Nguyên nhân và giải pháp giảm nghèo trong cộng đồng ngư dân nghề khai thác hải sản ven bờ tại Khánh Hòa

Nghiên cứu này nhằm tìm ra những giải pháp giảm nghèo trong cộng đồng ngư dân nghề khai thác ven bờ tại tỉnh Khánh Hòa. Bằng việc sử dụng tiêu chí chi tiêu bình quân đầu người trong hộ gia đình và các mô hình kinh tế lượng để tìm ra các nguyên nhân chủ yếu và mức độ ảnh hưởng của chúng tới thực trạng nghèo của hộ gia đình ngư dân nghề khai thác ven bờ tại khu vực này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguyên nhân và giải pháp giảm nghèo trong cộng đồng ngư dân nghề khai thác hải sản ven bờ tại Khánh Hòa Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn Soá 2/2011 THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP GIẢM NGHÈO TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯ DÂN NGHỀ KHAI THÁC HẢI SẢN VEN BỜ TẠI KHÁNH HÒA CAUSES AND SOLUTIONS TO REDUCE POVERTY IN COMMUNITIES OF THE INSHORE FISHING IN KHANH HOA PROVINCE Phạm Hồng Mạnh Khoa Kinh tế - Trường Đại học Nha Trang TÓM TẮT Nghiên cứu này nhằm tìm ra những giải pháp giảm nghèo trong cộng đồng ngư dân nghề khai thác ven bờ tại tỉnh Khánh Hòa. Bằng việc sử dụng tiêu chí chi tiêu bình quân đầu người trong hộ gia đình và các mô hình kinh tế lượng để tìm ra các nguyên nhân chủ yếu và mức độ ảnh hưởng của chúng tới thực trạng nghèo của hộ gia đình ngư dân nghề khai thác ven bờ tại khu vực này. Kết quả phân tích cho thấy những nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng nghèo đói của các hộ gia đình ngư dân hoạt động trong nghề khai thác ven bờ bao gồm: Tuổi của chủ hộ, số người sống phụ thuộc trong gia đình, tình trạng việc làm, rủi ro, khả năng tiếp cận cơ sở hạ tầng nghề cá, đất đai và nguồn vốn vay. Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, để cho hộ gia đình có khả năng cải thiện nhanh chóng tình trạng nghèo, cần có những chính sách để ngư dân tiếp cận được nguồn vốn tín dụng, đất đai cũng như chính sách nhằm giảm thiểu rủi ro trong hoạt động khai thác hải sản. Từ khóa: nguyên nhân nghèo, nghề khai thác ven bờ ABSTRACT This study aims to find solutions to reduce poverty in fishing communities of coastal fisheries in Khanh Hoa province. By using the criteria of per capita expenditure of households and econometric models to identify the main causes and level of influence to the situation of poor households of fishermen in inshore fisheries this areas. Analysis results showed that the main reason causing the poverty of households of fishermen in the inshore fisheries, include: Age of householder, number of dependents in families, status occupation, risk, fisheries infrastructure, land and credit capital. Research results also indicate that, so households can quickly improve the situation of poverty, there should be policies for fishermen to approach the credit capital and land as well as policies to reduce risks in the inshore fisheries. Keywords: poverty cause, inshore fisheries TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG ❖ 3 Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn I. ĐẶT VẤN ĐỀ Soá 2/2011 phương pháp tiếp cận của WB [8] trong việc đo Khánh Hòa là địa phương ven biển Nam lường và đánh giá nghèo đói, đồng thời sử dụng Trung Bộ có nhiều cộng đồng ngư dân sinh mức chuẩn nghèo theo qui định của tỉnh Khánh