Nghiên cứu sinh trưởng các xuất xứ keo và bạch đàn trong các mô hình trồng rừng thâm canh tại xã Cây Thị, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết này nhằm đóng góp một phần nhất định trong việc tìm ra một số giống cây có năng suất cao để đưa vào trồng trong các mô hình rừng trồng rừng thâm canh góp phần ổn định nguồn cung cấp gỗ nguyên liệu và tăng hiệu quả kinh tế trong trồng rừng cho người dân địa phương trong vùng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu sinh trưởng các xuất xứ keo và bạch đàn trong các mô hình trồng rừng thâm canh tại xã Cây Thị, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên Đàm Văn Vinh và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 73(11): 93 - 96 NGHIÊN CỨU SINH TRƯỞNG CÁC XUẤT XỨ KEO (ACACIA) VÀ BẠCH ĐÀN (EUCALYPTUS) TRONG CÁC MÔ HÌNH TRỒNG RỪNG THÂM CANH TẠI XÃ CÂY THỊ - HUYỆN ĐỒNG HỶ, TỈNH THÁI NGUYÊN Đàm Văn Vinh, Đặng Kim Tuyến* Trường Đại học Nông lâm - ĐH Thái Nguyên Đề tài trồng thử nghiệm các xuất xứ keo và bạch đàn Keo tai tƣợng 18214, Keo lai, Keo lá chàm 19305, Keo lá liềm 20832 với đối chứng là Keo tai tƣợng và Bạch đàn 20861 với đối chứng là Bạch đàn Uro trong 4 mô hình trồng rừng thâm canh. Các xuất xứ keo và bạch đàn thử nghiệm sinh trƣởng tốt trong điều kiện đất đai của xã Cây Thị. Ở giai đoạn 6 tháng và 12 tháng sau trồng tăng trƣởng chiều cao và Doo của các xuất xứ thử nghiệm đều cao hơn đối chứng rõ. Về sự phân bố số cây ở các cấp chất lƣợng giai đoạn 6 tháng sau trồng có sự khác nhau giữa các xuất xứ, song ở giai đoạn 12 tháng sau trồng không có sự khác nhau. Sau 12 tháng tuổi việc trồng hỗn giao các xuất xứ chƣa ảnh hƣởng đến sinh trƣởng cũng nhƣ chất lƣợng của chúng. Từ khóa: bạch đàn, keo, sinh trưởng, trồng rừng, xuất xứ ĐẶT VẤN ĐỀ Trong sản xuất kinh doanh lâm nghiệp, công tác trồng rừng luôn chiếm vị trí rất quan trọng. Một trong những hƣớng nâng cao sản lƣợng rừng trồng là chọn giống năng suất cao, đặc biệt là trồng rừng nguyên liệu. Ở nƣớc ta, các loài cây trồng rừng cung cấp gỗ nguyên liệu giấy và ván dăm chủ yếu là các loài Keo và Bạch đàn. Tuy nhiên những dòng Keo và Bạch đàn trong nƣớc phần lớn là sinh trƣởng kém, năng suất thấp, hiện tại chỉ đạt 6 - 8m3 gỗ/ha/năm [4]. Trong những năm gần đây một số giống cây rừng nhập nội nhƣ một số dòng Keo có xuất xứ từ Úc, các dòng Bạch đàn U6, H20… đƣợc trồng khảo nghiệm ở một số vùng của nƣớc ta đã cho năng suất cao có thể đạt tới 14 - 17m3/ha/năm [9]. Song tại vùng gỗ nguyên liệu ván dăm của Thái Nguyên các giống mới khảo nghiệm rất ít và hiện tại rừng trồng vẫn là các giống cây cũ, năng suất thấp. Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ đóng góp một phần nhất định trong việc tìm ra một số giống cây có năng suất cao để đƣa vào trồng trong các mô hình rừng trồng rừng thâm canh góp phần ổn định nguồn cung cấp gỗ nguyên liệu và tăng hiệu quả kinh tế trong trồng rừng cho ngƣời dân địa phƣơng trong vùng.  