Ngôn ngữ thơ giàu chất tạo hình nét đặc sắc trong sáng tác của Lò ngân sủn và Pờ sảo mìn

Lò Ngân Sủn và Pờ Sảo Mìn là hai gương mặt thơ miền núi phía Bắc khá tiêu biểu bởi sự sáng tạo đặc sắc, mới lạ trong các tác phẩm thơ của họ. Họ là niềm tự hào của dân tộc Dáy, dân tộc Pa Dí nói riêng, của các dân tộc thiểu số Việt Nam nói chung. Một trong những yếu tố quan trọng làm nên vẻ đẹp, sức hấp dẫn và góp phần tạo nên một phong cách riêng độc đáo ấy ở họ - chính là việc họ đã sử dụng một cách sáng tạo thứ ngôn ngữ thơ giàu tính tạo hình trong các tác phẩm đậm bản sắc văn hóa dân tộc
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngôn ngữ thơ giàu chất tạo hình nét đặc sắc trong sáng tác của Lò ngân sủn và Pờ sảo mìnTrần Thị Việt Trung và csTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ65(03): 54 - 60NGÔN NGỮ THƠ GIÀU CHẤT TẠO HÌNH –NÉT ĐẶC SẮC TRONG SÁNG TÁC CỦA LÒ NGÂN SỦN VÀ PỜ SẢO MÌNTrần Thị Việt Trung , Nguyễn Phương LyNhà xuất bản Đại học Thái NguyênTÓM TẮTLò Ngân Sủn và Pờ Sảo Mìn là hai gương mặt thơ miền núi phía Bắc khá tiêu biểu bởi sự sáng tạođặc sắc, mới lạ trong các tác phẩm thơ của họ. Họ là niềm tự hào của dân tộc Dáy, dân tộc Pa Dínói riêng, của các dân tộc thiểu số Việt Nam nói chung. Một trong những yếu tố quan trọng làmnên vẻ đẹp, sức hấp dẫn và góp phần tạo nên một phong cách riêng độc đáo ấy ở họ - chính là việchọ đã sử dụng một cách sáng tạo thứ ngôn ngữ thơ giàu tính tạo hình trong các tác phẩm đậm bảnsắc văn hóa dân tộc.Từ khóa: Ngôn ngữ, ngôn ngữ tạo hình, Lò Ngân Sủn, Pờ Sảo Mìn*VÀI NÉT VỀ TÁC GIẢ LÒ NGÂN SỦN VÀPỜ SẢO MÌNLò Ngân sủn và Pờ Sảo Mìn là hai gương mặtthơ miền núi phía Bắc khá tiêu biểu bởi sựđặc sắc, mới lạ trong các tác phẩm thơ của họ.Họ được bạn đọc cả nước biết đến với nhữngbài thơ, tập thơ: Những người con của núi,Người đẹp, Chiều biên giới... (Lò Ngân Sủn);Cây hai ngàn lá, Người con trai Pá Dí... (PờSảo Mìn). Đây có thể nói là những bài thơ,tập thơ hay - có thể so sánh với bất kì tập thơ,bài thơ hay nào của các nhà thơ người dân tộckhác (kể cả của người Kinh). Họ là niềm tựhào của dân tộc Dáy, dân tộc Pa Dí nói riêng,của các dân tộc thiểu số Việt Nam nói chung.Với tư cách là các nhà thơ dân tộc thiểu sốtiêu biểu - với các sáng tác đầy cá tính sángtạo của mình, họ đã góp phần tạo nên sựphong phú, đa dạng, sự hấp dẫn cho thơ cacác dân tộc thiểu số nói riêng, cho thơ ca ViệtNam hiện đại nói chung.Lò Ngân Sủn người dân tộc Dáy, sinh ngày26/4/1945 tại thôn Bản Vền, xã Bản Qua,huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Ông đã được giữnhiều trọng trách như: Phó chủ tịch Hội Vănhọc nghệ thuật Hoàng Liên Sơn, Phó Chủ tịchthường trực Hội Văn học nghệ thuật các dântộc thiểu số Việt Nam... Ông là người viếtnhiều, viết khỏe và viết khá thành công ởnhiều thể loại, nhưng sáng