến sinh lý bệnh của bệnh 2. Phương pháp nghiên cứuParkinson: α-syn, beta amyloid, tau protein. - Nghiên cứu tiến cứu, mô tả, cắt ngang,Tại Việt Nam, hiện chưa có nghiên cứu có đối chứng.nào về vấn đề này được công bố. Chính - BN được hỏi bệnh, thăm khám tỉ mỉ,vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề thu thập thông tin: tuổi, giới, trình độ văntài này nhằm: Định lượng nồng độ α-syn, hóa, nghề nghiệp, tiền sử, bệnh lý khácAβ42, t-tau, p-tau và đánh giá mối liên kèm theo.quan giữa các dấu ấn sinh học này với - Đánh giá rối loạn vận động theomột số đặc điểm lâm sàng ở BN Parkinson. thang điểm thống nhất đánh giá bệnh ...