Nguồn lợi thủy sản

Việt Nam có đường bờ biển dài hơn 3.260 km với vùng đặc quyền kinh tế biển (EEZ) rộng hơn 1 triệu km2. Điều kiện địa lý vùng biển và các mặt nước nội địa của Việt Nam đã tạo nên những vùng sinh thái khác nhau đối với các loài thủy sinh vật. Có thể chia thành 4 dạng môi trường sống cơ bản đối với các loài thủy sinh vật : vùng nước mặn xa bờ, vùng nước mặn gần bờ, vùng nước lợ và vùng nước nội địa (vùng nước nước ngọt). Theo các nghiên cứu khoa học, nguồn lợi hải sản Việt...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguồn lợi thủy sản Nguồn lợi thủy sản B.1.1. Vùng nước mặn xa bờ B.1.2. Vùng nước mặn gần bờ B.1.3. Vùng nước lợ B.1.4. Vùng nước ngọt ---------------------------------------------------------- Việt Nam có đường bờ biển dài hơn 3.260 km với vùng đặc 2 quyền kinh tế biển (EEZ) rộng hơn 1 triệu km . Điều kiện địa lý vùng biển và các mặt nước nội địa của Việt Nam đã tạo nên những vùng sinh thái khác nhau đối với các loài thủy sinh vật. Có thể chia thành 4 dạng môi trường sống cơ bản đối với các loài thủy sinh vật : vùng nước mặn xa bờ, vùng nước mặn gần bờ, vùng nước lợ và vùng nước nội địa (vùng nước nước ngọt). Theo các nghiên cứu khoa học, nguồn lợi hải sản Việt Nam có: 75 loài tôm, 25 loài mực, 7 loài bạch tuộc, 653 loài rong biển, trong đó rong kinh tế chiếm 14% (90 loài), san hô (loài san hô cứng) tạo rạn có 298 loài, thuộc 76 giống, 16 họ và trên 10 loài san hô sừng. Cá có trên 2.100 loài, trong đó hơn 100 loài có giá trị kinh tế. B.1.1. Vùng nước mặn xa bờ Đây là vùng nước ngoài khơi thuộc vùng biển đặc quyền kinh tế. Mặc dù khu vực này chưa có nhiều nghiên cứu về nguồn lợi, nhưng những năm gần đây, hoạt động khai thác thuỷ sản đã diễn ra rất mạnh ở nhiều khu vực thuộc cả 5 vùng biển khơi : vịnh Bắc Bộ, Duyên hải Trung Bộ, Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ và vịnh Thái Lan. Trên cơ sở các tài liệu đã có kết hợp với phân tích thực tiễn khai thác các vùng khơi những năm gần đây có thể thấy rằng, nguồn lợi hải sản vùng xa bờ của Việt Nam nhìn chung không giàu, mức phong phú trung bình, độ sâu càng lớn, mật độ càng giảm và nguồn lợi hải sản cũng ít phong phú. + Các loài hải sản có giá trị kinh tế cao chỉ chiếm số lượng và tỉ lệ thấp. + Thành phần cá có giá trị kinh tế thấp (cá tạp) chiếm tỉ lệ cao. Thực tế đánh bắt cho thấy, ở miền Bắc lượng cá có thể xuất khẩu trong sản lượng khai thác xa bờ chỉ chiếm khoảng 5 - 15% sản lượng. Ở vùng biển miền Trung chỉ có một số loài cá nổi lớn và mực có thể xuất khẩu. Tại khu vực Đông và Tây Nam Bộ, lượng cá xuất khẩu được trong tổng sản lượng cũng chỉ chiếm 20% - 30%. Tỉ lệ cá có thể dùng trực tiếp làm thực phẩm cho nhu cầu trong nước chỉ đạt khoảng 50% sản lượng đối với vùng biển Bắc và Trung Bộ và 40% đối với vùng biển Đông và Tây Nam Bộ. Lượng cá tạp trung bình thường