Nghiên cứu một số chỉ số đánh giá chức năng và hình thái thận trên siêu âm ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2

Bài viết này nghiên cứu một số chỉ số đánh giá chức năng thận và hình thái thận, độ tương phản nhu mô xoang thận bằng phần mềm Image J trên siêu âm ở bệnh nhân (BN) đái tháo đường (ĐTĐ) týp 2.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu một số chỉ số đánh giá chức năng và hình thái thận trên siêu âm ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2018 NGHIÊN CỨU MỘT SỐ CHỈ SỐ ĐÁNH GIÁ CHỨC NĂNG VÀ HÌNH THÁI THẬN TRÊN SIÊU ÂM Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÝP 2 Đỗ Văn Dụng*; Phạm Thanh Bình*; Nguyễn Minh Núi* TÓM TẮT Mục tiêu: nghiên cứu một số chỉ số đánh giá chức năng thận và hình thái thận, độ tương phản nhu mô xoang thận bằng phần mềm Image J trên siêu âm ở bệnh nhân (BN) đái tháo đường (ĐTĐ) týp 2. Đối tượng và phương pháp: 132 BN ĐTĐ týp 2 điều trị tại Khoa khớp - Nội tiết, Bệnh viện Quân y 103 được làm các xét nghiệm sinh hóa máu và nước tiểu, siêu âm thận. Kết quả: nồng độ ure trung bình 7,76 ± 4,25 mmol/l, 37,12% tăng ure, nồng độ creatinin máu trung bình 97,96 ± 48,35 µmol/l, tỷ lệ tăng creatinin 21,97%. Nồng độ albumin niệu trung bình 78,09 ± 179,71 mg/l, 38,12% BN có tổn thương thận. Mức lọc cầu thận (MLCT) trung bình 2 74,98 ± 24,77 ml/phút/1,73m , 75% BN giảm MLCT. Kích thước thận trên siêu âm: thận phải (dài 97,60 ± 9,32 mm, rộng: 48,27 ± 7,10 mm), thận trái (dài: 96,02 ± 10,34 mm, rộng: 48,78 ± 5,57 mm) cao hơn so với giá trị bình thường của người Việt Nam. Độ tương phản (%) nhu mô xoang thận trên siêu âm thận phải 28,64 ± 12,82, thận trái 30,01 ± 13,76. * Từ khóa: Đái tháo đường týp 2; Chức năng thận; Hình thái thận; Siêu âm. Study of some Indexes of Kidney Function and Morphology on Ultrasound in Patients with Type 2 Diabetes Summary Objectives: To study some indexes of kidney function, morphology, cortex medulla contrast by image J software on ultrasound in type 2 diabetes patients. Subjects and methods 132 type 2 diabetes mellitus patients treated in the Joint - Endocrinology Department, Viet Nam Military Medical University were taken serum and urinary biological test, and renal ultrasound. Result: Mean urea concentration was 7.76 ± 4.25 mmol/L, proportion of patient with ure concentration increase was 37.12%. Mean creatinine concentration was 97.96 ± 48.35 µmol/L, proportion of patients who had an increase in creatinine concentration was 21.97%. Mean albuminuria was 78.09 ± 179.71 mg/L, and there were 38.12% of renal-injury patients. Mean eGFR was 74.98 ± 2 24.77 mL/minute/1.73 m , and there were 75% of patients having eGFR decrease. Dimention on ultrasound: right kidney (length: 97.60 ± 9.32 mm, width: 48.27 ± 7.10 mm), left kidney (length: 96.02 ± 10.34 mm, width: 48.78 ± 5.57 mm) was higher than normal value of Vietnamese people. Cortex medulla contras on ultrasound of right kidney was 28.64 ± 12.82 and left kidney 30.01 ± 13.76. * Keywords: Type 2 diabetes mellitus; Kidney function; Kidney morphology; Ultrasound. * Bệnh viện Quân y 103 Người phản hồi (Corresponding): Phạm Thanh Bình (thanhbinh4121d@yahoo.com) Ngày nhận bài: 20/10/2017; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 07/12/2017 Ngày bài báo được đăng: 23/01/2018 44 T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2018 ĐẶT VẤN ĐỀ Đái tháo đường là một bệnh nội tiết chuyển hóa đặc trưng bởi tình trạng tăng đường huyết mạn tính, gây nhiều biến chứng, đặc biệt biến chứng về tim mạch, thận, đang là vấn đề sức khỏe toàn cầu của thế kỷ XXI [4]. Biến chứng thận do ĐTĐ đã được các nhà lâm sàng và bệnh học đề cập rất sớm vào đầu thế kỷ 19. Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm, ngoài tổn thương thận dẫn tới tàn phế và tử vong đối với BN, biến chứng thận còn ảnh hưởng rất xấu đến xuất hiện và tiến triển các biến chứng mạn tính khác như tăng huyết áp, bệnh lý mạch máu lớn, nhiễm toan… Có nhiều phương pháp khác nhau để chẩn đoán cũng như đánh giá mức độ tổn thương thận do ĐTĐ như xét nghiệm đánh giá chức năng thận dựa vào ure, creatinin máu, tính mức lọc cầu thận, đánh giá sớm tổn thương thận dựa vào chỉ số albumin niệu và một số chỉ số hình thái thận trên siêu âm thận như: kích thước thận, độ tương phản nhu mô xoang thận-thận. BN ĐTĐ týp 2 thường có tổn thương thận sớm ngay từ khi được chẩn đoán. Vì vậy, việc chẩn đoán sớm để điều trị làm chậm quá trình tiến triển của bệnh lý thận do ĐTĐ đóng một vai trò quan trọng. Chúng tôi tiến hành nghiên này nhằm mục tiêu: Nghiên cứu một số chỉ số đánh giá chức năng thận và hình thái thận, độ tương phản nhu mô xoang thận bằng phần mềm Image J trên siêu âm ở BN ĐTĐ týp 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu. 132 BN ĐTĐ điều trị nội trú tại Khoa Khớp - Nội tiết, Bệnh viện Quân y 103. * Tiêu chuẩn chọn: BN được chẩn đoán ĐTĐ týp 2 theo IDF (2012) [2], BN đồng ý tham gia vào nghiên cứu. * Tiêu chuẩn loại trừ: ĐTĐ týp 1, ĐTĐ thai kỳ, BN có biến chứng nặng, hoặc đang mắc các bệnh lý cấp tính khác (rối loạn nước và điện giải nặng, đột quỵ não, suy thận cấp, nhồi máu cơ tim cấp), BN lọc máu chu kỳ, không đồng ý tham gia vào nghiên cứu. 2. Phương pháp nghiên cứu. Nghiên cứu mô tả cắt ngang. Tất cả BN chọn vào nghiên cứu được hỏi bệnh, khám lâm sàng, làm xét nghiệm sinh hóa máu, nước tiểu tính MLCT và siêu âm đo kích thước, tính độ tương phản nhu mô xoang thận-th ...