Nghiên cứu xây dựng quy trình làm tiêu bản ăn mòn bằng nhựa acrylic

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm xây dựng quy trình chuẩn làm tiêu bản ăn mòn sử dụng nhựa acrylic; thực hành làm các tiêu bản ăn mòn phổi, gan, tim, thận, phục vụ giảng dạy và trưng bày, nghiên cứu giải phẫu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu xây dựng quy trình làm tiêu bản ăn mòn bằng nhựa acrylicT¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 8-2017NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG QUY TRÌNH LÀM TIÊU BẢN ĂN MÒNBẰNG NHỰA ACRYLICNguyễn Văn Điều*; Đỗ Khánh*; Trần Ngọc Anh*Đặng Tiến Trường*; Trần Sỹ Tiến*TÓM TẮTMục tiêu: xây dựng quy trình chuẩn làm tiêu bản ăn mòn sử dụng nhựa acrylic; thực hànhlàm các tiêu bản ăn mòn phổi, gan, tim, thận, phục vụ giảng dạy và trưng bày, nghiên cứu giảiphẫu. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu thực nghiệm khoa học trên các tiêu bản mô tạnglợn: tim, phổi, gan, thận đạt yêu cầu nghiên cứu và một tiêu bản phổi người mắc bệnh lý xơphổi. Kết quả: đã xây dựng thành công quy trình làm tiêu bản ăn mòn bằng nhựa acrylic; làmđược các tiêu bản ăn mòn của phổi, gan, tim, thận. Tiêu bản đều giữ cơ bản nguyên vẹn cấutrúc giải phẫu các ống làm tiêu bản. Kích thước ống làm tiêu bản ăn mòn có đường kính lớnnhất 13 mm, nhỏ nhất 0,2 mm. Kết luận: quy trình làm tiêu bản ăn mòn bằng nhựa acrylic đãđược chuẩn hóa, các bước thực hiện được mô tả chi tiết, có tính ứng dụng cao. Đây là kỹ thuậtphù hợp để làm các tiêu bản ăn mòn phục vụ giảng dạy và nghiên cứu giải phẫu.* Từ khóa: Tiêu bản giải phẫu; Tiêu bản ăn mòn; Nhựa acrylic; Quy trình.Casting Process using Acrylic PlasticSummaryObjective: To develop a standard procedure for casting process using acrylic plastic;Practice to make lung, liver, heart and kidney cast specimens for teaching, displaying andresearching anatomy. Material and method: Pig organs: heart, lung, liver, kidney are conformedresearch requirements and a human pulmonary fibrosis lungs. Research was conducted byexperimental method; combined data analysis, summarized experience. Results: Successfulconstruction of casting process using acrylic plastic; applied to specimens: lung, liver, heart,kidney. The specimens kept almost intact the anatomical structure of the hollow tubes. The sizeof the tube made as the largest cast specimen was 13 mm, the smallest was 0.2 mm.Conclusion: Casting process using acrylic plastic has been standardized throughout theprocess, the steps are described in detail, the process is highly applicable, this technique issuitable for make cast specimen for teaching and research anatomy.* Keywords: Anatomy specimen; Cast specimen; Acrylic plastic; Process.ĐẶT VẤN ĐỀTiêu bản ăn mòn là các tiêu bản đúckhuôn lòng ống của cơ thể như mạchmáu, khí phế quản… bằng những vật liệukhác nhau, loại bỏ tổ chức xung quanhbằng hóa chất có tính ăn mòn, chỉ giữ lạicác ống được đúc khuôn. Trong các loạitiêu bản giải phẫu, các ống (mạch máu,khí phế quản, đường dẫn mật…) có giátrị nhất trong giảng dạy và nghiên cứu,* Học viện Quân yNgười phản hồi (Corresponding): Nguyễn Văn Điều (nguyendieu.hvqy@gmail.com)Ngày nhận bài: 09/06/2017; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 21/08/2017Ngày bài báo được đăng: 28/09/201751T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 8-2017đặc biệt với các mạch nhỏ, ở những vùngkhó phẫu tích như mạch máu gan tay,gan chân, mạch máu lưỡi là tiêu bản ănmòn. Tiêu bản là mô hình trực quan, chitiết về các đường ống: kích thước, sựphân chia các nhánh, mối liên quan củaống… mà ở những tiêu bản khác rất khóquan sát. Cách đây 500 năm, LeonardoDa Vinci sử dụng sáp nóng chảy đúckhuôn lòng các buồng tim làm tiêu bản ănmòn phục vụ cho nghiên cứu giải phẫu.Qua nhiều thế kỷ, những chất liệu khácnhau đã được sử dụng để sản xuất tiêubản mạch máu và các lỗ, khoang khác:hợp kim kim loại nóng chảy thấp,celloidin, celluloid, cao su và nhựa vinyl(McLaughlin và CS (1961) [8]); Horsfieldvà Cumming (1976) sử dụng nhựa tổnghợp [6]. Gần đây, Gordon và CS (2007)sử dụng các sản phẩm đặc biệt đắt tiềnnhư polyme nha khoa [5], hoặc Debbaut vàCS (2011) sử dụng methylmethacrylate[3]), để sản xuất tiêu bản ăn mòn.Mỗi chất liệu có những đặc trưng kỹthuật đặc thù và cho thấy ưu nhược điểmcủa từng phương pháp. Tại Việt Nam, kỹthuật làm tiêu bản ăn mòn đã được pháttriển từ khá lâu. Tại Bộ môn Giải phẫu,Học viện Quân y cũng như các trường đạihọc khác đều có tiêu bản ăn mòn. Tuynhiên, việc thực hiện các tiêu bản ăn mònvẫn chưa được chuẩn hóa thành quytrình để phổ biến và áp dụng rộng rãi, chủyếu dựa vào kinh nghiệm của kỹ thuậtviên trực tiếp thực hiện, vật liệu sử dụngchủ yếu là nhựa lấy từ quả bóng bàn nênchất lượng thấp. Xuất phát từ cơ sở lýluận và thực tiễn, chúng tôi thực hiệnnghiên cứu nhằm: Xây dựng quy trìnhchuẩn làm tiêu bản ăn mòn; thực hànhlàm các tiêu bản ăn mòn phổi, gan, tim,thận phục vụ giảng dạy và trưng bày,nghiên cứu giải phẫu.52ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.Các tiêu bản mô tạng lợn: 02 tim,10 phổi, 02 gan, 04 thận đạt yêu cầunghiên cứu, lợn có trọng lượng từ 70 - 80kg. Không có bệnh lý gây biến dạng lòngống. Không nhiễm các bệnh truyền nhiễmcó khả năng lây nhiễm sang người và mộttiêu bản phổi người mắc bệnh lý xơ phổi.* Dụng cụ và hóa chất: bộ dụng cụphẫu tích, pha, ngâm tiêu bản ...