Nhận diện ký sinh trùng sốt rét qua cơn sốt

Thông thường khi mắc bệnh sốt rét, muốn xác định chính xác chủng loại ký sinh trùng sốt rét nào gây bệnh để định hướng cho việc điều trị, cần phải sử dụng phương pháp lấy lam máu xét nghiệm soi dưới kính hiển vi quang học hoặc dùng test chẩn đoán nhanh. Khi không có phương tiện này, có thể dựa vào đặc điểm triệu chứng cơn sốt để nhận định. Do đặc điểm sinh học của mỗi loại ký sinh trùng sốt rét có tính chất khác nhau nên cơn sốt do ký sinh trùng sốt rét...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhận diện ký sinh trùng sốt rét qua cơn sốt Nhận diện ký sinh trùng sốt rét qua cơn sốt Thông thường khi mắc bệnh sốt rét, muốn xác định chính xác chủngloại ký sinh trùng sốt rét nào gây bệnh để định hướng cho việc điều trị, cầnphải sử dụng phương pháp lấy lam máu xét nghiệm soi dưới kính hiển viquang học hoặc dùng test chẩn đoán nhanh. Khi không có phương tiện này, có thể dựa vào đặc điểm triệu chứngcơn sốt để nhận định. Do đặc điểm sinh học của mỗi loại ký sinh trùng sốt rét có tính chấtkhác nhau nên cơn sốt do ký sinh trùng sốt rét gây bệnh cũng có những đặcđiểm khác nhau. Đối với loại Plasmodium falciparum Thời gian ủ bệnh ngắn. Cơn sốt thường kịch phát, có khi hai cơn sốtxảy ra liên tiếp với khoảng cách giữa hai cơn sốt ngắn; thường 24 giờ mộtcơn nên hay gọi là sốt hằng ngày. Trên thực nghiệm ghi nhận thời gian đểhoàn thành một chu kỳ ký sinh trùng sốt rét phát triển trong hồng cầu là 48giờ. Hiện tượng này có thể là do những lần tái nhiễm khác nhau với thờigian ngắn. Ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum có khả năng phânchia với số lượng ký sinh trùng lớn trong khoảng thời gian ngắn và có thể kýsinh ở bất kỳ lứa tuổi nào của hồng cầu, kể cả hồng cầu non đến hồng cầugià. Vì vậy, chỉ cần một số lượng ký sinh trùng trong khoảng thời gian ngắnlà đã đạt được ngưỡng gây sốt với số lượng hồng cầu bị nhiễm. Bệnh thườngtiến triển nặng, nếu không được phát hiện, chẩn đoán và điều trị kịp thời cóthể dẫn đến sốt rét ác tính gây hậu quả tử vong. Đối với loại Plasmodium vivax Thời gian ủ bệnh có thể ngắn hay dài. Chủng loại ký sinh trùng sốt rétnày thường gây nên cơn sốt cách nhật, cách nhau 48 giờ. Cơn sốt kéo dài cókhi tới 10 giờ sau mới hết hoàn toàn. Có khi nhiệt độ tăng cao tới 40oC. Tuyvậy, cũng có những trường hợp chỉ sốt nhẹ với thân nhiệt khoảng từ 37,5 -38oC. Cơn sốt do bị nhiễm loại ký sinh trùng sốt rét Plasmodium vivaxthường không diễn biến rầm rộ nhưng gây nên sự mệt mỏi kéo dài. Đối với loại Plasmodium malariae Thời gian ủ bệnh khoảng trên dưới 18 ngày. Khi nhiễm bệnh, loại kýsinh trùng này có đặc điểm gây cơn sốt cách 2 ngày rất đặc trưng. Khoảngcách giữa các cơn sốt có thể thay đổi. Cũng có khi người bệnh bị sốt hai cơn(sốt đôi) hoặc ba cơn rồi ngừng một thời gian, Nói chung cơn sốt khá nặngvà kéo dài nhưng chu kỳ của cơn sốt thưa, bệnh nhân không suy sụp nhiều, ítgây rối loạn trong cơ thể. Đối với loại Plasmodium ovale Thời gian ủ bệnh có thể ngắn hoặc dài, đặc điểm bệnh gần giống nhưkhi bị nhiễm loại ký sinh trùng Plasmodium vivax. Cơn sốt thường xảy racách nhật, sốt đột ngột, sốt ngắn và nhẹ. Cơn sốt hay xuất hiện vào buổichiều và tối. Sốt kèm theo đau mỏi cơ, xương, khớp; đặc biệt đau nhiều ở cộtsống. Khi bị mắc bệnh sốt rét, có thể dựa vào đặc điểm tính chất cơn sốt đãđược mô tả ở trên để nhận định khái quát về chủng loại ký sinh trùng sốt rétgây bệnh. Đây là cơ sở nhằm chỉ định điều trị bằng thuốc sốt rét phù hợpnếu không có điều kiện xét nghiệm máu phát hiện chủng loại ký sinh tr ùnghoặc xét nghiệm lam máu cho kết quả âm tính nhưng có yếu tố dịch tễ địnhhướng và có cơn sốt rét xảy ra đặc trưng. Việc điều trị thử bằng thuốc sốt rétđặc hiệu khi nghi ngờ người bệnh bị mắc bệnh sốt rét và theo dõi diễn biếnđáp ứng lâm sàng cũng là một phương pháp được cho phép để chẩn đoán hồicứu xác định bệnh.