tác nhiều nhất vàthành công nhất là thể loại thơ. Thơ Lò NgânSủn có hương vị rất đặc trưng - hương vị của*Tel: 0912454575;Email:“thắng cố” - một món ăn đặc sản của ngườidân tộc vùng núi cao - hay nói một cách khác- Thơ ông rất độc đáo, mang đậm màu sắc dântộc vùng cao miền núi.Tính từ năm 1980 tới nay, ông đã cho ra mắt20 đầu sách, trong đó có hơn chục tập thơ.Nhà thơ Lò Ngân Sủn đã được nhận nhiềugiải thưởng, tặng thưởng trong đó có giải Acủa Ủy ban toàn quốc Liên hiệp Văn họcnghệ thuật Việt Nam cho tập thơ Đám cưới(1993); Giải B của Ủy ban toàn quốc Liên hiệpVăn học nghệ thuật Việt Nam cho tập thơDòng sông mây (1995); giải B Văn học dântộc thiểu số Hội nhà văn Việt Nam cho tập thơNhững người con của núi (1992); giải B báoThiếu nhi dân tộc cho tác phẩm Cái bật lửatrời (1995) và nhiều giải thưởng khác...Pờ Sảo Mìn sinh 10/10/1946, dân tộc Pa Dítại thôn Na Bủ, xã Tung Chúng Phố, huyệnMường Khương, tỉnh Lào Cai.Pờ Sảo Mìn đã từng được học qua trường Bồidưỡng người viết văn trẻ của Hội nhà vănViệt Nam khóa VI, Trường viết văn NguyễnDu khóa II, là hội viên Hội Văn học các dântộc thiểu số Việt Nam.Pờ Sảo Mìn sáng tác khá nhiều, cho đến năm2006 ông đã xuất bản được 7 tập thơ: Cây haingàn lá, Bài ca hoang dã, Mắt lửa, Con traingười Pa Dí, Cung đàn biên giới, Lời dântộc tôi, Mắt rừng xanh. Thơ ông được bạnđọc biết đến từ những năm 70 của thế kỉ XX,với những bài thơ như: Cây ống khói (đượcnhạc Sĩ Trần Long Ẩn phổ nhạc), Thị trấnđôi ta, Cô gái Mèo và chiếc máy cày tay54Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyênhttp://www.Lrc-tnu.edu.vnTrần Thị Việt Trung và csTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ(được chọn in trong Tuyển tập thơ các dân tộcthiểu số). Đến đầu thập kỷ 80, 90, độc giả lạibiết tới ông qua một số các giải thưởng về thơtrên báo Văn nghệ với 2 thi phẩm: Biển chàmtrên núi (1982) và Lời dân tộc tôi (1995). Vàđặc biệt bài thơ Cây hai ngàn lá của ông đãđược nhiều bạn đọc biết đến như là một bàithơ đẹp, độc đáo phản ánh đúng bản chất vàtâm hồn Pa Dí - một dân tộc chỉ có 2000người như cái cây chỉ có hai ngàn chiếc lá.Chừng ấy thôi cũng đủ khẳng định một tiếngthơ riêng, một giọng điệu riêng hoang dã vàtrí tuệ - Pờ Sảo Mìn. Thơ ông là tiếng hátvang vọng của rừng xanh vùng cao MườngKhương (Lào Cai), là tiếng gà rừng trong banmai trong trẻo ở một vùng núi thẳm hoang vu:Tôi chỉ là một con gà rừng/Trên vùng núithẳm hoang vu”[3, tr24].Nét đặc sắc trong thơ ông còn thể hiện ở chấttriết lý thấm đượm trong từng câu thơ, từnghình ảnh thơ - đó là chỗ thành công cũng làchỗ mạnh nhất trong thơ ông. Không ít nhữngbài thơ của Pờ Sảo Mìn mang đậm tính triếtlý như: Người ba tầng, Tìm cây làm nhà(Triết lý về con người); Lá, Đời người, Thờigian (Triết lý về đời người); Ba lần rơi hố(Triết lý về cách sống)…Nếu có thể nói ...