Nghiên cứu nồng độ alpha 2-macroglobulin và một số đặc điểm lâm sàng trên bệnh nhân xơ gan có nhiễm HBV

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm xác định nồng độ alpha-2 macroglobulin (A2M) và một số đặc điểm lâm sàng trên bệnh nhân (BN) xơ gan có nhiễm HBV. Lập hồ sơ bệnh án, tuyển chọn BN, người tình nguyện tham gia nghiên cứu. Định lượng nồng độ A2M huyết tương theo phương pháp hóa miễn dịch đo độ đục.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu nồng độ alpha 2-macroglobulin và một số đặc điểm lâm sàng trên bệnh nhân xơ gan có nhiễm HBV TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2014 NGHIÊN CỨU NỒNG ĐỘ ALPHA-2 MACROGLOBULIN VÀ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG TRÊN BỆNH NHÂN XƠ GAN CÓ NHIỄM HBV Phạm Văn Trân* TÓM TẮT Nghiên cứu nhằm xác định nồng độ alpha-2 macroglobulin (A2M) và một số đặc diểm lâm sàng trên bệnh nhân (BN) xơ gan có nhiễm HBV. Lập hồ sơ bệnh án, tuyển chọn BN, người tình nguyện tham gia nghiên cứu. Định lượng nồng độ A2M huyết tương theo phương pháp hóa miễn dịch đo độ đục. Kết quả: tỷ lệ BN xơ gan có nhiễm HBV ở nam cao gấp 5,7 lần so với ở nữ, độ tuổi trung bình bị xơ gan là 53,5  14,8. Tỷ lệ BN có triệu chứng mệt mỏi, vàng da tuần hoàn bàng hệ lần lượt là 88,3%; 73,3% và 73,3%. Nồng độ A2M ở BN xơ gan (2,18 ± 0,6 g/l) cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm chứng (1,57 ± 0,31 g/l). * Từ khóa: Xơ gan nhiễm HBV; Đặc điểm lâm sàng; Alpha-2 macroglobulin. STUDY OF ALPHA-2 MACROGLOBULIN CONCENTRATION AND CLINICAL FEATURES IN HBV CIRROHOSIS PATIENTS SUMMARY The aim of this study is to determine the levels of plasma alpha-2 macroglobulin (A2M) and some clinical features in HBV cirrhosis patients. We preparared the medical files, selected patients and normal healthy volunteers. A2M levels in plasma was measured by quantitative immunochemical turbidity method. Results: the cirrhotic patients with HBV infection in men was more 5.7 times than in women and the average age of cirrhosis was 53.5  14.8 old. The number of patients with fatigue, jaundice and collateral circulation was 88.3, 73.3 and 73.3, respectively. A2M concentration in patients with cirrhosis was 2.18 ± 0.6 g/l, that was higher than in control group (1.57 ± 0.31 g/l) with statistical significance. Conclusion: In chronic hepatitis B virus infection, liver fibrosis progression rate in males were significantly higher than females and it mainly manifested by clinical symptoms of fatigue, jaundice, collateral circulation and increased synthesis of A2M. * Key words: HBV cirrhosis patients; Clinical characteristics; Alpha-2 macroglobulin. ĐẶT VẤN ĐỀ Xơ gan là một bệnh gan mạn tính được đặc trưng bởi sự thay thế tế bào gan bằng mô xơ, sẹo tạo các nốt tân sinh dẫn đến mất chức năng gan. Về phương diện hình thể học, xơ gan là hậu quả của quá trình tổn thương tế bào gan dẫn đến xơ hóa lan tỏa trong nhu mô gan, làm đảo lộn cấu trúc tiểu thùy gan, hình thành tiểu thùy giả. Tổ chức xơ phát triển liên tục dẫn đến rối loạn tuần hoàn, dòng máu từ tÜnh m¹ch (TM) cửa qua gan về TM chủ dưới bị ngăn trở, tế bào gan bị tổn thương ngày càng nặng hơn, cuối cùng dẫn đến hội chứng suy chức năng gan và hội chứng tăng áp lực TM cửa. * Bệnh viện 103 Người phản hồi (Corresponding): Phạm Văn Trân (phamvantran@yahoo.ft) Ngày nhận bài: 12/11/2013; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 10/12/2013 Ngày bài báo được đăng: 16/12/2013 93 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2014 A2M là một protein huyết tương phân tử lớn tìm thấy trong máu, được sản xuất chủ yếu tại gan, ngoài ra còn có nguồn gốc từ đại thực bào, nguyên bào sợi, tế bào vỏ thượng thận. A2M là thành phần chính trong nhóm non-immunoglobulin trong huyết tương, là thành phần chính của tập hợp alpha 2 trong điện di protein. Cấu trúc phân tử lớn được tạo thành từ 4 chuỗi giống hệt nhau, liên kết với nhau bằng các cầu nối -S-S-. Mỗi chuỗi đơn của A2M bao gồm nhiều vùng chức năng khác nhau: vùng macroglobulin, vùng chứa esterthiol và vùng mang thụ thể. Phức hợp AMprotease bên trong lòng mạch làm giảm sự tấn công vào các chất protein nền. A2M có thể bất hoạt hầu hết proteinase (bao gồm cả serinecystein, aspartic và metalloproteinase). A2M hoạt động như một chất chống huyết khối bởi ức chế plasmin và kallikrein, nó ức chế đông máu bằng cách ức chế thrombin. A2M có khả năng hoạt động như một protein vận chuyển, nó liên kết với rất nhiều yếu tố tăng trưởng và phân bào như yếu tố tiểu cầu, yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi cơ bản, TGF, β-insulin và IL-1β. Tác động và ức chế chức năng của hệ thống bạch huyết. Ở BN xơ gan do suy giảm chức năng gan dẫn đến giảm tổng hợp protein, đặc biệt trong đó có A2M. Sự thay đổi các chỉ số hóa sinh này nếu xét đơn lẻ thì ít có giá trị, nhưng khi tập hợp lại và dùng một thuật toán để tính toán sẽ cho ta giá trị chẩn đoán cao. Fibrotest là tập hợp gồm 5 xét nghiệm, trong đó có alpha-2 macroglobulin kết hợp với các yếu tố tuổi, giới của người bệnh, dùng một thuật toán để tính ra chỉ số fibrotest có thể đánh giá được mức độ xơ gan. Vì vậy, chúng tôi nghiên cứu đề tài nhằm mục tiêu: Xác định nồng độ A2M và các đặc điểm lâm sàng ở BN xơ gan có nhiễm HBV, làm cơ sở cho việc tính toán chỉ số fibrotest. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. Nghiên cứu trên 90 người tình nguyện, chia thành hai nhóm. Nhóm chứng gồm 30 người bình thường khỏe mạnh và nhóm bệnh: 60 BN xơ gan được được điều trị tại Bệnh viện 103 từ 7 - 2010 đến 7 - 2013, chẩn đoán xác định là xơ gan giai đoạn Child ...