Nghiên cứu xác định một số thành phần hoá học của dạng cao đặc phương thuốc quế chi thang XH

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm điều chế và định tính một số thành phần hoá học của cao đặc Quế chi thang XH và các vị thuốc, góp phần xây dựng tiêu chuẩn cao đặc XH. Mời các bạn cùng tham khảo tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu xác định một số thành phần hoá học của dạng cao đặc phương thuốc quế chi thang XHT¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 5-2017NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH MỘT SỐ THÀNH PHẦN HOÁ HỌC CỦADẠNG CAO ĐẶC PHƯƠNG THUỐC QUẾ CHI THANG XHBùi Hồng Cường*; Đào Thị Thanh Hiền*; Nguyễn Hoàng Tuấn*TÓM TẮTMục tiêu: điều chế và định tính một số thành phần hoá học của cao đặc Quế chi thang XH vàcác vị thuốc, góp phần xây dựng tiêu chuẩn cao đặc. Nguyên vật liệu và phương pháp: cao đặcQuế chi thang XH được điều chế từ các vị thuốc Quế chi, Hương phụ, Bạch thược, Xuyên khung,Gừng bằng phương pháp sắc với nước và chiết với ethanol 60%; định tính một số thành phầnhoá học bằng thuốc thử đặc trưng và sắc ký lớp mỏng (SKLM). Kết quả: cao đặc Quế chi thangXH được điều chế bằng phương pháp chiết nóng với nước cho hiệu suất chiết 23,22% và chiếtnóng với ethanol 60% cho hiệu suất chiết 8,49%. Các mẫu cao đạt chỉ tiêu chung của Dượcđiển Việt Nam (DĐVN) IV về thể chất, hình thức và độ ẩm. Tất cả mẫu cao đều có alcaloid,saponin, coumarin, flavonoid, tanin, axít amin, đường khử, polysaccharid và chất béo. Bằngphương pháp SKLM trên sắc ký đồ, cao chiết nước và cao chiết ethanol đều có các vết tươngứng với những vị thuốc trong phương thuốc. Kết luận: nghiên cứu đã điều chế được cao đặcQuế chi thang XH chiết nước và chiết ethanol, các mẫu cao đều có thành phần chính tươngứng với thành phần của các vị thuốc, có thể áp dụng để tiếp tục xây dựng tiêu chuẩn cao đặcphương thuốc.* Từ khoá: Cao đặc Quế chi thang XH; Thành phần hoá học; Sắc ký lớp mỏng.Study on Phytochemical Analysis of some Components of theExtractum Que chi thang XH SpisumSummaryObjectives: Studying formulation and phytochemical components of the Extractum Que chithang XH remedy and each contributed herbs to establish a standardization. Subjects and methods:The Extractum Que chi thang XH remedy was prepared from Ramulus Cinnamomi, Radix Paeoniaelactiflorae, Rhizoma Ligustici wallichii, Rhizoma Cyperi, Rhizoma Zingiberis. Qualitative detectionof chemical components were done by thin layer chromatography. The Extractum was preparedby hot water and ethanol 60% which have efficiency alternatively 23.22% and 8.49%; Results:The extractum contains alkaloids, saponins, coumarins, flavonoids, tannins, amino acids,reducing sugars, polysaccharides, and fats. Thin layer chromatography showed the hot waterextracts and the ethanol extracts which have many spots corresponding to the contributed herbsin the Que chi thang XH remedy, can be used to build standard of Extractum Que chi thangXH spisum. Conclusion: The Extractum Que chi thang XH remedy was prepared by extracting withhot water and ethanol 60%, both extractums have all the main chemical components correspondingto the components of the contributed herbs, those results can use as part of a future study inoder to establish of Extractum standardization.* Key words: Extractum Que chi thang XH spisum; Chemical components; Thin layer chromatography.* Trường Đại học Dược Hà NộiNgười phản hồi (Corresponding): Bùi Hồng Cường (cuonghongbui@yahoo.com)Ngày nhận bài: 13/02/2017; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 03/05/2017Ngày bài báo được đăng: 10/05/20175T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 5-5017ĐẶT VẤN ĐỀQuế chi thang [1] có công năng pháttán phong hàn, thông kinh lạc, dùng đểđiều trị hội chứng vai gáy, kinh lạc bị ứ trệgây đau cứng cơ (đau cổ gáy, giãn dâychằng lưng), tê mỏi cơ, đau dây thần kinhngoại biên, là một phương thuốc có hiệulực mạnh trong Y Dược học cổ truyền.Tuy nhiên, việc sử dụng dạng thuốc sắckhông tiện dụng. Phương thuốc Quế chithang XH (gia giảm) gồm các vị thuốc:Quế chi, Bạch thược, Gừng (giảm Đại táo,Cam thảo), gia Hương phụ, Xuyên khungnhằm tăng hiệu lực điều trị. Theo lý luậnY học cổ truyền, phương thuốc được cấutạo từ một số vị thuốc có tác dụng chính:Quế chi: giải biểu hàn, thông kinh lạc,hoạt huyết; Hương phụ: hành khí giải uất,giảm đau; Bạch thược: bổ huyết, điều kinh,bình can thư cân; Xuyên khung: giải biểuhàn, hoạt huyết, giảm đau; Gừng: giải biểuhàn, ôn vị chỉ nôn. Như vậy, phương thuốcgồm những vị thuốc được phối ngũ theohướng hiệp đồng tác dụng, ứng dụng đểđiều trị hội chứng vai gáy, kinh lạc bị ứ trệgây đau cứng cơ (đau cổ gáy, giãn dâychằng lưng), tê mỏi cơ, đau dây thần kinhngoại biên như: liệt dây thần kinh VII,thần kinh liên sườn do cảm mạo phong hànxâm nhập vào kinh lạc, gân cơ. Việc nghiêncứu điều chế cao đặc làm bán thànhphẩm để sản xuất dạng bào chế hiện đạivà xây dựng tiêu chuẩn chất lượng sảnphẩm là cần thiết. Bài báo này trình bàykết quả điều chế cao đặc bằng cách chiếtvới nước và ethanol, định tính một số thànhphần hóa học trong mẫu cao bằng phươngpháp hoá học và SKLM với mục tiêu:Điều chế và định tính một số thành phầnhoá học của cao đặc và các vị thuốc gópphần xây dựng tiêu chuẩn cao đặc Quế chithang XH.6NGUYÊN LIỆU, THIẾT BỊ VÀ PHƯƠNGPHÁP NGHIÊN CỨU1. Nguyên liệu, hoá chất và thiết b ...