sống. Phần lớn cộng đồng ngư dân này tham Hòa đối với khu vực nông thôn giai đoạn 2009 - gia hoạt động nghề khai thác hải sản, số ít tham 2010 làm tiêu chí đánh giá nghèo đói [4]. gia vào hoạt động nuôi trồng và dịch vụ nghề cá. Chuẩn nghèo đói theo quy định của của tỉnh Hoạt động sinh kế của ngư dân nghề khai Khánh Hòa cho giai đoạn 2009 - 2010 là 430 thác hải sản ven bờ phụ thuộc nhiều vào điều nghìn đồng/ người/ tháng [4] đối với khu vực kiện tự nhiên, tài nguyên nguồn lợi sinh vật biển nông thôn. Tuy nhiên, từ năm 2006 đến nay, đặc ven bờ. Dưới áp lực của sự tăng nhanh về dân biệt trong năm 2009, chỉ số giá tiêu dùng tăng số trong cộng đồng ngư dân tại Khánh Hòa, nhanh làm cho chuẩn nghèo theo qui định của nghề khai thác hải sản ven bờ này vẫn đang địa phương không phản ánh đúng giá trị thực phải đối mặt với nhiều vấn đề, như: đói nghèo của mức chuẩn nghèo được qui định. Do vậy, để và ô nhiễm môi trường ven biển [1], [5]. xác định giá trị thực của chuẩn nghèo cần phải Nhằm tìm ra những giải pháp cơ bản, ổn định và lâu dài trong hoạt động sinh kế của cộng tính tới chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong giai đoạn 2009 - 2010. đồng ngư dân này vẫn là trăn trở lớn không chỉ Để đánh giá hộ nghèo, tác giả điều chỉnh xuất phát từ nhu cầu cấp thiết của ngư dân, mà chuẩn nghèo theo tốc tăng giá tiêu dùng CPI còn là trách nhiệm của xã hội, của các cấp chính như sau: chuẩn nghèo năm 2010 = (chuẩn ng- quyền có cộng đồng ngư dân sinh sống. hèo năm 2008) * (chỉ số tăng CPI năm 2009 so Xuất phát từ thực tiễn và yêu cầu bức thiết đó, nghiên cứu này được thực hiện nhằm tìm ra với năm 2008) * (chỉ số tăng CPI năm 2010 so với năm 2009). những giải pháp cơ bản, lâu dài và khả thi đối Như vậy, chỉ số giá tiêu dùng CPI của Việt với việc giảm nghèo trong cộng đồng ngư dân Nam năm 2009 tăng 6,66% so với năm 2008 nghề khai thác hải sản ven bờ tại Khánh Hòa. [6]; 6 tháng đầu năm 2010, chỉ số CPI đã tăng Đây cũng là những tiền đề quan trọng trong việc 4,78% so với năm 2009 [7]. giải quyết sinh kế đối với cộng đồng ngư dân ven biển tại nước ta. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là những hộ gia đình ngư dân nghề khai thác hải sản ven bờ tại các huyện ven biển tỉnh Khánh Hòa bao gồm: Vạn Ninh, Ninh Hòa, TX. Cam Ranh, TP. Nha Trang và huyện Cam Lâm trong thời gian từ tháng 2 năm 2010 đến tháng 06 năm 2010. 2. Phương pháp nghiên cứu Trong nghiên cứu này, tác giả sử dụng 4 ❖ TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG Dựa trên cơ sở như vậy, một hộ gia đình được coi là nghèo theo chuẩn nghèo của Khánh Hòa ở khu vực nông thôn khi mức thu nhập bình quân đầu người của hộ trong tháng dưới mức: 430*1.688*1.0478 ≈ 760,54 (nghìn đồng). Để nhận diện các nguyên nhân ảnh hưởng tới nghèo của hộ ngư dân nghề khai thác hải sản ven bờ tại Khánh Hòa, nghiên cứu đã sử dụng mô hình hồi qui đa biến với các biến độc lập là những đặc điểm kinh tế xã hội của hộ ngư dân nghề khai thác hải sản ven bờ tại địa phương này. Theo WB, mô hình kinh tế lượng về các yếu tố ảnh hưởng tới chi tiêu hộ gia đình (C) có dạng: Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn Ln(C) = β0 + βi Xi Soá 2/2011 dịch từ mức P0 sang mức P1. Từ đó, có thể mô (1) Trong đó, các biến Xi được sử dụng trong phân tích bao gồm: Giới tính, tuổi, số người sống phụ thuộc, tì ...