Nhận xét mức độ sai số khi vẽ phim sọ nghiêng cephalometrics bằng phương pháp đồ họa phim trên giấy acetate

Nghiên cứu nhằm xác định mức độ sai số ở cùng một người đo và giữa những người đo khác nhau khi vẽ phim bằng tay. 123 phim cephalometry được vẽ bởi 4 bác sỹ có kinh nghiệm vẽ phim khác nhau, mỗi phim được vẽ hai lần bởi cùng một người đo. 10% số phim được rút ra và vẽ lại bởi một bác sỹ khác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhận xét mức độ sai số khi vẽ phim sọ nghiêng cephalometrics bằng phương pháp đồ họa phim trên giấy acetateTẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCNHẬN XÉT MỨC ĐỘ SAI SỐKHI VẼ PHIM SỌ NGHIÊNG CEPHALOMETRICSBẰNG PHƯƠNG PHÁP ĐỒ HỌA PHIM TRÊN GIẤY ACETATEVõ Thị Thúy Hồng, Trịnh Đình HảiBệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ươngKhi vẽ và đo đạc các chỉ số trên phim sọ nghiêng luôn có những sai số. Nghiên cứu nhằm xác định mứcđộ sai số ở cùng một người đo và giữa những người đo khác nhau khi vẽ phim bằng tay. 123 phimcephalometry được vẽ bởi 4 bác sỹ có kinh nghiệm vẽ phim khác nhau, mỗi phim được vẽ hai lần bởi cùngmột người đo. 10% số phim được rút ra và vẽ lại bởi một bác sỹ khác. 21 chỉ số xương, răng và mô mềmđược đo đạc. Tính sai số giữa hai lần đo ở cùng một người đo và tính sai số giữa hai người đo khác nhau.Kết quả cho thấy số lượng các chỉ số có ý nghĩa thống kê rất khác nhau giữa các bác sỹ, thấp nhất là 0 vàcao nhất là 4 chỉ số. Mức độ sai số của các bác sỹ đều < 0,5 đơn vị đo. Không có sự khác biệt có ý nghĩathống kê giữa các bác sỹ vẽ phim. Phương pháp vẽ phim bằng tay có độ tin cậy cao ở cùng một người đo vàgiữa hai người đo khác nhau với mức độ sai số < 0,5 đơn vị đo.Từ khóa: phim sọ nghiêng, sai số vẽ phimI. ĐẶT VẤN ĐỀTrên thế giới, tỉ lệ bệnh nhân sai khớp cắnchiếm tỉ lệ cao trong cộng đồng, ở Mỹ là 2/3dân số và ở Việt Nam là trên 80% [1]. Ở ViệtNam, nhu cầu điều trị chỉnh nha ngày càngtăng cao theo xu hướng phát triển kinh tế xãhội, số lượng bệnh nhân đến khám và điều trịchỉnh nha ngày càng đông hơn. Để chẩn đoánvà điều trị các trường hợp sai khớp cắn, phimsọ nghiêng là rất cần thiết và đóng vai tròquan trọng. Phim sọ nghiêng bắt đầu đượcđưa vào ứng dụng trong điều trị chỉnh nha vàonăm 1931 sau khi Broadbent và Hofrath giớithiệu máy chụp phim sọ nghiêng cho hình ảnhvà vật chụp có kích thước 1:1. Phương phápvẽ phim kinh điển, các bác sỹ sử dụng giấy vẽphim acetate đặt lên phim sọ nghiêng, dùngbút chì kim xác định các điểm mốc của cấuĐịa chỉ liên hệ: Võ Thị Thúy Hồng, Bệnh viện Răng HàmMặt Trung ươngEmail: vothuyhong71@yahoo.comNgày nhận: 19/3/2015Ngày được chấp thuận: 26/02/2016TCNCYH 99 (1) - 2016trúc sọ mặt, đồ hoạ lại hình dáng các xươngchính của mặt và hình dạng mô mềm. Dựavào các điểm mốc vẽ được, các bác sỹ sẽ đocác chỉ số trên phim với thước kẻ, compahoặc thước đo chuyên dụng. Dựa vào kết quảđo được, các bác sỹ phân tích đánh giá đểbiết được nguyên nhân sai lệch khớp cắn doxương hay do răng và để đánh giá chính xáccần dựa vào nhiều phương pháp phân tíchkhác nhau do có nhiều điểm mốc không rõtrên phim [1; 2; 3; 4]. Các điểm mốc này khóxác định trên phim là do bị các cấu trúc xươngxung quanh che phủ và do sự chuyển tải hìnhảnh không gian 3 chiều thành hình ảnh 2chiều. Mức độ sai số sẽ phụ thuộc vào kinhnghiệm của bác sỹ vẽ phim, chất lượng phim,sự cẩn thận trong quá trình đo đạc…[4; 5; 6].