NGỘ ĐỘC THUỐC TRỪ SÂU CHOLINERGIC

1/ THUỐC TRỪ SÂU CHOLINERGIC LÀ GÌ ?Là những thuốc trừ sâu thường được sử dụng nhất trên thế giới. Chúng tác dụng bằng cách ức chế men acetylcholinesterase (AchE). Do được sử dụng rộng rãi và độc tính cao, các thuốc trừ sâu cholinergic là nguyên nhân của nhiều các trường hợp ngộ độc nặng nơi người hơn bất cứ thuốc trừ sâu nào khác. Hai lớp thuốc trừ sâu cholinergic là photpho hữu cơ (organophosphates) và carbamates. Photpho hữu cơ được chia thành ba nhóm, căn cứ trên độc tính của chúng. Những hợp chất có độc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGỘ ĐỘC THUỐC TRỪ SÂU CHOLINERGIC NGỘ ĐỘC THUỐC TRỪ SÂU CHOLINERGIC (CHOLINERGIC INSECTICIDES)1/ THUỐC TRỪ SÂU CHOLINERGIC LÀ GÌ ?Là những thuốc trừ sâu thường đ ược sử dụng nhất trên thế giới. Chúng tácdụng bằng cách ức chế men acetylcholinesterase (AchE). Do được sử dụngrộng rãi và độc tính cao, các thuốc trừ sâu cholinergic là nguyên nhân củanhiều các trư ờng hợp ngộ độc nặng nơi người h ơn b ất cứ thuốc trừ sâu nàokhác. Hai lớp thuốc trừ sâu cholinergic là photpho hữu cơ (organophosphates)và carbamates. Photpho hữu cơ đư ợc chia thành ba nhóm, căn cứ trên độc tínhcủa chúng. Những hợp chất có độc tính cao gồm có Parathion và Phosdrin vàđược sử dụng trong nông nghiệp th ương m ại. Các tác nhân thần kinh Sarin,Soma, và Tabun là những dẫn xuất của những hợp chất này. Nh ững hợp chất cóđộc tính trung bình được sử dụng như là những thuốc trừ sâu động vật (animalinsecticide). Những tác nhân có độc tính thấp thường được sử dụng trong giađình và vư ờn và gồm có Malathion và Vapona. Carbamate cũng có độc tínhbiến thiên, với aldecarb (Temik) là độc nhất và carbaryl (Sevin) là ít độc nhất.Vài carbamate đã được sử dụng trong y học trong nhiều năm. Physostigmineđược sử dụng cho ngộ độc anticholinergic, và pyridostigmine và edrophonium(Tensilon) được sử dụng trong myasthenia gravis.2/ ORGANOPHOSPHATES VA CARBAMATES KHÁC NHAU NHƯTH Ế NÀO ?Chúng khác nhau nơi cấu trúc và cơ ch ế liên kết. Organophosphates có thể liênkết một cách không đảo ngư ợc với AchE, làm bất hoạt thường trực enzyme.Nh ững tác dụng độc cấp tính kéo dài cho đ ến khi nhiều AchE hơn được tổnghợp, có thể h ơn một tuần. Sự nối kết của Carbamate có thể đảo ngược được, vìvậy độc tính chỉ kéo d ài cho đến khi độc chất bị thoái biến, thư ờng trong 6 -8giờ. Carbamates không đi vào tốt hệ thần kinh trung ương và có ít ho ặc khôngcó độc tính h ệ thần kinh trung ương.3/ NHỮNG AI CÓ NGUY CƠ NHẤT BỊ NGỘ ĐỘC THUỐC TRỪ SÂUCHOLINERGIC ?Các công nhân nông trường lưu động (migrant farm worker) và những côngnhân nông nghiệp khác (agricultural worker) khác. Các trẻ em có nguy cơ giatăng và thường tiếp xúc với độc chất ở garage hay bị vung vải trong nhà