Người buôn bán dưới cái nhìn của tác giả dân gian

Trong xã hội cổ truyền, trong cái gọi là T dân, dân chúng, có các nhà nho bình dân (không tham chính), nông dân, thợ thủ công và người buôn bán (đại đa số là buôn bán nhỏ). Quan niệm của người dân xưa về các nhà buôn lớn và những người buôn bán nhỏ được thể hiện một cách lưỡng phân qua truyện dân gian, ca dao, tục ngữ và phong tục tập quán.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Người buôn bán dưới cái nhìn của tác giả dân gianNGHIÊN CỨU - TRAO Đ ổl 7 xem m ặt cân. Nó có th iê n vị ai đâu! C húng tôi buôn ngay b á n th ậ t chỉ lấy công làm lãi,NGƯỜI BUÔN BÚN chu hay gì cái thói lừa đảo buôn năm bán mười. Tội đê cho a i9 G iàu nhu th ê có bềnDƯỚI CÁI NHÌN đâu!1. T ruyện Con m ụ L ườ ng khắc hoạ hìnhCỬR TfiC GIẢ ảnh một người d àn bà gian xảo. B ằng vẻ sang trọng, tố t b ụ n g bề ngoài, m ụ dã lừaDÂN GlfiN gạt không b iết bao nguôi, làm cho họ m ất hêt hàng hoá, tài sản, trỏ th à n h nông nôNGUYỄN XUÂN KÍNH1 1 cho mụ, phcii làm việc q u a n q u ậ t nhiều năm tròi, b ậ t tin người th ân . rong xã hội cố tru y ề n , tro n g cái gọi là Một thói xấu khác của n h ữ n g n h à buônT dàn, d â n chúng, có các n h à nho bình lớn là thói háo sắc. T rong tru y ệ n S ự tích dân (không th a m chính), nông dán. thợ thcon m uôi, m ột kh ách thươ ng san g trọng, ủcông và người buôn b án (đại da sô là buôn th ấ y n h a n sắc vợ nguôi diễm lệ thì nảy tàbán nhỏ). Q u an niệm của người dân xua về tâm , d ù n g tiền của và lời lẽ đường m ật đêcác nhà buôn lớn và n h ữ n g người buôn bán quyên rủ, làm cho người đ àn bà này bỏnhỏ dược th ê hiện m ột cách lưỡng p h â n qua chồng đi theo h ắ n ta ’1 T rong tru y ệ n Người .tru y ệ n d ân gian, ca dao, tục ngữ và phong đ à n bà bị vu oan, m ột lái buôn tơ lụ a tên làtục tập quán. Lý đã coi thư ờ ng sự đoan chính, tiết h ạ n h I. Những hình ảnh chưa đẹp về của phụ nữ, dùng xảo th u ậ t dể cướp tấ t cảngười buôn xưa tà i sản của người b ạn b u ô n . Trong tru y ệ n Cái cân t.huỷ ngán, tác Một thói xấu nữ a của n h u n g ngườigiả dân gian kê rằn g , có cặp vơ chồng nhà buôn bán là thói hợm của. D ân gian kểbuôn nọ không bao lâu trở n ên giàu có. rằng. T hạch S ùng vôn chỉ là một kẻ ăn m àyC hẳng ai b iêt họ làm ăn thô nào, đ à n h cho n h ư n g có chí k in h do an h lớn, lại có nhiềulà người ta có hồng phúc. Thực ra họ là th ủ đoạn (đầu cơ tích trữ , b ắ t ch ẹt kháchphường buôn gian b án lận. Họ chê ra một hàng), nho th ê m à trở nên một tay cự phú,cái cân, cán rỗng, tro n g đổ m ấy giọt th u ỷ tiền của châu báu n h ư nước như non,ngân, hai dầu b ịt đồng, trô n g bê ngoài không ai địch nôi. Vì hợm của, chủ quan,giông như tră m n g h ìn cái cân khác. T h àn h h ắ n đã khoe khoang: “Bọn nô tì n h à tôira họ m uôn cân già cũng dược, m uôn cân p h ả i có lú a gạo của cả m ột hu y ện mới dủnon cũng được; câri già thì dóc cán cân vê cho chúng ăn. H an th ác h dô vói một phúđằng quả cân, m ấy giọt th u ỷ n g ân chạy vê gia cự phách khác (họ Vương) rằng: Nhàphía ây, cân non th ì dôc cán cân vể dằng ta không th iêu m ột đồ vật gì Cii. Nếu nhàđĩa cân, m ấy giọt th u ỷ ngân chạy vế phía ngươi chỉ ra được m ột v ậ t m à ta th iê u , ta sẽnày. C ùng cái cân này khi b án h à n g thì m ất với n h à ngươi không p h ái mười thúngkhác, mà khi m ua h à n g th ì khác, bao giờ vàng m à còn t ấ t cả gia sả n nữa”.p h ầ n lợi cũng thuộc về họ. Ai kêu ca. họ nóitrơn nhu nước chảy: “Thì các ông các bà cứ1 Có lẽ tro n g tru y ệ n d â n gian, người lái buôn th am lam . gian xảo, dộc ác n h ấ t, dáng1 1GS. TS. Viện N ghiên cứu Vàn hoá căm ghét n h ấ t là tên Lý Thông. T ruyện8 NGUYỄN XUÂN KÍNHdân gian T hạch S a n h cũng n h ư tru y ệ n chín mươi tư) câu tục ngữ, có 214 câuNôm cùng tên đều k h ắc hoạ h ìn h ả n h xâu (2,039%) nói về chợ búa, buôn bán; trongxa vê mẹ con họ Lý, m ột n h à chuyên nghể 12.487 (một vạn h ai nghìn bô’n tră m támcất rượu. Đôi với T hạch S anh, sự th am lam mươi bảy) lời ca dao, có 148 lời (1,18%) nóivà độc ác của Lý T hông càng ngày càng về chợ búa, buôn bán.tăn g theo cấp số n h â n . Đ ầu tiên là việc hắn T rong tục ngữ, người buôn gia súc bịlân la gạ gẫm k ế t n g h ĩa a n h em đê lợi dụng th à n h kiến:sức khoẻ của c h àn g tiể u p h u họ T hạch. Đến + T hật th à cũng th ể lái trâ u , yêu n h aukhi phải đi nộp m ình cho C hằn T inh, Lý cũng th ê n à n g dâu mẹ chồngThông đã lừa dổi, để T h ạch S an h đi thay. + Lái trâ u lái lợn lái bò, tro n g ba anhSau khi T hạch S an h d iệ t dược C h ằn Tinh, ấy chớ nghe an h nào.đúng ra Lý T hông p h ả i tâ u lên vua đêngười em k ết n g h ĩa củ a m ình được trọng Tác giả ca dao có lúc dè bỉu người buônthưởng, nh ư n g h ắ n đã không làm thế. H ắn bán:nghĩ kê đẩy ch àn g đi nơi khác rồi cướp công E m ơi đ ừ n g l ...