Nguyên phân

Nguyên phânQuá trình phân chia nhiễm sắc thể của nguyên phân trong tế bào. Nguyên phân là quá trình phân chia của tế bào nhân thực trong đó nhiễm sắc thể nằm trong nhân tế bào được chia ra làm hai phần giống nhau và giống về số lượng và thành phần của nhiễm sắc thể trong tế bào mẹ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguyên phân Nguyên phânQuá trình phân chia nhiễm sắc thể của nguyênphân trong tế bào.Nguyên phân là quá trình phân chia của tế bàonhân thực trong đó nhiễm sắc thể nằm trongnhân tế bào được chia ra làm hai phần giốngnhau và giống về số lượng và thành phần củanhiễm sắc thể trong tế bào mẹ. Xảy ra cùng vớinguyên phân là sự phân chia tế bào chất, cácbào quan và màng nhân thành ra hai tế bào vớithành phần bằng nhau. Nguyên phân và phânbào chia bào chất cùng được gọi là kì nguyênphân của chu kỳ tế bào - sự phân chia của tếbào mẹ thành hai tế bào giống hệt nhau và giốngcả tế bào mẹ. Kì này chỉ chiếm 10% trong chutrình tế bào.Nguyên phân xảy ra hầu hết ở các tế bào nhânthực nhưng khác cơ chế ở một số loài. Ví dụ,những động vật phân chia theo lối nguyên phânmở, màng nhân sẽ tiêu biến sau đó nhiễm sắcthể tách đôi ra, trong khi ở nấm, men thì lạiphân chia theo lối nguyên phân kín, nơi mànhiễm sắc thể phân chia trong nhân tế bào. Ởđộng vật nhân sơ, tế bào không có nhân haynhân không hoàn chỉnh thì quá trình phân chiadiễn ra theo lối trực phân.Quá trình nguyên phân xảy ra vô cùng phức tạp.Những bước của quá trình được chia thành cáckỳ, mỗi kỳ bắt đầu và kết thúc nối tiếp nhau.Các kỳ bao gồm: kỳ đầu, kỳ trước,kỳ giữa, kỳsau và kỳ cuối. Trong suốt giai đoạn nguyênphân các cặp nhiễm sắc thể co xoắn và bám vàothoi vô sắc nơi mà các nhiễm sắc thể kép đốidiện nhau được kéo gần lại. Tế bào sau đó đượcchia ra bởi giai đoạn phân bào để tạo ra hai tếbào riêng biệt giống nhau. Tuy nhiên có vàitrường hợp giai đoạn nguyên phân và phân bàoxảy ra độc lập với nhau.Mục lục  1 Tổng quan  2 Các kỳ của nguyên phân o 2.1 Kỳ trung gian (gian kỳ) o 2.2 Kỳ đầu o 2.3 Kỳ trước o 2.4 Kỳ giữa o 2.5 Kỳ sau o 2.6 Kỳ cuối o 2.7 Phân bàoTổng quanĐiều căn bản đầu tiên của nguyên phân chính làsự phân chia của bộ gen của tế bào mẹ sang chohai tế bào mới. Bộ gen bao gồm bộ nhiễm sắcthể chứa một số lượng lớn các chuỗi xoắn képADN nơi lưu trữ toàn bộ thông tin di truyền, rấtquan trọng trong các chức năng của tế bào. Bởivậy, kết quả của nguyên phân là tế bào con cầnphải có bộ mã gen giống với tế bào mẹ, và tấtnhiên là tế bào mẹ phải có sự sao chép mỗinhiễm sắc thể trước khi nguyên phân. Điều nàyxảy ra trong suốt pha S, một pha nhỏ trong chukỳ tế bào đóng góp việc chuẩn bị của nguyênphân.Mỗi nhiễm sắc thể kép chứa đựng hai bản saogiống hệt nhau gọi là nhiễm sắc thể đơnbám vớinhau tại tâm động, trung tâm hoạt động của tếbào.Ở hầu hết các tế bào nhân thực, màng nhân chiacách ADN và tế bào chất. Các sợi siêu vi quantrọng trải rộng hai đầu của tế bào sau đó co ngắnlại kéo những nhiễm sắc thể kép đến trung tâmtrên mặt phẳng xích đạo. Mỗi tế bào lấy ra 1nhiễm sắc thể đơn tách ra từ những nhiễm sắcthể kép do đó mỗi tế bào có một bộ nhiễm sắcthể giống nhau và giống y hệt tế bào mẹCác kỳ của nguyên phânKỳ đầu: Trung tửnhân đôi tiến vềhai cực tế bào.Nhân và màngnhân bắt đầu mờdần. Sợi nhiễm sắcco ngắn và hiện rõKỳ trước: Màngnhân bị tiêu biến,and sợi siêu vixâm chiếm khônggian tế bào. Cácsợi sêu vi bám vàocác kinetochore.Kỳ giữa: Nhiễmsắc thể sắp xếp ởmặt phẳng thoi vôsắcKỳ sau:Kinetochore bámvào sợi siêu vi,các nhiễm sắc thểtách ra đi về haiphía cực thoi vôsắc, các sợi siêu vingắn dần.Kỳ cuối: Cácnhiễm sắc thể bắtđầu tháo xoắn,nhân và màngnhân xuất hiện trởlại. Quá trình phânbào bắt đầu, nếpgấp bắt đầu xuấthiện.Kỳ trung gian (gian kỳ)Kỳ trung gian là một giai đoạn trong chu kỳ tếbào, do đó có thể nói kì trung gian không phải làmột kỳ nằm trong giai đoạn nguyên phân. Kỳtrung gian chia ra là ba kỳ chính G1,S,G2.Trong suốt các kì này tế bào tích trữ một số lớncác nguyên liệu từ ngoài môi trường, gia tăng cảvề thể tích lẫn khối lượng. Đặc biệt kỳ S là giaiđoạn mà các sợi nhiễm sắc bắt đầu nhân đôi đểbước vào kì M (kì nguyên phân)Kỳ đầuCác sợi nhiễm sắc co xoắn lại tạo nên nhiễm sắcthể kép bao gồm hai nhiễm sắc thể đơn bám vớinhau tại tâm động. Nhân con và màng nhân bịtiêu biến dần đi. Trung tử nhân đôi sau đó dichuyển đến hai cực của tế bào chuẩn bị cho sựhình thành thoi vô sắc.Kỳ trướcSợi siêu vi của thoi vô sắc xâm chiếm khônggian tế bào.Tập tin:Mitotic spindle color micrograph.gifẢnh miêu tả nhiễm sắc thể co xoắn màu xanhlam và thoi vô sắc màu canh lá cây trong suốtkỳ trước của nguyên phânCác nhiễm sắc thể giờ đây co xoắn đạt tới mứctối đa có thể nhìn rõ dưới kính hiển vi quanghọc. Mỗi nhiễm sắc thể kép bám vào haikinetochore, mỗi kinetochore bám vào mộtnhiễm sắc thể đơn. Kinetochore là một loại phứchợp cấu trúc protein đồng dạng hình nhẫn. Nócũng chính là điểm gắn giữa nhiễm sắc thể vàthoi vô sắc. Khi kinetochore trượt trên thoi vôsắc, nó khởi động sử dụng năng lượng từ ATPcó sẵn để tiến tới hai cực thoi vô sắc.Kỳ giữaCác kinetochore giúp nhiễm sắc thể di chuyểnvề mặt phẳng của thoi vô sắc. Các nhiễm sắc thểkép ...