Nguyên lý cắt : VẬT LIỆU LÀM DAO part 1

Muốn hớt đi một lớp kim loại dư thừa ra khỏi bềâmặt cần gia công để đạt được hình dáng, kích thước và các yêu cầu kỹ thuật của chi tiết, trên các máy gia công kim loại bằng phương pháp cắt gọt phải dùng các dụng cụ thường gọi là dụng cụ cắt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguyên lý cắt : VẬT LIỆU LÀM DAO part 1 Baøi2 VAÄT LIEÄU LAØM DAO I. Khaùi nieäm: Muoán hôùt ñi moät lôùp kim loaïi dö thöøa ra khoûi beàâmaët caàn gia coâng ñeåñaït ñöôïc hình daùng, kích thöôùc vaø caùc yeâu caàu kyõ thuaät cuûa chi tieát, treâncaùc maùy gia coâng kim loaïi baèng phöông phaùp caét goït phaûi duøng caùc duïng cuïthöôøng goïi laø duïng cuï caét. II. Nhöõng ñaëc ñieåm vaø yeâu caàu cô baûn ñoái vôùi vaät lieäulaømdao: 1. Ñaëc ñieåm laøm vieäc: - Khi caét dao laøm vieäc trong ñieàu kieän nhieät ñoä cao (800 – 1000oC) coùaûnh höôûng xaáu ñeán cô lyù tính cuûa vaät lieäu. - Trong quùa trình caét moãi ñôn vò dieän tích treân beà maët laøm vieäc cuûadao phaûi chòu löïc raát lôùn ñieàu ñoù chæ gaây neân hieän töôïng raïng nöùt vaø gaõy vôûdao khi caét. - Khi caét giöõa beà maët tieáp xuùc cuûa dao vaø phoi vôùi chi tieát gia coângxaûy ra quùa trình ma saùt raát lôùn. Heä soá ma saùt leân ñeán (0,4 – 1). - Nhieàu tröôøng hôïp khi caét dao phaûi laøm vieäc trong ñieàu kieän bò vañaäp (nhö phay,baøo, xoïc… ) vaø söï dao ñoäng ñoät ngoät veà nhieät ñoä coù aûnhhöôûng raát xaáu ñeán khaû naêng laøm vieäc cuûa dao. - ÔÛ moät soá phöông phaùp gia coâng (chuoát,khoan) thì ñieàu kieän thoaùtphoi, thoaùt nhieät khoù khaên laøm taêng nhieät ño,ä deã gaây ra hieän töôïng keït dao. 2.Yeâu caàu ñoái vôùi vaät lieäu laøm dao. a.Ñoä cöùng: Thöôøng vaät lieäu caàn gia coâng trong cheá taïo cô khí laø theùp, gang… coùñoä cöùng cao, do ñoù ñeå coù theå caét ñöôïc, vaät lieäu laøm dao phaàn caét duïng cuïphaûi coù ñoä cöùng cao hôn (60 – 65HRC) b.Ñoä beàn cô hoïc: Duïng cuï caét thöôøng phaûi laøm vieäc trong ñieàu kieän raát khaéc nghieät :taûi troïng lôùn khoâng oån ñònh, nhieät ñoä cao, ma saùt lôùn, rung ñoäng…. Deã laømlöôõi caét cuûa duïng cuï söùt meû. Do ñoù vaät lieäu laøm phaàn caét duïng cuï caàn coù ñoäbeàn cô hoïc (söùc beàn uoán, keùo, neùn, va ñaäp…) caøng cao caøng toát. c.Tính chòu noùng: ÔÛ vuøng caét, nôi tieáp xuùc giöõa duïng cuï vaø chi tieát gia coâng duïng cuï vaøchi tieát gia coâng, do kim loaïi bò bieán daïng, ma saùt…neân nhieät ñoä raát cao (700– 800oC), coù khi ñaït ñeán haøng ngaøn ñoä (khi maøi). ÔÛ nhieät ñoä naøy vaät lieäulaøm duïng cuï caét coù theå bò thay ñoåi caáu truùc do chuyeån bieán pha laøm cho caùctính naêng caét giaûm xuoáng. Vì vaäy vaät lieäu phaàn caét duïng cuï caàn coù tính chòunoùng cao nghóa laø vaãn giöõ ñöôïc tính caét ôû nhieät ñoä cao trong moät thôøi giandaøi. d.Tính chòu maøi moøn: Laøm vieäc trong ñieàu kieän nhieät ñoä cao, ma saùt lôùn thì söï moøn dao laøñieàu thöôøng xaûy ra. Thoâng thöôøng vaät lieäu caøng cöùng thì tính choáng maøimoøn caøng cao. Tuy nhieân ôû ñieàu kieän nhieät ñoä cao khi caét (700 – 8000C) thìhieän tuôïng maøi moøn cô hoïc khoâng coøn laø chuû yeáu nöõa, maø ôû ñaây söï maøi moønchuû yeáu do hieän töôïng chaûy dính (baùm dính giöõa vaät lieäu gia coâng vaø vaätlieäu laøm duïng cuï caét) laø cô baûn. Ngoaøi ra do vieäc giaûm ñoä cöùng ôû phaàn caétdo nhieät ñoä cao khieán cho luùc naøy hieän töôïng moøn xaûy ra caøng khoác lieät. Vì vaäy, vaät lieäu laøm phaàn caét duïng cuï phaûi coù tính chòu moøn cao. c.Tính coâng ngheä: Vaät lieäu laøm duïng cuï caét phaûi deå cheá taïo: deã reøn, caùn, deã taïo hìnhbaèng caét goït, coù tính thaám toâi cao, deã nhieät luyeän… Ngoaøi caùc yeâu caàu chuû yeáu neâu treân, vaät lieäu laøm phaàn caét duïng cuïphaûi coù tính daãn nhieät toát, ñoä dai choáng va ñaäp cao vaø giaù thaønh reû. III.Caùc loaïi vaät lieäu laøm dao: Ñeå laøm phaàn caét duïng cuï, ngöôøi ta coù theå duøng caùc loaïi duïng cuï khaùcnhau tuyø thuoäc vaùo tính cô lyù cuûa vaät lieäu caàn gia coâng vaø dieàu kieän saûnxuaát cuï theå. Döôùi ñaây laàn löôït giôùi thieäu laøm phaàn caét duïng cuï theo söï phaùt trieånvaø söï hoaøn thieän veà khaû naêng laøm vieäc cuûa chuùng. Naêm Vaät lieäu duïng cuï Ve,m/ph Nhieät ñoä giôùi haïn Ñoä cöùng ñaët tính caét 0C HRC 1894 Theùp Cacbon 5 200-300 60 duïng cuï 60 1900 Theùp hôïp kim 8 300-500 duïng cuï - 1900 Theùp gioù 12 - 1908 Theùp caûi tieán 15-20 500-600 60-64 1913 Theùp gioù(taêng Co 20-30 600-650 vaø WC) 1931 Hôïp kim cöùng 200 1000-1200 91 Caùcbitvonfram 1934 Hôïp kim 300 ...