Đã có nhiều nghiên cứu tìm ra nguyên nhânvà mức độ sai số khi vẽ phim sọ nghiêng theophương pháp truyền thống [8]. Các nghiêncứu trên đã cho thấy sai số không phải làkhông phổ biến, sai số liên quan đến việc xácđịnh các điểm mốc trên phim, phụ thuộc vào95TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCnhận định và kinh nghiệm của người vẽ phimviện Răng Hàm Mặt Trung ương, được tiếncũng như đậm độ và mức độ sắc nét củaphim. Chuyên ngành nắn chỉnh răng mới thựchành chụp phim trước điều trị. Chọn lựa phimsự phát triển ở Việt Nam khoảng 10 năm gầnđây, có nhiều công trình nghiên cứu đo đạcnhân chọn lựa không đủ tiêu chuẩn bị loại,các chỉ số trên phim sọ nghiêng đã được thựchiện, nhưng các nghiên cứu về sai số khi vẽđến khi có đủ mẫu nghiên cứu. Để giảm thiểuphim chưa được nghiên cứu nhiều. Vì nhữngcùng một thời điểm trong ngày, trong môilý do trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu vớimục tiêu: nhận xét các sai số giữa cùng mộtngười đo và giữa hai người đo khác nhau khivẽ phim sọ nghiêng cephalometry bằngphương pháp đồ họa trên giấy acetate.II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPcó chất lượng tốt, những phim của các bệnhtiếp tục chọn bệnh nhân khác thay thế chocác yếu tố gây nhiễu, phim được vẽ trongtrường có cùng cường độ và ánh sáng. Mỗiphim được vẽ và đo hai lần trên cùng một loạigiấy acetate và bút chì kìm 0,5mm. Mỗi lần vẽvà đo cách nhau ít nhất một tháng để ngườiđo không nhớ các đặc điểm của phim và bệnhnhân. 5 bác sỹ vẽ phim được chọn lựa từ 10bác sỹ điều trị của khoa Nắn chỉnh răng, Bệnh1. Đối tượngviện Răng Hàm Mặt Trung ương. Các bác sỹNghiên cứu được tiến hành trên 123 bệnhvẽ phim có kinh nghiệm vẽ phim khác nhau,nhân khám và điều trị nắn chỉnh răng tại Bệnhngười ít nhất có trên 3 năm kinh nghiệm vàviện Răng Hàm Mặt Trung ương, từ tháng 1người nhiều nhất có 7 năm kinh nghiệm. 123năm 2011 đến tháng 6 năm 2013. Các bệnhphim được chia cho 4 bác sỹ vẽ phim với nnhân được chụp phim sọ nghiêng để chẩnthấp nhất là 27, ít nhất 10% số phim của 4 bácđoán và lập kế hoạch điều trị.sỹ được rút ra và vẽ lại bởi một bác sỹ khác.21 chỉ số xương, răng và mô mềm được đo2. Phương phápđạc trên phim. Tiến hành so sánh mức độ saiNghiên cứu cắt ngang, các bệnh nhân làsố của các bác sỹ và số lượng các chỉ số cóngười Việt Nam, có chỉ định điều trị nắn chỉnhrăng thuộc cả ba nhóm bệnh sai khớp cắn loạiI, loại II, loại III, không hạn chế giới, tuổi vàsự khác biệt có ý nghĩa thống kê.3. Đạo đức nghiên cứunơi cư trú, có nguyện vọng làm chỉnh hình vàNghiên cứu được tiến hành trên các bệnhtự nguyện tham gia nghiên cứu. Loại trừ cácnhân đồng ý tham gia nghiên cứu, nghiên cứubệnh nhân có biến dạng nặng xương hàm, cókhông làm ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnhtiền sử chấn thương vùng hàm mặt, có khối unhân, các thông tin được lưu trữ, bảo mật vàvùng hàm mặt, có bệnh phối hợp như rối loạnchỉ được sử dụng cho mục đích nghiên cứu.đông máu, tâm thần, động kinh. Các bệnhnhân sau khi được khám chọn lọc, lựa chọnmột cách ngẫu nhiên trong số các bện ...