NHIỄM LAO TIỀM ẨN (Latent Tuberculosis Infection)

Chúng tôi tóm tắt hướng dẫn của cơ quan kiểm soát và đề phòng bệnh Hoa-kỳ cũng như của hội bệnh lồng ngực Hoa-kỳ và hội bệnh nhiễm Hoa-kỳ về phương pháp tìm bệnh lao tiềm ẩn và cách điều trị. Tài liệu do bác sĩ Nguyễn-Quý-Vinh ở Florida cung cấp. Bài này giúp cho những người hành nghề y tế ở VN hiểu được vấn đề để giải thích cho bệnh nhân hay những người đã tiếp xúc với thân nhân và bè bạn nhiễm lao. Điều cần chú ý là Âu châu và các nước ở bắc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NHIỄM LAO TIỀM ẨN (Latent Tuberculosis Infection) NHIỄM LAO TIỀM ẨN (Latent Tuberculosis Infection) Lời nói đầu: Chúng tôi tóm tắt hướng dẫn của cơ quan kiểm soát và đề phòng bệnhHoa-kỳ cũng như của hội bệnh lồng ngực Hoa-kỳ và hội bệnh nhiễm Hoa-k ỳvề phương pháp tìm bệnh lao tiềm ẩn và cách điều trị. Tài liệu do bác sĩNguyễn-Quý-Vinh ở Florida cung cấp. Bài này giúp cho những người hành nghề y tế ở VN hiểu được vấn đềđể giải thích cho bệnh nhân hay những người đã tiếp xúc với thân nhân và bèbạn nhiễm lao. Điều cần chú ý là Âu châu và các nước ở bắc Mỹ có nếpsống cao, nên rất hiếm có bệnh lao, những ca lao phát hiện phần lớn từ dukhách hay những người di dân từ các quốc gia đang phát triển. Do đó, tiêuchuẩn định bệnh và điều trị của họ cao và tốn kém, những nước nghèo nhưViệt-nam khó thực hiện nỗi. Thế nào là nhiễm lao tiềm ẩn? Người nhiễm lao tiềm ẩn không cảm thấy mình bị bệnh và không cótriệu chứng, nhưng thường có phản ứng dương tính khi làm thử nghiệmtuberculin trên da (tuberculin skin test). Những người này nhiễm khuẩn M.tuberculosis nhưng không mắc bệnh lao đang hoạt động (activetuberculosis). Người nhiễm lao tiềm ẩn không lây nhiễm và không thể truyền bệnhlao cho người khác. Một cách tổng quát, khoảng 5% đến 10% người nhiễm bệnh sẽ pháttriển thành bệnh lao hoạt động ở một lúc nào đó trong cuộc đời. Khoảng mộtnửa những người trở thành lao hoạt động xảy ra trong 2 năm đầu tiên.Những người có hệ miển nhiễm yếu, đặc biệt là người nhiễm HIV, nguy cơphát sinh lao hoạt động sẽ cao hơn đáng kể so với người có hệ miển nhiễmbình thường. Điều đáng quan ngại là những người nhiễm từ bệnh nhân bệnh lao cựckháng thuôc (XDR-TB) sau này trở thành lao hoạt động, những người này bịbệnh lao cực kháng thuốc (XDR-TB) chứ không phải lao bình thường. Người nhiễm lao tiềm ần (LTBI) Thông thường, thử nghiệm trên da hay thử máu cho thấy nhiễm lao hình phổi chụp X-quang bình thường và thử nghiệm đàm âm tính có vi trùng lao trong cơ thể còn sống, nhưng không hoạt động  không cảm thấy bị bệnh  không thể truyền bệnh lao cho người khác  cần điều trị nhiễm lao tiềm ẩn để ngừa bệnh lao; tuy nhiên, nếu tiếp xúc hay nhiễm từ 1 người lao đề kháng nhiều thuốc (MDR-TB) hay laocực kháng thuốc (XDR-TB) , điều trị phòng ngừa có thể không phải là chọnlựa thích hợp. Đối tượng thử tuberculin trên da (targeted Tuberculin Testing): Thử nghiệm tuberculin trên da có mục đích nhận diện những người cónguy cơ cao sinh bệnh lao và sẽ có lợi khi được điều trị nhiễm lao tiềm ẩnnếu tìm thấy. Người tăng nguy cơ sinh bệnh lao gồm những người mớinhiễm Mycobacterium tuberculosis và người có tình trạng lâm sàng liênquan đến tăng nguy cơ diễn tiến nhiễm lao tiềm ẩn thành dạng lao hoạt động.Theo nguyên tắc này, chương trình thử nghiệm tuberculin phải chỉ thực hiệnở những nhóm ở nguy cơ cao mà thôi. Người bị nhiễm được xem là nguy cơcao phát sinh lao hoạt động phải được điều trị nhiễm lao tiềm ẩn bất kể ở lứatuổi nào. Dựa trên độ nhạy và tính đặc thù của chất dẫn xuất protein tinh khiết (Purified Protein Derivative : PPD) của thử nghiệm tuberculin trên da và tỷ lệmắc bệnh lao của từng nhóm, người ta đưa ra 3 dứt điểm để định nghĩa phảnứng dương tính tuberculin: ≥ 5 mm, ≥ 10 mm, ≥ 15 mm đường kính chỗcứng trên da. - Với những người có nguy cơ cao sinh lao hoạt động nếu nhiễm M.tuberculosis (thí dụ nhiễm HIV, dùng thuốc đàn áp hệ miễn nhiễm, mới tiếpxúc với người bệnh lao, hay hình chụp X-quang không bình thường phù hợpvới nhiễm lao trước đó), đường kính chỗ cứng ≥ 5 mm được xem là dươngtính - Với những người khác tăng khả năng mới bị nhiễm trùng hay nhữngbệnh khác làm tăng nguy cơ tiến triển thành lao hoạt động, đường kính chỗcứng ≥ 10 mm xem là dương tính. Những người này gồm di dân (mới đếnMỹ trong vòng 5 năm) từ những nước có tỷ lệ mắc bệnh cao, người chíchchoác ma túy, người ở trong nhà hay nhân viên y tế tiếp xúc với bệnh nhân,nhân viên phòng xét nghiệm lao, người có bệnh bụi silic phổi (silicosis),bệnh tiểu đường, suy thận mãn tính, ung thư bạch cầu hay lymphoma,carcinoma ở đầu, cổ và phổi, giảm cân > 10% trọng lượng lý tưởng, người bịcắt bỏ dạ dày, bypass hỗng hồi tràng (jejunoileal), trẻ em dưới 4 tuổi hay trẻem và thanh thiếu niên tiếp xúc với người lớn có nguy cơ cao. - Với những người nguy cơ thấp bệnh lao, thường không cần làm thửnghiệm da tuberculin, đường kính chỗ cứng ≥ 15 mm xem như dương tính Thay đổi hướng dẫn về thử nghiệm tuberculin và điều trị nhiễmlao tiềm ẩn: Thử nghiệm tuberculin: • nhấn mạnh thử nghiệm tuberculin ở nhóm người có nguy cơ cao mớinhiễm lao tiềm ẩn hay với bệnh làm tă ...