Nghiên cứu sàng lọc alen HLA-B*1502 dự phòng phản ứng thuốc carbamazepine thể nặng bằng phương pháp Nested-SSP-PCR

Bài viết này được nghiên cứu với mục tiêu nhằm hoàn thiện quy trình sàng lọc alen HLA-B*1502 bằng phương pháp Nested-SSPPCRđể dự phòng phản ứng thuốc carbamazepine thể nặng. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu sàng lọc alen HLA-B*1502 dự phòng phản ứng thuốc carbamazepine thể nặng bằng phương pháp Nested-SSP-PCRTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ HÌNH THÁI HỌC-2017NGHIÊN CỨU SÀNG LỌC ALEN HLA-B*1502 DỰ PHÕNGPHẢN ỨNG THUỐC CARBAMAZEPINE THỂ NẶNG BẰNGPHƢƠNG PHÁP NESTED-SSP-PCRTrần Văn Khoa*; Ngô Trường Giang*Đặng Thị Hồng*, Vũ Thị Lệ**TÓM TẮTMục tiêu: hoàn thiện quy trình sàng lọc alen HLA-B*1502 bằng phương pháp Nested-SSPPCR để dự phòng phản ứng thuốc carbamazepine thể nặng. Đối tượng và phương pháp: 45mẫu máu tĩnh mạch chưa biết loại alen HLA-B được tách ADN tổng số, tiến hành phản ứngnested-SSP-PCR, điện di sản phẩm trên gel agarose 2%, phân tích kết quả. Kết quả: trong 45mẫu ADN, sàng lọc được 7 mẫu dương tính với HLA-B*1502. Kết luận: đã hoàn thiện được quytrình sàng lọc gen HLA-B*1502 bằng phương pháp nested-SSP-PCR.* Từ khóa:HLA-B*1502; Phản ứng thuốc; Carbamazepine; Nested-SSP-PCR.Study on Screening HLA-B*1502 Allele for Prevention ofCarbamazepine-Induced Severe Drug Reactions using Nested-SSPPCR TechniqueSummaryObjective: To complete a protocol for screening HLA-B*1502 gene to preventcarbamazepine-Induced severe drug reactions using nested-SSP-PCR technique. Subjects andmethods: 45 blind blood samples with unknown HLA-B allelic types, total DNA was extracted,amplifying HLA-B gene using nested-SSP-PCR technique, electrophoresis PCR products in 2%agarose gel and analysis. Result: We were able to detect HLA-B*1502 in 7 of 45 samples.Conclusion: We have completed a protocol for screening HLA-B*1502 gene using nested-SSPPCR technique.* Keywords: HLA-B*1502; Drug reactions; Carbamazepine; Nested-SSP-PCR.ĐẶT VẤN ĐỀTrong thực hành lâm sàng, tỷ lệ phảnứng thuốc thể nặng ngày càng giảm xuốngnhờ những nguyên tắc dùng thuốc dầnđược hoàn thiện theo hướng cá thể hoá.Tuy nhiên, số lượng các dược chất đượcđưa vào điều trị lâm sàng ngày càng tăng.Hơn nữa, khi phản ứng thuốc nặng xảy ra,tỷ lệ bệnh nhân (BN) tử vong khá cao, tới30%. Do đó, dự phòng phản ứng thuốc thểnặng vẫn là một vấn đề rất đáng quan tâm.* Học viện Quân y** Bệnh viện TWQĐ 108Người phản hồi (Corresponding): Trần Văn Khoa (tvkhoabio@gmail.com)Ngày nhận bài: 27/07/2017; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 30/08/2017Ngày bài báo được đăng: 06/09/2017325TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ-2017Hiện nay, một số kháng nguyên bạch cầungười (HLA) được sử dụng như là markerđể phát hiện phản ứng thuốc nặng: hộichứng Stevens- Johnson (hay nhiễm độchoại tử). Trong các HLA này, HLA-B*1502là một marker di truyền có liên quan chặtchẽ tới phản ứng thuốc thể nặng khi dùngthuốc carbamazepine, đặc biệt ở cộngđồng người châu Á [1, 2 . Vấn đề này đãđược Chung và CS báo cáo lần đầu tiênvào năm 2004. Cùng với các nghiên cứucủa nhiều tác giả khác, Cục Quản lý Thựcphẩm và Dược phẩm Mỹ đã khuyến cáocác bác sỹ nên sàng lọc HLA-B*1502 trênBN châu Á trước khi sử dụngcarbamazepine [5 . Để thực hiện đượcviệc này, cần có một phương pháp hiệuquả, đơn giản, nhanh và rẻ tiền. SSPPCR là kỹ thuật được dùng khá hiệu quảđể phát hiện gen HLA-B*15. Tuy nhiên, kỹthuật này vẫn phải cần tới 6 tổ hợp nhângen đa mồi để sàng lọc [6 . Một số kítthương mại của nước ngoài đang lưuhành tại Việt Nam tiện nhưng giá thànhcao.Trước thực tiễn đó, chúng tôi tiến hànhnghiên cứu này với mục tiêu: Chuẩn hóaquy trình sàng lọc alen HLA-B*1502 bằngkỹ thuật nested-SSP-PCR để dự phòngphản ứng thuốc thể n ng trên BN sửdụng carbamazepineĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNGPHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.45 mẫu máu chưa biết loại alen HLA-Bchống đông bằng EDTA được thu thập tạiHọc viện Quân y.3262. Phương pháp nghiên cứu.* Tách chiết ADN tổng số từ 45 mẫumáu thu thập được: bằng kít tách chiếtADN từ máu toàn phần của Qiagen.* Tiến hành phản ứng nested-SSPPCR nhân gen HLA-B*1502:- Vòng 1: để kiểm soát quá trình nhângen khi khuếch đại gen HLA-B, chúng tôisử dụng cặp mồi F1, R1 nhân gen IFN-γlàm nội chứng.+ Cặp mồi F1, R1 nhân gen HLA-Bvòng 1: cặp mồi IF, IR nhân gen IFN-γvòng 2. Trình tự các cặp mồi tham khảotrên cơ sở dữ liệu IMGT/HLA bản 3.6tháng 10 - 2011 [7].+ Thành phần phản ứng PCR nhângen vòng 1: Master mix: 12,5 μl; primers(10 pmol/μl): 0,25 μl; nước deion: 7 μl;mẫu: 5 μl, tổng thể tích 25 μl.+ Chu trình nhiệt phản ứng PCR vòng1: 950C trong 5 phút; tiếp theo là chu trìnhtouchdown theo 5 bước, mỗi ba bướcđầu gồm 5 chu kỳ: 950C trong 30 giây,gắn mồi trong 30 giây, nối dài 720C trong30 giây. Nhiệt độ gắn mồi được giảm dầntừ 720C, 680C, 67,10C; hai bước tiếp theogồm 10 chu kỳ và 20 chu kỳ, nhiệt độ gắnmồi giảm lần lượt là 650C và 550C. Cuốicùng là 720C trong 5 phút. Sản phẩmPCR được điện di trên gel agarose 2%,phân tích kết quả.- Vòng 2: các mẫu có kết quả nhângen vòng 1 dương tính với cả 2 cặp mồiHLA-B và IFN-γ, sản phẩm sẽ được dùnglàm khuôn nhân gen vòng 2. Để kiểmsoát nhân gen vòng 2, chúng tôi sử dụngTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ HÌNH T ...