Người cao tuổi chớ chủ quan với chứng chóng mặt

Người cao tuổi chớ chủ quan với chứng chóng mặtChóng mặt là một loại triệu chứng có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng ở người cao tuổi (NCT) chiếm tỷ lệ cao hơn và nguy hiểm hơn. Chóng mặt thường có kèm theo một số triệu chứng khác như quay cuồng, hoa mắt, ù tai gây rất khó chịu cho người bệnh và rất dễ tái phát. Chóng mặt ở NCT có thể biểu hiện ở nhiều tư thế khác nhau nhưng hay gặp nhất là khi đang nằm xuất hiện chóng mặt, đặc biệt là khi thay đối...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Người cao tuổi chớ chủ quan với chứng chóng mặt Người cao tuổi chớ chủ quan với chứng chóng mặtChóng mặt là một loại triệu chứng có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng ở người cao tuổi(NCT) chiếm tỷ lệ cao hơn và nguy hiểm hơn. Chóng mặt thường có kèm theo một sốtriệu chứng khác như quay cuồng, hoa mắt, ù tai gây rất khó chịu cho người bệnh và rấtdễ tái phát. Chóng mặt ở NCT có thể biểu hiện ở nhiều tư thế khác nhau nhưng hay gặpnhất là khi đang nằm xuất hiện chóng mặt, đặc biệt là khi thay đối tư thế (đang nằm ngửachuyển sang nằm nghiêng trái hoặc nghiêng phải). Có nhiều nguyên nhân khác nhau,trong đó chóng mặt liên quan đến tiền đình, thiếu máu não là một triệu chứng thườnggặp.Nguyên nhân gây nên chóng mặt ở NCTNguyên nhân hay gặp nhất trong chóng mặt ở NCT là xuất phát từ dây thần kinh tiềnđình. Tiền đình là vùng nằm sau ốc tai, là một hệ thống có vai trò quan trọng trong duy trìtư thế, dáng bộ, điều hoà, phối hợp cử động mắt, đầu, phản xạ các cơ và vận động thânmình nói chung. Vì vậy, khi tiền đình bị ảnh hưởng do bất kỳ một nguyên nhân nào cũngcó thể sẽ gây rối loạn thăng bằng, rung giật nhãn cầu, chóng mặt, buồn nôn hoặc nôn thựcsự. Những tổn thương như chấn thương vùng đầu, viêm mê đạo của vùng ốc tai, do tắcmạch máu não vùng sau cổ (tắc, hẹp) hoặc hội chứng Menière đều có gây triệu chứngchóng mặt (hội chứng Menière gồm có chóng mặt, ù tai, giảm thính lực). Người ta cònđề cập đến nguyên nhân tổn thương tiền đình do nhiễm khuẩn gây viêm tiền đình hoặcchấn thương gây vỡ xương đá. Một nguyên nhân gặp khá nhiều gây chóng mặt ở NCT làrối loạn vận mạch do hệ thống mạch máu (động mạch cung cấp máu cho vùng tiểu não bịảnh hưởng hoặc do lượng máu đến ít đi hoặc mạch máu bị tắc, nghẽn do xơ vữa độngmạch) như động mạch cột sống thân nền. Nguyên nhân của xơ vữa thành động mạch thìcó nhiều nhưng do tăng mỡ trong máu mà đặc biệt là bệnh tăng huyết áp. Tăng lượngcholesterol máu nhất là tăng loại cholesterol xấu có nguy cơ làm xơ vữa động mạch. Khiđộng mạch bị xơ vữa thì lòng động mạch bị hẹp lại làm cho lượng máu đi qua khó khăngây hạn chế lưu thông máu đến não. Các loại u não cũng gây nên chóng mặt, buồn nônnhư u não, u tiểu não, u dây thần kinh số VIII. Các nguyên nhân về mạch máu hoặc dokhối u gây nên chóng mặt thường người ta xếp vào loại rối loạn tiền đình thuộc về trungương. Ngoài ra chóng mặt ở NCT cũng có thể gặp do ngộ độc thực phẩm bởi hoá chấthoặc bởi vi khuẩn (vi khuẩn gây ngộ độc thịt có độc lực mạnh và tác động chủ yếu vào hệthần kinh trung ương như Clostridium butulinum hoặc S. aureus) hoặc chóng mặt có thểcó liên quan đến thời tiết chuyển mùa, stress liên tục…Khi bị chóng mặt, NCT nên làm gì?Khi bị chóng mặt thì người bệnh nên chọn tư thế nằm cho thích hợp (nghiêng trái haynghiêng bên phải hoặc nằm ngửa), không nên gắng, gượng đi tiếp. Tránh thay đổi tư thếvà nên tránh ánh sáng chói như ánh sáng mặt trời, ánh sáng đèn hoặc tránh tiếng động, ồnào. Cần gọi cho người thân, người giúp việc biết tình trạng của mình để mọi người cóthái độ xử lý thích hợp nhất (cho uống thuốc nếu đã biết bệnh từ trước và có sẵn thuốcmua theo đơn của bác sĩ hoặc cho đi khám bệnh ở cơ sở y tế gần nhất). Khi bị chóng mặtdù chỉ mới thoáng qua cũng nên đi khám bệnh để được bác sĩ xác định bệnh và tình trạngbệnh, nhất thiết không được chủ quan. Tùy tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ khám về hệthống tim mạch, hoặc chỉ định các xét nghiệm thích hợp, ví dụ xét nghiệm máu lúc đói đểbiết chỉ số cholesterol hoặc siêu âm tim, điện tim…Nếu nghi là xơ vữa động mạch hoặcbệnh về tai, mũi, họng thì có thể nội soi động mạch hoặc nội soi tai, mũi, họng. Nếu nghilà u não, những vấn đề về ốc tiền đình thì có thể chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởngtừ… Từ đó giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có chỉ định dùng thuốc thích hợp.Ngoài việc dùng thuốc, cần tập luyện thường xuyên, nhẹ nhàng nhưng đúng động tác, vídụ tập đốt sống cổ cần quay trái, quay phải, ngả đầu về sau, cúi đầu xuống, phải thực hiệncác động tác một cách từ từ không vội vàng, mỗi lần tập như vậy cũng chỉ kéo dài từ 5-10phút, không nên tập kéo dài thời gian… Nếu chóng mặt bởi rối loạn tuần hoàn não dotăng mỡ máu hay do tăng huyết áp cần lưu ý thay vì ăn mỡ động vật bằng ăn dầu thựcvật nhưng cũng ở trong giới hạn cho phép, không nên lạm dụng và không nên dùng loạidầu rán đã qua sử dụng nhiều lần. Nếu bị tăng huyết áp thì việc sử dụng thuốc phảithường xuyên, dùng loại thuốc nào, liều lượng bao nhiêu phải do thầy thuốc chỉ định vàluôn được kiểm tra huyết áp (tốt nhất là kiểm tra hằng ngày với người biết đo huyết áp vàmáy đo chuẩn). Biểu hiện của chứng chóng mặt ở người cao tuổi Bệnh chóng mặt thường xảy ra lúc nửa đêm, gần sáng, khi tỉnh dậy không ngồi dậy được do hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn và có thể nôn. Người lao đao, choáng váng, mất thăng bằng, nếu cố dậy có thể bị ngã hoặc dúi dụi xuống ...