Nhận xét tỷ lệ một số yếu tố kích hoạt cơn đau đầu ở bệnh nhân migraine

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm mô tả một số yếu tố thuận lợi làm xuất hiện cơn đau đầu Migraine. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt ngang 98 bệnh nhân (BN) được chẩn đoán xác định đau đầu Migraine theo tiêu chuẩn của IHS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhận xét tỷ lệ một số yếu tố kích hoạt cơn đau đầu ở bệnh nhân migraine T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2017 NHẬN XÉT TỶ LỆ MỘT SỐ YẾU TỐ KÍCH HOẠT CƠN ĐAU ĐẦU Ở BỆNH NHÂN MIGRAINE Nguyễn Văn Chương*; Dương Tạ Hải Ninh* TÓM TẮT Mục tiêu: mô tả một số yếu tố thuận lợi làm xuất hiện cơn đau đầu Migraine. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt ngang 98 bệnh nhân (BN) được chẩn đoán xác định đau đầu Migraine theo tiêu chuẩn của IHS. Kết quả: tỷ lệ các yếu tố gây cơn lần lượt là: thời tiết (75,51%), tâm lý căng thẳng (84,69%), rối loạn giấc ngủ (71,43%), dùng chất kích thích (68,36%), chu kỳ kinh nguyệt (67,74%), nhịn ăn (67,34%), thức ăn (55,10%). Kết luận: 3 yếu tố hàng đầu kích hoạt cơn đau nửa đầu ở BN Migraine là tâm lý căng thẳng, thay đổi thời tiết và rối loạn giấc ngủ. * Từ khóa: Migraine; Yếu tố gây cơn đau đầu Migraine. Some Favorable Factors Related to Migraine Headaches Summary Objectives: To describe a number of favorable factors related to Migraine headaches. Subjects and methods: cross-sectional descriptive study on 98 patients diagnosed Migraine headaches according to the IHS criteria. Results: The percentage of factors causing attacks: weather (75.51%), psychological stress (84.69%), sleep disorders (71.43%), use of stimulation (68.36%), menstrual cycle (67.74%), fasting (67.34%), food (55.10%). Conclusion: Three leading factors trigger a migraine in patients with Migraine are psychological, stress, weather changes and sleep disturbances. * Key words: Migraine; Risk factors of Migraine. ĐẶT VẤN ĐỀ Đau đầu Migraine là bệnh đau đầu nguyên phát do nguyên nhân mạch máu [1], tỷ lệ mắc bệnh Migraine theo dân số là 5 - 10% [7], bệnh thường gặp ở nữ với tỷ lệ nữ/nam = 3/1 [2]. Đây là một chứng đau đầu mạn tính, đặc điểm lâm sàng là những cơn đau đầu kịch phát kéo dài 4 giờ cho đến 3 ngày, kèm theo các triệu chứng toàn thân khác khiến BN mất khả năng lao động. Bệnh Migraine được xem là một vấn đề sức khỏe quan trọng, có ảnh hưởng lớn tới kinh tế, xã hội. Theo Tổ chức Y tế Thế giới và Hội Đau đầu Quốc tế (International Headache Society: IHS), bệnh đau nửa đầu đứng thứ 19 trong số những bệnh gây khuyết tật trên toàn thế giới. Những năm gần đây, các tác giả trên thế giới ngoài việc nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và phương pháp điều trị đau đầu Migraine còn chú trọng đến dự phòng bệnh dựa vào nghiên cứu các yếu tố thuận lợi gây cơn đau nửa đầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam các nghiên cứu về chủ đề này hiện còn hạn chế. * Bệnh viện Quân y 103 Người phản hồi (Corresponding): Dương Tạ Hải Ninh (duongtahaininh@gmail.com) Ngày nhận bài: 13/12/2016; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 12/01/2017 Ngày bài báo được đăng: 16/01/2017 100 T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2017 Để góp phần làm sáng tỏ vấn đề trên, chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm: Mô tả một số yếu tố thuận lợi làm xuất hiện cơn đau đầu Migraine. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu. 98 BN được chẩn đoán xác định Migraine theo tiêu chuẩn của HIS, đến khám bệnh tại Bệnh viện Quân y 103 từ tháng 1 - 2016 đến 10 - 2016. 2. Phương pháp nghiên cứu. * Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang. * Các bước tiến hành: - Khám lâm sàng BN theo mẫu bệnh án hàng ngày. - Làm xét nghiệm cận lâm sàng thường quy. - Phát phiếu điều tra và hướng dẫn đã được đánh máy sẵn. - Thu thập số liệu và xử lý số liệu theo thuật toán thống kê. * Các biến số nghiên cứu: - Các biến số về nhân khẩu học của đối tượng nghiên cứu: tuổi, giới. - Các yếu tố thuận lợi gây cơn đau nửa đầu Migraine: thay đổi thời tiết, căng thẳng tâm lý, rối loạn giấc ngủ, một số loại thức ăn, sử dụng chất kích thích (rượu, bia, chè, cafe…), nhịn ăn hoặc ăn kiêng và chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ. - Các yếu tố thuận lợi được đánh giá dựa trên 4 mức độ: không, thỉnh thoảng (1 - 2 lần/tháng), thường xuyên (3 - 5 lần/tháng) và rất thường xuyên (> 5 lần/tháng). KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN 1. Đặc điểm chung. * Đặc điểm về tuổi (n = 98): < 20 tuổi: 3 BN (3,1%); 20 - 29 tuổi: 11 BN (11,2%); 30 - 39 tuổi: 26 BN (26,5%); 40 - 49 tuổi: 30 BN (30,6%); 50 - 59 tuổi: 16 BN (16,3%); ≥ 60 tuổi: 12 BN (12,2%). Tuổi trung bình của nhóm BN Migraine 42,92 ± 12,89, độ tuổi 30 - 49 chiếm tỷ lệ cao nhất (57,1%). Kết quả này phù hợp với nghiên cứu của Nguyễn Văn Chương và CS: nhóm 30 - 49 tuổi chiếm 52% [2]. * Đặc điểm về giới : Nam: 36 BN (36,7%); nữ: 62 BN (63,3%). Tỷ lệ nam/nữ 1/1,72. Như vậy, BN nữ mắc bệnh Migraine cao hơn nam. Tỷ lệ này của mỗi tác giả trên thế giới khác nhau và có khoảng dao động. Passier [6] gặp tỷ lệ nam/nữ là 1/1,7 tại các phòng mạch tư nhân, của Nguyễn Văn Chương [2] là 1/2,9. Như vậy, tỷ lệ giới ở BN Migraine của chúng tôi phù hợp với các tác giả. 2. Các yếu tố gây cơn. Yếu tố thuận lợi gây cơn đau nửa đầu Migraine là yếu tố khi xuất hiện hay thoái lui dẫn đến phát triển một cơn đau nửa đầu cấp tính ở một cá nhân nhạy cảm với nó. Yếu tố thuận lợi gây cơn bao gồm yếu tố về hành vi, môi trường, chế độ ăn uống, hóa chất hoặc nội ti ...