Nghiên cứu mối liên quan giữa nồng độ TNF-α với một số biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân sốt xuất huyết dengue

Bài viết tiến hành nghiên cứu trên 370 bệnh nhân (BN) sốt xuất huyết dengue (SXHD) tại khu vực Hà Nội trong 2 năm (2013 - 2014), trong đó 273 BN SXHD và 97 BN SXHD có dấu hiệu cảnh báo. Mời các bạn cùng tham khảo tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu mối liên quan giữa nồng độ TNF-α với một số biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân sốt xuất huyết dengue TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2014 NGHIÊN CỨU MỐI LIÊN QUAN GIỮA NỒNG ĐỘ TNF-á VỚI MỘT SỐ BIỂU HIỆN LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG Ở BỆNH NHÂN SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE Hoàng Vũ Hùng*; Vũ Xuân Nghĩa**; Đỗ Như Bình** TÓM TẮT Nghiên cứu 370 bệnh nhân (BN) sốt xuất huyết dengue (SXHD) tại khu vực Hà Nội trong 2 năm (2013 - 2014), trong đó 273 BN SXHD và 97 BN SXHD có dấu hiệu cảnh báo. Kết quả: nồng độ TNF-α ở BN SXHD tăng cao hơn so với người khỏe mạnh, tăng cao ở những ngày đầu của bệnh sau đó giảm dần. Nhóm BN có tình trạng xuất huyết tự nhiên có nồng độ TNF-α cao hơn so với nhóm chỉ có dấu hiệu dây thắt (+). Nồng độ TNF-α thay đổi tỷ lệ nghịch với số lượng tiểu cầu và tương quan thuận với biến đổi hoạt độ men SGOT/SGPT. * Từ khóa: Sốt xuất huyết dengue; TNF-α. Study on the Correlation between TNF-α and Clinical, Paraclinical Symptoms in Patients with Dengue Hemorrhagic Fever Summary Study on 370 patients with dengue hemorrhagic fever (DHF) from 2013 to 2014 in Hanoi area (including 273 patients with DHF and 97 patients with dengue warning signs - DWS). The results showed that: the concentration of TNF-α in the group of patients with DHF was higher than one in control group. In addition, this concentration in the group of patients with natural hemorrhage was higher than one in the group of patients with positive lacet sign. The change of TNF-α correlated inversely with numbers of platelet and proportionally with concentration of SGOT/SGPT. * Key words: Dengue hemorrhagic fever; TNF-α. ĐẶT VẤN ĐỀ Sốt xuất huyết dengue là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virut dengue gây ra, được truyền từ người này sang người khác qua trung gian truyền bệnh là muỗi Aedes aegypti và hiện đang lưu hành trên 100 quốc gia thuộc các khu vực có khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới ở vùng Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương [9]. Cơ chế bệnh sinh của SXHD đến nay vẫn chưa được giải thích rõ ràng và thống nhất [3]. Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy, đặc điểm bệnh học quan trọng của SXHD là tình trạng tăng tính thấm thành mạch và thoát huyết tương vào khoảng gian bào, kèm theo gia tăng nồng độ cytokine vận mạch như yếu tố hoại tử u TNF-α, interferon gamma (IFNγ), * Bệnh viện Quân y 103 ** Học viện Quân y Người phản hồi (Corresponding): Hoàng Vũ Hùng (drhoangvuhung@yahoo.com) Ngày nhận bài: 30/10/2014; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 22/11/2014 Ngày bài báo được đăng: 02/12/2014 151 TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2014 interleukin 6 (IL-6) và IL-2 [7, 8]. Trong đó, đặc biệt là vai trò của TNF-α, cytokine này có khả năng trở thành dấu ấn sinh học quan trọng trong chẩn đoán, điều trị và tiên lượng bệnh SXHD [6]. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm: Tìm hiểu mối liên quan giữa nồng độ TNF-α với một số biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng ở BN SXHD. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. 370 BN bị bệnh SXHD trong các vụ dịch trên địa bàn Hà Nội, điều trị tại Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Quân y 103 và Bệnh viện Đa khoa Đống Đa từ 2013 2014. 30 người khỏe mạnh bình thường đồng ý tham gia làm nhóm chứng, định lượng nồng độ TNF-α. * Tiêu chuẩn lựa chọn BN: theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (2009) [9] và Bộ Y tế Việt Nam (2011) [1]. * Tiêu chuẩn loại trừ: BN có bệnh lý khác kèm theo như: nhiễm trùng, suy gan, suy thận, viêm gan virut hoặc trong tiền sử có các bệnh lý gan mật, nhiễm HBV, HCV, HIV. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. Nghiên cứu tiến cứu. BN SXHD được chia thành các nhóm SXHD, SXHD có dấu hiệu cảnh báo và SXHD nặng. Mỗi nhóm được theo dõi một số đặc điểm lâm sàng (sốt, xuất huyết, gan to) và được xét nghiệm công thức máu, các chỉ tiêu sinh hóa về gan (làm tại Khoa Huyết học và Khoa Sinh hóa, Bệnh viện Quân y 103). Định lượng TNF-α: sử dụng kít của Hãng AviBion-Orgenium (Phần Lan) theo hướng dẫn của nhà sản xuất, thực hiện tại Trung tâm Nghiên cứu Y - Dược học Quân sự, Học viên Quân y. Xử lý nồng độ TNF-α bằng phần mềm chuyên dụng Graphpad PRISM v5.0, đơn vị tính pg/ml. * Xử lý số liệu: bằng kiểm định so sánh test student (t-test), so sánh nhiều số trung bình bằng kiểm định one way ANOVA test. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN 1. Đặc điểm chung. Theo phân loại mức độ bệnh, chia BN thành 2 nhóm: 273 BN SXHD và 97 BN SXHD có dấu hiệu cảnh báo. Không gặp BN nào có biểu hiện SXHD nặng. Bảng 1: Một số đặc điểm lâm sàng. n 0 Sốt nhẹ (< 38 C) n p 28 (10,26%) 12 (12,37%) 153 (56,04%) 51 (52,58%) Sốt cao (> 39 C) 92 (33,70%) 34 (35,05%) Sốt 1 - 4 ngày 193 (70,69%) 69 (71,13%) Sốt ≥ 5 ngày 80 (29,31%) 28 (28,87%) Xuất huyết tự nhiên 7 (2,57%) 85 (67,63%) < 0,05 Gan to 3 (1,1%) 92 (94,85%) < 0,05 0 Sốt vừa (38 - 39 C) 0 152 > 0,05 < 0,05 TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2014 Đa số BN SXHD và SXHD có dấu hiệu cảnh báo đều có sốt vừa và sốt cao với tỷ lệ tương đương nhau (p > 0,05). Tỷ lệ BN có xuất huyết tự nh ...