Nguyễn Trung Trực và trận Nhật Tảo

Nguyễn Trung Trực cùng nghĩa quân đốt tàu Pháp trên sông Nhật Tảo ( Long An) năm 1861.Bài do người soạn tải lên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguyễn Trung Trực và trận Nhật TảoNguyễn Trung Trực & trận Nhật TảoTrận Nhật Tảo do Nguyễn Trung Trực tổ chức tấn công, đã diễn ra vàongày 10 tháng 12 năm 1861[1] tại vàm Nhật Tảo (hay còn gọi Nhựt Tảo), lànơi giao hội giữa sông Vàm Cỏ Đông và sông Nhật Tảo, nay thuộc xã AnNhật Tân, huyện Tân Trụ, tỉnh Long An. Chiến thắng này cùng với trậnđồn Kiên Giang, cũng do ông Trực tổ chức tấn công, đã được danh sĩHuỳnh Mẫn Đạt ca ngợi trong hai câu thơ sau: Hỏa hồng Nhật Tảo oanh thiên địa Kiếm bạt Kiên Giang khắp quỷ thần.[2] Trước trận đánhSau khi Đại đồn Chí Hòa thất thủ (25 tháng 2 năm 1861), Nguyễn TrungTrực về Tân An. Ngày 23 tháng 6 cùng năm trên, quân Pháp chiếm luôn GòCông (trước thuộc Định Tường, nay thuộc Tiền Giang), rồi cho tiểu hạmEspérance (Hy Vọng), đến án ngữ nơi vàm Nhựt Tảo. Quyền quản cơNguyễn Trung Trực liền ra lệnh cho Phó quản binh Huỳnh Khắc Nhượngcùng Võ Văn Quang[3]chuẩn bị kế hoạch tấn công chiếc tiểu hạm này.Lực lượng đôi bênBên quân Pháp: Tiểu hạm Espérance là một tàu gỗ có chỗ được bọc đồng chạy bằng hơi nước, có thể ra vào những luồng lạch cạn, được trang bị một đại bác cùng nhiều vũ khí đa năng. Đây là một trong những tàu thuộc hàng bậc nhất của hải quân Pháp lúc bấy giờ. Chỉ huy tàu là Parfait, một trung úy[4]hải quân trẻ tuổi, cùng 42 lính thủy.Bên quân Việt: Khoảng 150 nghĩa quân tham gia trận này dưới quyền chỉ huy của Nguyễn Trung Trực cùng các thành viên khác là: Võ Văn Quang, Huỳnh Khắc Nhượng, Nguyễn Học, Nguyễn Văn Điền (hay Điều) và hương thôn Hồ Quang Chiêu[5] ...Diễn biến trậnTrận Nhật Tảo hiện tồn tại hai ý kiến khác nhau:  Thứ nhất, Nguyễn Trung Trực cho giả làm thuyền đám cưới, thừa lúc áp sát tàu Espérance rồi đánh úp.  Thứ hai là ông Trực cho giả làm thuyền buôn lúa, để đánh chìm tàu.Ý kiến này được nhiều người chấp nhận, trong đó có sự đồng thuận củamột số người tác giả người Pháp như Paulin Vial, Alfred Schreiner...Nhưng dù theo ý kiến nào, thì trận ác chiến đã diễn ra đại để như sau:Khoảng trưa ngày 10 tháng 12 năm 1861, sau khi bố trí xong lực lượngphục kích trên bờ, tức thì 5 chiếc ghe chở Nguyễn Trung Trực cùng 59nghĩa quân giả làm đoàn ghe buôn lúa (hoặc đoàn ghe đám cưới) tiến sáttiểu hạm Espérance. Viên sĩ quan trực tưởng là đoàn ghe ghé xin phép lưuthông, nên nghiêng mình ra cửa sổ tàu thì bất ngờ bị vũ khí của nghĩa quânđâm trúng ngực. Liền khi ấy, nghĩa quân tay cầm gươm giáo và đuốc, từcác ghe nhảy lên, vừa la hét, vừa đánh xáp lá cà với lính thủy Pháp.Ở hai bên bờ, các nghĩa quân cũng nhanh chóng đến tiếp chiến. NguyễnHọc, Hồ Quang Chiêu lấy búa sắt phá tàu không vỡ nên đã cho phóng lửađốt tàu, đánh chìm.Giám đốc Nội vụ Pháp ở Nam Kỳ là Paulin Vial, đã thuật lại sự kiện nàynhư sau: Lúc giữa trưa ngày 10 tháng 12, (Nguyễn Trung) Trực lợi dụng viên sĩ quan chỉ huy chiếc tiểu hạm L’Espérance đang đuổi theo bọn gian phi cách tàu khoảng 2 dặm. Bốn hoặc năm chiếc ghe lớn có mui thả trôi theo hông tàu. Đoàn thủy thủ nghỉ ngơi trên sàn tàu không nghi ngờ gì. Viên sĩ quan giữ chức vụ phụ tá, thò mình ra cửa sổ vì tưởng rằng người buôn bán muốn xin thị nhận giấy phép lưu thông. Tên vô phước này đã bị giết bằng một mũi giáo vào ngực. (Rồi) đoàn người đột kích (bỗng) la hét khủng khiếp, (và) vài phút đồng hồ sau, (thì) sàn tàu tràn ngập hơn một trăm năm chục người Việt Nam cầm giáo, gươm và đuốc. Một cuộc giáp chiến (giữa) lực lượng không tương xứng (đã) diễn ra. Trong vài phút đồng hồ, lửa bắt qua mái rơm của chiếc tiểu hạm và cháy lan mau chóng. Bị lửa táp, những người giao chiến nhảy bổ xuống sông hay chạy thoát vào trong những chiếc ghe. Năm người trong đoàn thủy thủ: 2 người Pháp và 3 người Tagal không khí giới trốn trên một chiếc ghe, chèo thục mạng. Từ xa họ thấy chiếc L’Espérance nổ tung mà những mảnh vỡ văng ra đến tận hai bờ sông, chôn vùi xác chết của 17 người Pháp và Tagal bị giết trong tai biến này. Thuyền trưởng Parfait (một sĩ quan trẻ tuổi, hoạt động và can đảm đã được tuyên dương vì chỉ huy xuất sắc trong nhiều trận chiến) được chiếc ghe thoát hiểm báo tin, ông ta đến xin vài người tiếp viện ở tàu Garonne và trở lại chỗ xảy ra thảm kịch cùng ngày. Ông ta gặp 3 tên Tagal bị địch quân bắt, ( nhưng) nhờ lúc tàu nổ mà trốn thoát. Những tên bất hạnh này trốn sau những bụi rậm và ở yên trong một cái đầm nước sâu tới miệng chờ cứu viện...[6].Do bị tấn công bất ngờ nên quân Pháp bị thiệt hại lớn: tiểu hạmEspérance bị đánh chìm, 17 lính và 20 cộng sự người Việt bị giết, chỉ có 8người trốn thoát, gồm 2 lính Pháp và 6 lính Tagal (tức lính đánh thuêPhilippines, cũng còn gọi là lính Ma Ní). Viên sĩ quan chỉ huy tàu là Parfaitvì vắng mặt, nên cũng thoát chết.[7]Bên quân Việt toàn thắng, nhưng có 4 nghĩa quân hy sinh. Theo tác giảPaul Vial, sau khi nghe ...