Nghiên cứu nồng độ leptin và adiponectin huyết tương ở người thừa cân, béo phì

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm xác định nồng độ leptin và adiponectin huyết tương trên người thừa cân, béo phì và đánh giá mối liên quan giữa nồng độ leptin với adiponectin huyết tương, một số đặc điểm lâm sàng và chỉ số hóa sinh người thừa cân, béo phì.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu nồng độ leptin và adiponectin huyết tương ở người thừa cân, béo phì TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 6-2015 NGHIÊN CỨU NỒNG ĐỘ LEPTIN VÀ ADIPONECTIN HUYẾT TƢƠNG Ở NGƢỜI THỪA CÂN, BÉO PHÌ Võ Minh Phương*; Trần Hữu Dàng*; Nguyễn Thị Nhạn* TÓM TẮT Mục tiêu: xác định mối liên quan giữa nồng độ leptin và adiponectin huyết tƣơng ở ngƣời thừa cân, béo phì. Đánh giá mối liên quan giữa nồng độ leptin với adiponectin, glucose huyết tƣơng đói, BMI và huyết áp ở ngƣời thừa cân, béo phì. Đ i tượng và phương pháp: 137 bệnh nhân (BN) chia làm 2 nhóm (67 ngƣời bình thƣòng, 70 ngƣời thừa cân, béo phì). Định lƣợng leptin và adiponectin bằng phƣơng pháp ELISA. Kết quả: nồng độ leptin huyết tƣơng nhóm chứng (6,75 ± 5,17 ng/ml), thấp hơn nhóm thừa cân (8,95 ± 4,98 ng/ml) và nhóm béo phì (11,59 ± 5,76 ng/ml). Nồng độ adiponectin huyết tƣơng nhóm chứng (9,67 ± 5,06 µg/ml) cao hơn nhóm thừa cân (7,81 ± 4,83 µg/ml) và nhóm béo phì (5,87 ± 4,1 µg/ml). Nồng độ leptin tƣơng quan thuận với BMI, tƣơng quan nghịch với adiponectin, không tƣơng quan với huyết áp và glucose. Kết luận: nồng độ leptin huyết tƣơng tăng dần từ nhóm chứng đến nhóm thừa cân và nhóm béo phì. Nồng độ adiponectin huyết tƣơng giảm dần từ nhóm chứng đến nhóm thừa cân và nhóm béo phì. Nồng độ leptin tƣơng quan thuận với BMI và tƣơng quan nghịch với adiponectin. * Từ khóa: Thừa cân, béo phì; Nồng độ leptin, adiponectin huyết tƣơng. Study of Plasma Leptin and Adiponectin Concentration in Obese and Overweight Patients Summary Objectives: To research on plasma leptin and adiponectin concentration in overweight and obese patients. To evaluate the correlation between plasma leptin concentration with plasma adiponectin, glucose concentration, BMI, and blood pressure in overweight and obese patients. Subjects and methods: The study was carried out on 137 people (67 normal individuals and 70 overweight and obese patients). Concentrations of leptin and adiponectin was determined by ELISA. Results and conclusions: Concentrations of leptin in control group is 6.75 ± 5.17 ng/ml, overweight group is 8.95 ± 4.98 ng/ml and obese group is 11.59 ± 5.76 ng/ml. Concentrations of adiponectin in control group is 9.67 ± 5.06 µg/ml, overweight group is 7.81 ± 4.83 µg/ml and obese group is 5.87 ± 4.1 µg/ml. Concentrations of leptin in overweight and obese patients is higher than control group. Concentrations of adiponectin in overweight and obese patients is lower than control group. There are positive correlations between leptin concentration and BMI, blood pressure, fasting glucose concentration. And there is an inverse correlation between leptin concentration and adiponectin concentration. * Key words: Overweight, obesity; Leptin plasma concentration; Adiponectin concentration. * Đại học Y Dược Huế Người phản hồi (Corresponding): Võ Minh Phương (vomiph@gmail.com) Ngày nhận bài: 25/05/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 02/07/2015 Ngày bài báo được đăng: 25/07/2015 55 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 6-2015 ĐẶT VẤN ĐỀ Béo phì hiện nay là bệnh lý dinh dƣỡng thƣờng gặp nhất và có tính chất toàn cầu. Bên cạnh đó, tế bào mỡ đƣợc biết không chỉ đảm nhận chức năng dự trữ năng lƣợng mà còn tác động đến cân bằng năng lƣợng toàn cơ thể thông qua các hormon bản chất protein nhằm điều hòa hàng loạt quá trình khác nhau, nổi bật trong đó là vai trò của leptin và adiponectin. Leptin làm giảm đói và giảm tiêu thụ thức ăn. Leptin trong máu giảm nhanh chóng khi hạn chế calori và giảm cân. Leptin giảm đi kèm với các đáp ứng sinh lý nhƣ đói, tăng ngon miệng và giảm tiêu hao năng lƣợng. Ở ngƣời béo phì, nhiều nghiên cứu đã chứng minh nồng độ leptin tăng cao do đề kháng leptin. Dù leptin tăng cao do nội sinh hoặc do điều trị với leptin ngoại sinh cũng không làm giảm cân do tình trạng đề kháng này. Cơ chế đề kháng leptin chƣa đƣợc hiểu đầy đủ, có lẽ do khiếm khuyết thông tin từ leptin đến hệ thần kinh trung ƣơng hoặc vận chuyển leptin qua hàng rào máu não không bình thƣờng [1]. Ở ngƣời thừa cân, béo phì thƣờng có đề kháng insulin do các hormon khác tiết ra từ mô mỡ, gây tăng insulin máu. Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy adiponectin, một hormon do mô mỡ bài tiết có vai trò quan trọng trong đề kháng insulin. Adiponectin tƣơng quan nghịch với đề kháng insulin và tình trạng viêm. Adiponectin huyết tƣơng giảm ở các trƣờng hợp đề kháng insulin do béo phì hoặc do rối loạn lipid máu. Ngoài tác dụng làm tăng nhạy cảm insulin và tăng tiêu thụ mỡ làm phục 56 hồi l¹i tác dụng của leptin, adiponectin cßn có khả năng chống lại quá trình xơ vữa động mạch, chống viêm và chống oxy hóa [3]. Vì vậy, adiponectin ngăn cản đƣợc sự phát triển béo phì. Tại Việt Nam, ch-a cã nhiÒu nghiên cứu về leptin và adiponectin trên đối tƣợng béo phì, do đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm: - Xác định nồng độ leptin và adiponectin huyết tương trên người thừa cân, béo phì. - Đánh giá m i liên quan giữa nồng độ leptin với adiponectin huyết tương, một s đặc đi m lâm sàng và chỉ s hóa sin ...