Nghiên cứu một số đặc điểm dẫn truyền thần kinh ở bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

Bài viết nghiên cứu đặc điểm dẫn truyền thần kinh ở bệnh nhân (BN) thoát vị đĩa đệm (TVĐĐ) cột sống cổ (CSC). Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu tiến cứu trên 50 BN được chẩn đoán xác định TVĐĐ CSC tại Bệnh viện Quân y 103 từ tháng 6 - 2011 đến 6 - 2012.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu một số đặc điểm dẫn truyền thần kinh ở bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 8-2017 NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DẪN TRUYỀN THẦN KINH Ở BỆNH NHÂN THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG CỔ Phan Việt Nga* và CS TÓM TẮT Mục tiêu: nghiên cứu đặc điểm dẫn truyền thần kinh ở bệnh nhân (BN) thoát vị đĩa đệm (TVĐĐ) cột sống cổ (CSC). Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu tiến cứu trên 50 BN được chẩn đoán xác định TVĐĐ CSC tại Bệnh viện Quân y 103 từ tháng 6 - 2011 đến 6 - 2012. BN được khám lâm sàng, chụp cộng hưởng từ (MRI) CSC, đo dẫn truyền thần kinh dây giữa, trụ. Kết quả: các thông số sóng F của dây giữa bên bệnh khác biệt có ý nghĩa so với bên lành (p < 0,05). Có mối liên quan giữa các thông số sóng F với số tầng thoát vị, mức độ hẹp ống sống (p < 0,05). Một số chỉ số dẫn truyền khác như thời gian tiềm tàng, tốc độ dẫn truyền, biên độ vận động và cảm giác của dây giữa, dây trụ, các thông số sóng F của dây trụ thay đổi không có ý nghĩa so với bên lành (p > 0,05). Kết luận: TVĐĐ CSC ảnh hưởng đến một số thông số sóng F của dây thần kinh giữa. * Từ khóa: Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ; Dẫn truyền thần kinh; Sóng F. Studying some Features of Neural Conduction in Patients with Cervical Disc Herniation Summary Objectives: To study the characteristics of neural conduction in patients with cervical disc herniation. Subjects and methods: A prospective descriptive cross-sectional study on 50 patients who were positive diagnosed as cervical disc herniation at Neurological Department, 103 Hospital from 06 - 2011 to 06 - 2012. These patients were systemically clinical examined, taken cervical MRI, motor and sensory conduction and some parameters of F wave. Results: F wave parameters of median nerve were statistically significant different between affected side and non - affected side (p < 0.05 and p < 0.01). There were relationship between F wave and number of disc herniation and level of cervical spinal canal stenosis. Some index of nerve conduction are: motor and sensory distal latency as well as amplitude and conduction velocity of median and ulnar nerve, F wave parameters of ulnar nerve changed statistically insignificant when compared to those of the non - affected side (p > 0.05). Conclusion: Cervical disc herniation affects some parameters of F wave of median nerve. * Keywords: Cervical disc herniation; Neural conduction; F wave. ĐẶT VẤN ĐỀ Thoát vị đĩa đệm cột sống là một bệnh lý khá phổ biến, trong đó TVĐĐ CSC có tỷ lệ mắc bệnh tương đối cao, đứng thứ hai sau TVĐĐ cột sống thắt lưng. Bệnh thường gặp ở lứa tuổi lao động nên ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống cũng như nền kinh tế xã hội, cần được nghiên cứu toàn diện hơn về các mặt lâm sàng, chẩn đoán và điều trị. * Bệnh viện Quân y 103 Người phản hồi (Corresponding): Phan Việt Nga (dr.vietnga@gmail.com) Ngày nhận bài: 11/07/2017; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 05/09/2017 Ngày bài báo được đăng: 18/09/2017 76 T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 8-2017 Hiện nay, TVĐĐ CSC được chẩn đoán xác định bằng lâm sàng và chụp cộng hưởng từ (MRI) CSC. Tuy kỹ thuật chụp MRI giúp chẩn đoán chính xác hình ảnh bệnh lý thực thể, nhưng để đánh giá chức năng sinh lý dẫn truyền thần kinh cần phải làm các kỹ thuật chẩn đoán điện sinh lý. Cho đến nay, đã có một số nghiên cứu chẩn đoán đánh giá dẫn truyền thần kinh chi dưới ở BN TVĐĐ cột sống thắt lưng [1, 2], nhưng chưa có nhiều nghiên cứu đánh giá dẫn truyền thần kinh chi trên ở BN TVĐĐ CSC. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm: Đánh giá một số thông số dẫn truyền thần kinh của dây giữa, dây trụ và mối liên quan với hình ảnh MRI ở BN TVĐĐ CSC. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu. 50 BN được chẩn đoán xác định TVĐĐ CSC điều trị nội trú và ngoại trú tại Khoa Nội Thần kinh (A4), Bệnh viện Quân y 103 từ 6 - 2011 đến 6 - 2012. * Tiêu chuẩn chọn BN: - Lâm sàng: + BN > 20 tuổi, < 65 tuổi. + Có hội chứng rễ thần kinh cổ một bên. - Cận lâm sàng: 100% BN được chụp MRI CSC có hình ảnh TVĐĐ CSC lệch bên (thoát vị cạnh trung tâm, thoát vị lỗ ghép). * Tiêu chuẩn loại trừ: - TVĐĐ CSC đã được phẫu thuật. - BN có các bệnh lý khác kèm theo ảnh hưởng đến dẫn truyền thần kinh ngoại vi: viêm đa dây thần kinh, đái tháo đường, nghiện rượu… - BN TVĐĐ CSC mắc đồng thời các bệnh lý khác vùng CSC như ung thư cột sống, lao cột sống, xơ cột bên teo cơ, xơ não tủy rải rác... - BN đang dùng các thuốc ảnh hưởng đến kết quả đo dẫn truyền thần kinh: thuốc chống lao, thuốc chống trầm cảm, an thần... 2. Phương pháp nghiên cứu. Tiến cứu mô tả cắt ngang. - Chụp MRI: BN được chụp MRI CSC tại Khoa Chẩn đoán Hình ảnh, Bệnh viện Quân y 103 (máy Phillips Achieva 1.5 Tesla), được chẩn đoán xác định có TVĐĐ CSC, vị trí và thể TVĐĐ. Phương pháp phân tích kết quả: dùng các hình ảnh T1, T2 cắt đứng dọc (sagittal) và T1, T2 cắt ngang (axial). Đo một số kích thước của ống sống cổ: tiến hành đo trên lát cắt trung tâm của hình ảnh cắt đứng dọc t ...