Nghiên cứu một số chỉ tiêu chất lượng các giống khoai môn tại Yên Bái

Khoai môn là cây trồng bản địa, được trồng ở hầu hết các tỉnh miền núi phía Bắc như Yên Bái, Hà Giang, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Sơn La...Kết quả nghiên cứu một số yếu tố chất lượng trong củ của 5 giống khoai môn trên đất ruộng một vụ tại huyện Lục Yên và trên đất bãi tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái cho thấy: 1).Trên đất bãi tại huyện Trấn Yên, các giống có tỷ lệ vật chất khô dao động từ 25,80 đến 27,96%, hàm lượng Protein từ 1,34 đến 1,46%, lipit từ 0,14 đến 0,28%, khoáng từ 1,02 đến 1,27%, tinh bột chiếm tỷ lệ từ 18,76 đến 24,32%, xơ tổng số từ 0,60 đến 1,29%.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu một số chỉ tiêu chất lượng các giống khoai môn tại Yên Bái Nguyễn Ngọc Nông và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 118(04): 3 - 7 NGHIÊN CỨU MỘT SỐ CHỈ TIÊU CHẤT LƢỢNG CÁC GIỐNG KHOAI MÔN TẠI YÊN BÁI Nguyễn Ngọc Nông1*, Lê Viết Bảo2, Hà Thái Nguyên1 1 Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên 2 Trường Trung học Kinh tế kỹ thuật Yên Bái TÓM TẮT Khoai môn là cây trồng bản địa, đƣợc trồng ở hầu hết các tỉnh miền núi phía Bắc nhƣ Yên Bái, Hà Giang, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Sơn La...Kết quả nghiên cứu một số yếu tố chất lƣợng trong củ của 5 giống khoai môn trên đất ruộng một vụ tại huyện Lục Yên và trên đất bãi tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái cho thấy: 1).Trên đất bãi tại huyện Trấn Yên, các giống có tỷ lệ vật chất khô dao động từ 25,80 đến 27,96%, hàm lƣợng Protein từ 1,34 đến 1,46%, lipit từ 0,14 đến 0,28%, khoáng từ 1,02 đến 1,27%, tinh bột chiếm tỷ lệ từ 18,76 đến 24,32%, xơ tổng số từ 0,60 đến 1,29%. Giống khoai môn Yên Bái 1 và giống khoai môn Bắc Kạn có các chỉ tiêu về chất lƣợng cao hơn so với các giống khác; 2). Trên đất ruộng một vụ tại huyện Lục Yên, các giống có tỷ lệ vật chất khô từ 25,39 đến 27,69 %, Protein từ 1,27 đến 1,37%, lipit từ 0,15 đến 0,31%, khoáng từ 1,05 đến 1,29%, tinh bột chiếm tỷ lệ từ 18,91 đến 24,32%, xơ tổng số từ 0,61 đến 1,25%. Cũng nhƣ trên đất bãi, các giống khoai môn Yên Bái 1 và giống khoai môn Bắc Kạn có các chỉ tiêu về chất lƣợng cao hơn so với các giống khác trong thí nghiệm. Từ khóa: Khoai môn, ruộng 1 vụ, đất bãi, chất lượng. ĐẶT VẤN ĐỀ* Cây khoai môn có tên khoa học là Colocasia esculenta (L.) Schott, đã đƣợc trồng từ lâu tại một số địa phƣơng ở miền núi phía Bắc nhƣ Lục Yên- Yên Bái, Bắc Kạn, Thuận Châu- Sơn La... đã trở thành một cây trồng đặc sản của địa phƣơng. Mỗi giống khoai môn có những đặc điểm riêng quyết định đến chất lƣợng. Để so sánh chất lƣợng của các giống khoai môn qua phân tích một số chỉ tiêu về chất lƣợng đƣợc trồng trên đất ruộng một vụ và đất bãi tại Yên Bái là hết sức quan trọng và cần thiết; đây sẽ là cơ sở cho việc mở rộng riện tích trên đất ruộng một vụ và đất bãi khi đất nƣơng rẫy gần thu hẹp và không còn khả năng canh tác. Nghiên cứu, phân tích các chỉ tiêu chất lƣợng củ của các giống khoai môn là cơ sở quan trọng để đánh giá toàn diện về các giống và khả năng phát triển sản xuất khoai môn tại tỉnh Yên Bái. Đánh giá, so sánh chất lƣợng các giống khoai môn thông qua phân tích một số chỉ tiêu về chất lƣợng làm cơ sở để xác định đƣợc giống khoai môn triển vọng, phù hợp với điều kiện khí hậu đất đai tại địa phƣơng trên đất ruộng 1 vụ lúa tại huyện Lục Yên và trên đất bãi huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái. * Tel: 0983640215; Email: ngocnongtn@yahoo.com.vn NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Nội dung Phân tích một số chỉ tiêu chất lƣợng của 5 giống khoai môn trên 2 loại đất: Đất ruộng một vụ lúa tại xã Liễu Đô, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái; và đất bãi tại xã Đào Thịnh, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái. Thời gian nghiên cứu: năm 2011. Phƣơng pháp nghiên cứu * Vật liệu nghiên cứu: 5 giống khoai môn đƣợc thu thập tại các địa phƣơng khu vực phía Bắc, gồm: Khoai môn Yên Bái 1 (KMYB 1), khoai môn Yên Bái 2 (KMYB 2), khoai môn Yên Bái 3 (KMYB 3); khoai môn Bắc Kạn (KMBK), khoai môn Hà Giang (KMHG). * Điều kiện đất thí nghiệm: 1). Đất ruộng 1 vụ tại xã Liễu Đô, huyện Lục Yên: pH KCL: 4,7; OC: 1,42%; 0,14% N; 0,10% P2O5; 0,19 % K2O. 2). Đất soi bãi tại xã Đào Thịnh, huyện Trấn Yên: pH KCL: 4,26; OC: 1,04%; 0,09% N; 0,12% P2O5; 0,25% K2O. * Bố trí thí nghiệm đồng ruộng: Trên cả 2 loại đất, bố trí thí nghiệm gồm 5 giống, 5 công thức (CT), 3 lần nhắc lại, bố trí theo kiểu khối 3 Nguyễn Ngọc Nông và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ngẫu nhiên hoàn chỉnh (RCBD): CT 1: Khoai môn Yên Bái 1 (Đối chứng), CT 2: khoai môn Yên Bái 2, CT 3: Khoai môn Yên Bái 3, CT 4: Khoai môn Hà Giang, CT 5: Khoai môn Bắc Kạn. Mật độ trồng 33.000 cây/ha. Lƣợng phân bón/ha: 0,5 tấn vôi bột, 20 tấn P/C, 80kg N, 100kg P2O5, 100kg K2O. *Chỉ tiêu chất lượng củ và phương pháp phân tích: Protein %: Phƣơng pháp KJELDHAL trên máy Gerhard; Lipit %: Bằng máy SOXHLET; Tinh bột %: Phƣơng pháp thuỷ phân bằng axit; Tỷ lệ xơ %: Bằng máy ANKOM; Hệ số khô kiệt bằng máy xác định độ ẩm hồng ngoại. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN Đánh giá một số chỉ tiêu chất lƣợng củ của các giống khoai môn trên đất bãi tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái năm 2011 Qua nghiên cứu và kết quả phân tích một số chỉ tiêu về chất lƣợng trong củ của các giống khoai môn trong thí nghiệm, thu đƣợc kết quả ở bảng 1. Số liệu bảng 1 thấy rằng vật chất khô của các giống từ 25,80 đến 27,96%, trong đó giống khoai môn Hà Giang có tỷ lệ vật chất khô thấp nhất đạt 25,80% thấp hơn so với đối chứng là 2,06%. Các giống khoai môn Yên Bái 1, Yên Bái 2, Yên Bái 3, Bắc Kạn không có sự khác biệt so với đối chứng ở mức tin cậy 95%. Tỷ lệ protein của các giống không có sự chênh lệch, dao động từ 1,34 đến 1,46% ở 118(04): 3 - 7 mức tin cậy 95%, trong đó giống khoai môn Yên Bái 1 đạt 1,46%. Tỷ lệ lipit của các giống cũng không có sự chênh lệch, đạt từ 0,14 (KMHG) đến 0,28% (KMYB 1) ở mức tin cậy 95%. Tỷ lệ chất khoáng của các giống không có sự chênh lệch, đạt từ 1,02 đến 1,27% ở mức tin cậy 95%. Hàm lƣợng tinh bột là một chỉ tiêu quan trọng quyết định đến tỷ lệ bột của củ khoai môn, các giống trong thí nghiệm có hàm lƣợng tinh bột đạt từ 18,76 đến 24,32 trong đó cao nhất là giống khoai môn Bắc Kạn đạt 24,32% sau đó đến giống khoai môn Yên Bái 1 và đạt 24,18%, thấp nhất là giống khoai môn Hà Giang chỉ đạt 18,76% thấp hơn so với đối chứng là 5,32%. Tỷ lệ xơ của các giống có sự chênh lệch, cao nhất là khoai môn Hà Giang đạt 1,29%, cao hơn đối chứng là 0,64%, giống đối chứng có tỷ lệ xơ thấp đạt 0,65%, thấp nhất là khoai môn Bắc Kạn đạt 0,60%. Đánh giá một số chỉ tiêu chất lƣợng củ của các giống khoai môn trên đất ruộng một vụ tại huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái Kết quả nghiên cứu và phân tích một số chỉ tiêu trong củ của các giống khoai môn trong thí nghiệm trên đất ruộng một vụ tại huyện Lục Yên, tỉnh Yên ...