MỤC TIÊU - NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Mục tiêu nghiên cứu Lựa chọn đƣợc những xuất xứ và mô hình trồng rừng thâm canh hiệu quả nhất góp phần đáp ứng đƣợc nhu cầu nguyên liệu cho nhà máy Ván dăm Thái Nguyên. Nội dung nghiên cứu - Đánh giá sinh trƣởng các dòng Keo , Bạch đàn trong các mô hình trồng rừng thâm canh. - Đánh giá chất lƣợng sinh trƣởng của các xuất xứ trong các mô hình trồng rừng thâm canh. Phương pháp nghiên cứu Các mô hình trồng rừng thâm canh được thiết kế như sau: - Mô hình 1: xuất xứ Keo tai tƣợng Acacia mangium 18214 (18214) trồng thuần với mật độ 1660cây/ha, cự ly trồng 3x2m. - Mô hình 2: xuất xứ Keo lai (A.mangium x A.auriculiformis) (KL) trồng thuần với mật độ 1660cây/ha (cự ly trồng 3x2m). - Mô hình 3: xuất xứ Bạch đàn Eucaliptus urophyla 20681 (20861) và xuất xứ Bạch đàn cao sản Uro (đối chứng- BĐ ĐC) hỗn giao theo dải lần lƣợt với xuất xứ Keo tai tƣợng (đối chứng- K ĐC), mật độ chung 1.660 cây/ha (cự ly trồng 3 x 2m). - Mô hình 4: mô hình tổng hợp Tel: 0984287719; Email: tuyendangkimtuyen31@yahoo.com.vn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn | 93 Đàm Văn Vinh và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ + Xuất xứ Keo lá tràm Acacia auriculiformis 19305 (19305), xuất xứ Keo lá liềm Acacia crassicarpa 20832 (20832), Keo tai tƣợng Acacia mangium 24840 (24840), Hỗn giao theo dải lần lƣợt mỗi xuất xứ 5 hàng, Mật độ chung là 1.660 cây/ha (cự ly trồng 3 x 2m). Trong tất cả các mô hình bón lót mỗi hố 0,15kg phân NPK . Khi cây trồng đƣợc 12 tháng kết hợp với chăm sóc rừng trồng lại bón bổ sung mỗi gốc cây là 0,15 kg phân NPK. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu: Công tác ngoại nghiệp: Lập các OTC diện tích 1000m2 (25x40m) đại diện cho địa hình. Mỗi mô hình lập 2 OTC, riêng mô hình 4 lập 3 OTC * Điều tra đất đai: - Phƣơng pháp đào quan sát phẫu diện đất theo hƣớng dẫn của Giáo trình đất [2]. * Điều tra cây bụi thảm tươi: điều tra trên các ô dạng bản 5x5m [9]. * Điều tra sinh trưởng Doo, chiều cao của các dòng Keo, Bạch đàn (định kỳ 1 tháng/lần) lấy mẫu theo phƣơng pháp hệ thống . Phân loại sinh trƣởng của cây trồng theo 3 cấp: tốt, trung bình, xấu. [6]. Công tác nội nghiệp 73(11): 93 - 96 * Tính các trị số trung bình và sai tiêu chuẩn mẫu của D00, Hvn bằng công cụ Desriptive statistics * Xác định lượng tăng trưởng tuyệt đối và tương đối theo phƣơng pháp Vũ Tiến Hinh [3] * So sánh sinh trưởng bằng hàm ZTEST và so sánh phân bố số cây ở các cấp chất lượng bằng hàm CHITEST trong phần mềm Microsoft Excel [7]. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN Sinh trƣởng của lâm phần biểu thị sự thích ứng của các xuất xứ, sinh trƣởng của cây rừng phụ thuộc vào đặc điểm nội tại của từng xuất xứ song cũng phụ thuộc chặt chẽ vào lập địa và ngoại cảnh. Các nhân tố điều tra: chỉ tiêu về đƣờng kính, chiều cao là những chỉ tiêu cấu thành nên sản lƣợng. Chất lƣợng sinh trƣởng là chỉ tiêu biểu thị khả năng thích ứng với điều kiện hoàn cảnh, đƣợc phản ánh thông qua chất lƣợng cây tốt, trung bình, xấu. Lƣợng tăng trƣởng là chỉ tiêu phản ánh sức sinh trƣởng nhanh hay chậm của từng dòng, từng giống. Tổng hợp kết quả theo dõi ở 2 giai đoạn sau trông 6 và 12 tháng tuổi đƣợc kết quả sau: Kết quả điều tra sinh trưởng các dòng Keo, Bạch đàn giai đoạn 6 tháng tuổi Bảng 1. Sinh trƣởng các xuất xứ Keo, Bạch đàn giai đoạn 6 tháng tuổi Mô hình 1 2 Loài cây Hvn (m) 1,70 2,32 1,44 2,10 1,56 1,87 1,65 1,71 Sh (m) 0,40 0,46 0,33 0,43 0,39 0,47 0,39 0,38 Chiều cao CV h ∆h (m) (%) 23,53 0,61 19,83 0,83 22,92 0,56 20,48 0,77 25,00 0,59 25,13 0,67 23,64 0,62 22,22 0,63 ∆h% Doo (cm) 1,90 2,70 1, ...