Trực khuẩn mủ xanh ( Pseudomonas aeruginosa) là trực khuẩn gram âm,di động,thường không có vỏ và không sinh nha bào.Vi khuẩn mọc dễ dàng ở tất cả môi trường nuôi cấy thông thường và ở trên thạch vi khuẩn tạo thành các khuẩn lạc óng ánh,mềm,không đều ,thường có mầu xanh-vàng óng ánh vì có hai sắc tố khuếch tán vào trong môi trường : pyocyanin và fluorescin.Pseudomonas sinh acid nhưng không sinh hơi khi lên men glucoza và thuỷ phân protein.Vi khuẩn có phản ứng oxydaza dương tính và sinh ammoniac từ agrinin.Người ta xác định một...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NHIỄM KHUẨN DO PSEUDOMONAS NHIỄM KHUẨN DO PSEUDOMONAS1.BỆNH CĂN.Trực khuẩn mủ xanh ( Pseudomonas aeruginosa) là trực khuẩn gram âm,diđộng,thường không có vỏ và không sinh nha bào.Vi khu ẩn mọc dễ dàng ở tất cảmôi trường nuôi cấy thông thường và ở trên thạch vi khuẩn tạo thành các khuẩnlạc óng ánh,mềm,không đều ,thường có mầu xanh-vàng óng ánh vì có hai sắc tốkhuếch tán vào trong môi trường : pyocyanin và fluorescin.Pseudomonas sinh acidnhưng không sinh hơi khi lên men glucoza và thu ỷ phân protein.Vi khuẩn có phảnứng oxydaza dương tính và sinh ammoniac từ agrinin.Người ta xác định một sốchủng khác nhau bằng kỹ thuật miễn dịch huỳnh quang hoặc định typ theophagiơ.Không có bằng chứng về các chủng này thay đổi độc tính đối vớingười.Các chủng Pseudomonas khác : có thể gây nhiễm khuẩn ở người - P.maltophilia, - P.cepacia, - P.fluorescens, - P.testoteroni và 1 - P.putida ) .Phần lớn các vi khuẩn này gây ra trong bệnh viện,hơn nữa,người ta cho rằng vikhuẩn gây nên nhiễm khuẩn huyết ,viêm màng trong tim,viêm xương tu ỷ ở nhữngngười nghiện ma tuý.2.DỊCH TỄ HỌC .Vi khuẩn Pseudomonas có ở trên da của một số người bình thường,nhất là ở vùngnách và vùng hậu môn sinh dục.Vi khuẩn ít có trong phân người lớn không dùngkháng sinh.Trong đa số các trường hợp,vi khuẩn Pseudomonas như là nguồn lâythứ phát không độc hại,ở trên các vết thương nông hoặc ở đờm của bệnh nhânđược điều trị kháng sinh.Thường ít gây tác hại bởi vì khi các vi khuẩn có nhiềunhạy cảm với kháng sinh bị tiêu diệt và các vi khuẩn Pseudomonas chỉ đơn thuầnlấp đầy khoảng trống vi khuẩn đó.Tuy nhiên,đôi khi Pseudomonas gây nhiễmkhuẩn ở tai,phổi,da hoặc ở đường tiết niệu của bệnh nhân,xảy ra sau khi vi khuẩngây bệnh đầu tiên bị tiêu diệt bởi kháng sinh.Nhiễm khuẩn nặng xảy ra khi luôn cóphối hợp với tổn thương các mô tại chỗ hoặc khi sức đề kháng của vật chủ bị giảmsút.Mặc dù các chủng Pseudomonas có nhiều yếu tố độc lực mạnh,nh ưng vi khuẩnít khi gây bệnh ở người khoẻ mạnh.Bệnh nhân bị bệnh nhầy nhớt (cystic fibrosis )hoặc giảm bạch cầu đa nhân dễ có nguy cơ nhiễm khuẩn