chiếm khoảng 40%. Nhìn chung, nguồn lợi mang tính phân tán, quần đàn nhỏ, nên khi tiến hành khai thác ở quy mô công nghiệp rất khó đạt hiệu quả kinh tế cao. Hơn nữa, điều kiện khí hậu thuỷ văn của vùng biển này rất khắc nghiệt, nhiều dông, bão, làm cho quá trình khai thác chịu nhiều rủi ro và tăng thêm chi phí sản xuất. B.1.2. Vùng nước mặn gần bờ Là vùng sinh thái quan trọng nhất đối với các loài thủy sinh vật. Vùng này có nguồn thức ăn dồi dào do phù sa và các loại chất vô cơ cũng như hữu cơ hòa tan từ các cửa sông lạch đổ ra. Đó là nguồn thức ăn rất tốt cho các loài sinh vật bậc thấp và đến lượt mình chúng lại trở thành thức ăn cho tôm, cá. Vì vậy, vùng này là bãi sinh sản, cư trú, phát triển của nhiều loài thủy sản. + Vùng Đông Nam Bộ và vùng Tây Nam Bộ là vùng sinh thái có sản lượng khai thác cao nhất, có thể chiếm tới 67% tổng lượng hải sản khai thác của Việt Nam. + Vịnh Bắc Bộ với hàng nghìn hòn đảo tạo nên nhiều bãi triều quanh đảo, có thể nuôi các loài nhuyễn thể có giá trị như trai ngọc, vẹm xanh, vẹm nâu, hàu sông, hàu biển, bào ngư, sò huyết, sò lông, ngao dầu, ngao mật, ... Đặc tính nguồn lợi này gây khó khăn cho hoạt động khai thác khi phải chọn lựa các thông số kỹ thuật của ngư cụ sao cho vừa kinh tế, vừa có tính chọn lọc cao (các ngư cụ có khả năng đánh bắt một cách lựa chọn đối tượng cần khai thác). Nghề đánh cá biển của Việt Nam mang tính chất đa loài. Do kích cỡ cá cũng như kích cỡ quần đàn rất khác nhau nên cần có đội tàu đa dạng. Đặc tính phong phú về loài nhưng số lượng cá thể mỗi loài lại không nhiều cũng gây khó khăn cho các nhà chế biến. Với mỗi mẻ lưới, nhất là đối với nghề lưới kéo (giã cào), phải rất mất công phân loại cá, tôm theo loài để xử lý, bảo quản và chế biến. Vùng nước gần bờ từ 30 mét nước sâu trở vào đối với Vịnh Bắc Bộ và vùng biển Đông, Tây Nam Bộ và từ 50 mét nước sâu trở vào đối với vùng biển Trung Bộ là vùng khai thác chủ yếu của nghề cá Việt Nam. Mặc dù vùng nước này chỉ chiếm diện tích gần 17% tổng diện tích thềm lục địa, nhưng đã phải chịu áp lực khai thác rất cao (chiếm 70% lượng hải sản khai thác toàn vùng biển). Nhiều nhà khoa học cho rằng, lượng hải sản vùng ven bờ đã bị khai thác quá mức, sản phẩm khai thác có cả các cá thể chưa trưởng thành hay cả những đàn đi đẻ. Tỷ lệ cá con ở vịnh Bắc Bộ hàng năm chiếm tới hơn 20 - 25%, thậm chí tới 40% tổng sản lượng cá khai thác. Bảng 8: Tổng hợp kết quả đánh giá trữ lượng và khả năng khai thác cá biển Việt Nam Vùng Độ Trữ lượng Khả năng khai thác Tỷ lệ Loài cá biển sâu Tấn Tỷ lệ (%) Tấn Tỷ lệ (%) (%) Cá nổi nhỏ 390.000 57,3 156.000 57,3 Vịnh 50m 251.962 37,0 100.785 37,0 16,3 Cộng 291.166 42,7 116.467 42,7 Cộng 681.166 100,0 272.467 100,0 Cá nổi nhỏ 500.000 82,5 200.000 82,5 Miền 50m 87.905 14,5 35.162 14,5 14,5 Cộng 106.399 17,5 42.560 17,5 Cộng 606.399 100,0 242.56 ...