nơiđộc chất được tàng trữ.4/ NẾU TÔI LÀM VIỆC TRONG MỘT VÙNG ĐÔ THỊ, TÔI CÓ CẦNBIẾT VỀ NGỘ ĐỘC THUỐC TRỪ SÂU CHOLINERGIC KHÔNG ?Vâng. Mặc dầu ngộ độc thuốc trừ sâu cholinergic thường được thấy nhất trongkhung cảnh nông nghiệp thương mãi, nhưng các sản phẩm này d ễ mua được vàthường được sử dụng nơi các nhà tư nhân và vườn. Organophosphates là nhữngthành phần trong flea collar (collier anti puce), và các bẫy kiến (ant trap), vàgiấy bẫy ruồi (flypapaer). Chúng đôi khi được dùng trong các toan tính tự tử.Có khoảng 16.000 trường hợp ngộ độc organophosphate ở Hoa Kỳ năm 2001.Ngay cả đối với các bệnh nhận được điều trị, tỷ lệ tử vong là 10% đối vớinhững người trưởng thành và 50% đối với các trẻ em. Cũng vậy, một sự hiểubiết về ngộ độc thuốc trừ sâu cholinergic và điều trị có thể áp dụng một cáchtrực tiếp vào xử trí ngộ độc tác nhân thần kinh (nerve agent).5/ MỘT NGƯỜI CÓ THỂ BỊ NGỘ ĐỘC BỞI THUỐC TRỪ SÂU NHƯTH Ế NÀO ?Organophosphate rất là tan trong mỡ và được hấp thụ tốt bởi các đường, baogồm đường xuyên qua da. Về mặt thương m ãi, các thuốc trừ sâu đư ợc tích trữdưới dạng bột hay chất lỏng và thường được sử dụng dưới dạng khí dung. Hầuhết các tiếp xúc nghề nghiệp xảy ra qua da hay đường hô hấp. Ngộ độc cố ýhay ngộ độc nơi các trẻ em thường xảy ra bằng đường miệng. Carbamateskhông được hấp thụ tốt qua da, và những ngộ độc này ch ủ yếu do hít hay bằngđường miệng.6/ GIẢI THÍCH THUỐC TRỪ SÂU CHOLINERGIC GÂY NHỮNG TÁCDỤNG ĐỘC NHƯ THẾ NÀO ?Ngộ độc thuốc trừ sâu cholinergic dẫn đến một sự quá thừa hoạt tính gây nênbởi acetylcholine. Acetylcholine là một chất dẫn truyền thần kinh nối kết vớicác thụ thể nicotinic ở các khớp giao cảm và phó giao cảm tiền hạch và nhữngbản vận động tận cùng (motor end plates), các thụ thể muscarinic ở những khớpthần kinh hậu hạch, và m ột vài khớp thần kinh trong hệ thần kinh trung ương.Bình thường, acetylcholine bị thoái hóa bởi các enzyme AchE haypseudocholinesterase. Organophosphates và carbamates làm b ất hoạt cả haienzymes, dẫn đến một sự quá dồi d ào acetylcholine. Điều này d ẫn đến sự quáhoạt hóa, sau đó sự bại liệt của các thụ thể cholinergic, với kết quả cuối cùng làmột sự quá kích thích của hệ thần kinh tự trị, hệ cơ thân th ể, và hệ thần kinhtrung ương. Ngộ độc organophosphates nguy hiểm hơn ngộ độc carbamates. Cảhai tác nhân tức thời nối kết với AchE. Trong 24 đến 48 giờ, nối kếtorganophosphates trở nên không đ ảo ngược được và đưa đến sự bất hoạt hóathường trực enzyme. Quá trình này đư ợc gọi là sự lão hóa (aging). Sự trì hoãngiữa lúc tiếp xúc và sự bất hoạt th ường trực tạo n ên một cửa sổ cho liệu phápthuốc giải độc.7/ TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG CỦA NGỘ ĐỘC CHOLINERGIC ?Các tác dụng lâm sàng là logic nếu ta xét đến ...