nặng do trực khuẩn mủxanh.Trẻ sơ sinh bị đẻ non,trẻ có dị dạng bẩm sinh,bệnh nhân bị bệnh bạch cầu(thường điều trị kháng sinh ,các loại glucocorticoid hoặc thuốc chống ung th ư) 2bệnh nhân bỏng,những người già bị những bệnh làm cơ thể suy kiệt đều dễ bịnhiễm khuẩn do Pseudomonas.Phần lớn nhiễm khuẩn này thường hay xảy ra ở môi trường bệnh viện nhiễmkhuẩn ngoại sinh do mắc phải vi khuẩn từ nguồn lây khác.Trong các bệnh viện,vikhuẩn được phân lập từ nhiều nguồn khác nhau,thường có môi trường nướcchung,như nước rửa bát,các dung dịch sát trùng và các loại thuốc nước.Vi khuẩnthường xuyên tìm thấy ở trong các bô đựng nước tiểu,ở trên các ống thông và trênbàn tay của nhân viên bệnh viện.Trong một số vụ dịch ,nhiễm khuẩn đ ường tiếtniệu do Pseudomonas là do người lành mang vi khuẩn làm lây truyền từ bệnh nhânnày đến bệnh nhân khác.Người ta đã thông báo những vụ dịch tương tự xảy ratrong số trẻ sơ sinh đẻ non ở các nhà sơ sinh,và phổ biến là nhiễm khuẩn chéotrong phòng điều trị bị bỏng.Dù rằng ở người lớn khoẻ mạnh người ta tìm thấytrực khuẩn mủ xanh ở đường tiêu hoá chỉ có khoảng 5%,nhưng tỷ lệ mang khuẩngia tăng ở bệnh nhân nằm điều trị tại bệnh viện.3.SINH BỆNH HỌC.Cửa vào của vi khuẩn Pseudomonas thay đổi tuỳ theo lứa tuổi của bệnh nhân vàtiền sử bệnh mắc sẵn. Trẻ sơ sinh và trẻ lớn thì da,cuống rốn,đường tiêu hoá là chủyếu,ở người già thì đường tiết niệu thường là ổ tiên phát nhiều hơn.Nhiễm khuẩnthường khu trú ở da và các mô dưới da. Người bị bỏng,vùng dưới nơi loét có thểtrở nên thâm nhiễm lan rộng,có các tế bào viêm và vi khuẩn,thường là ổ nhiễm 3khuẩn để gây nhiễm khuẩn huyết,một biến chứng có tỷ lệ tử vong cao nhất.Lan toảtheo đường máu có đặc trưng bởi xuất hiện những nốt xuất huyết ở nhiều n ơi nhưda,tim,phổi,thận và màng não.Hình ảnh về mô học là hình ảnh của hoại tử và xuấthuyết.Điển hình là các thành của tiểu động mạch bị thẩm lậu nặng bởi vi khuẩn vàcác mạch máu bị huyết khối một phần hoặc to àn bộ.Phần lớn các chủng trực khuẩnmủ xanh sinh ra một lớp nhớt giầu hydrat-carbon và cùng với thành của tế bào vikhuẩn tham gia vào tính chất kháng nguyên thân chịu nhiệt.Kháng thể đặc thù củatyp huyết thanh kháng nguyên nhớt có tác dụng bảo vệ chống các mẫu gây bệnhthực nghiệm.Phần lớn các chủng được phân lập cũng sinh ra một số ngoại độctố.Ngoại độc tố A,có nhiều tính chất gần giống tính chất của độc tố bạch hầu,l àđộc tố mạnh nhất của trực khuẩn mủ xanh.Trong nhiễm khuẩn rất nặng do trựckhuẩn mủ xanh, nồng độ cao kháng thể chống ngoại độc tố A tương quan với sựgia tăng tỷ lệ bệnh nhân sống.4.BIỂU HIỆN LÂM SÀNG.Nhiễm khuẩn do Pseudomonas xuất hiện ở nhiều nơi,bao gồm da,các mô dướida, ...