Ngọc trúc tiêu đờm chống viêm

Ngọc trúc (Polyvonaturn officinale All) thuộc họ thiên môn (Aspragaceae) là một cây thảo, sống nhiều năm. Mùa hoa: tháng 3 – 5; mùa quả: tháng 6 – 9. Cây sinh trưởng tốt và phát triển ở vùng có khí hậu mát lạnh. Người dân còn khai thác và sử dụng một cây khác chi Disporopsis và gọi tên Việt là ngọc trúc hoàng tinh (vì cây có hình dáng vừa giống ngọc trúc, vừa giống hoàng tinh). Những người làm thuốc coi ngọc trúc hoàng tinh cũng có tính vị, công năng như ngọc trúc và có thể dùng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngọc trúc tiêu đờm chống viêmNgọc trúc tiêu đờm chống viêm- Ngọc trúc (Polyvonaturn officinale All) thuộc họ thiên môn (Aspragaceae) là mộtcây thảo, sống nhiều năm. M ùa hoa: tháng 3 – 5; mùa quả: tháng 6 – 9. Cây sinhtrưởng tốt và phát triển ở vùng có khí hậu mát lạnh. Người dân còn khai thác và sửdụng một cây khác chi Disporopsis và gọi tên Việt là ngọc trúc hoàng tinh (vì câycó hình dáng vừa giống ngọc trúc, vừa giống hoàng tinh). Những người làm thuốccoi ngọc trúc hoàng tinh cũng có tính vị, công năng như ngọc trúc và có thể dùngthay thế.Cây ngọc trúc.Thân rễ là bộ phận dùng của cây ngọc trúc, được thu hái vào mùa thu, cắt bỏ gốcthân và rễ con, rửa sạch, phơi cho se mặt ngoài hoặc đồ qua, lăn cho mềm, rồi phơihoặc sấy khô là được. Dược liệu là những củ dài, mập, có hình trụ tròn hoặc hơidẹt, không phân nhánh; mặt ngoài màu vàng hoặc vàng nâu nhạt, có đốt và nhữngchấm nhỏ do rễ bị cắt bỏ để lại; mặt trong màu trắng ngà, chất cứng giòn, dễ bẻgãy, hơi ẩm sẽ mềm. Khi dùng chế biến dược liệu theo cách làm sau:Cây ngọc trúc.Dạng nguyên phiến: thân rễ ngọc trúc đã phơi khô, thái vát thành phiến dài 3 –5cm.Dạng chưng: thân rễ đem ủ một ngày đêm. Tiếp tục làm như vậy 2 – 3 lần đến khithuốc có màu đen rồi thái khúc dài 2 – 3 cm.Dạng tẩm bột mật ong: ngọc trúc nguyên phiến tẩm đều với mật ong (cứ 10kgdược liệu dùng 1 – 1,5kg mật) trong 30 phút rồi dùng lửa nhỏ sao đến khi có màuvàng, mùi thơm, sờ không dính tay là được.Dạng tẩm rượu: thân rễ 10kg đồ 8 giờ cho mềm, thái khúc, thêm rượu 1,5ml, rồichưng trong 4 giờ.Trong y học cổ truyền, ngọc trúc có vị ngọt, tính mát, không độc, có tác dụng bổdưỡng, sinh tân dịch, nhuận táo, tiêu đờm, chỉ khát, chống viêm, được dùng trongnhững trường hợp sau:Chữa suy nhược cơ thể, sốt hầm hập, ho khan, miệng khô rát, mồ hôi trộm: ngọctrúc 16g, bạch thược, sa sâm, địa cốt bì, mạch môn, mỗi thứ 12g; Ngân sài hồ 8g,trần bì 6g, bối mẫu 6g.Tất cả thái nhỏ, phơi khô sắc với 400ml nước còn 100ml,uống làm 2 lần trong ngày.Hoặc ngọc trúc, sinh địa, mạch môn, sa sâm, đường phèn, mỗi thứ 12g. Sắc uốnghoặc làm viên uống.Chữa hư lao, sốt về chiều ho nhiều: ngọc trúc 16g, đảng sâm, bạch truật, bách bộ,hoài sơn, mạch môn, mỗi thứ 12g; ngũ vị tử 6g. Sắc uống ngày một thang.Chữa viêm khớp dạng thấp:ngọc trúc, hà thủ ô, đan sâm, hoài sơn, mỗi thứ 40g; đương quy, đơn bì, bạch linh,trạch tả, mạch môn, mỗi thứ 20g; thanh bì, chỉ thực, sơn thù, mỗi thứ 10g. Tất cảthái nhỏ, dây bột mịn, trộn với mật ong hoặc sirô làm viên 5g. Ngày uống 4 – 6g.Chữa đau mắt đỏ: ngọc trúc 12g; cúc hoa, huyền sâm, thảo quyết minh (sao), sinhđịa, mỗi thứ 10g; bạc hà 2g. Sắc lấy nước uống và xông hơi.Ngọc trúc còn được dùng trong viên Lục vị hoàn gia giảm để chữa viêm chân răngcó mủ và trong Bổ phế thang gia giảm chữa ho ra đờm loãng, có khi dính máu.Chú ý: Người âm thịnh, dương hư, thấp đờm, có ứ trệ không được dùng ngọc trúc.