Nhiễm Trùng Đường Hô Hấp

Bài viết này chỉ đề cập đến phần trên của bộ phận hô hấp (upper respiratory tract); phần này bao gồm: mũi, miệng, cổ họng kể cả thanh quản (larynx), pharynx (yết hầu?). Nhiễm trùng phần trên của đường hô hấp là loại nhiễm trùng thông thường nhất, gây ra bởi siêu vi khuẩn, vi khuẩn hoặc các loại vi sinh khác. Hầu hết những sự nhiễm trùng này dẫn đến cảm lạnh, hoặc cúm nhẹ; ngắn hạn và không nguy hại đến sức khỏe. Đôi khi, trận cúm có thể trầm trọng, việc nhiễm trùng dẫn đến viêm phổi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhiễm Trùng Đường Hô Hấp Nhiễm Trùng Đường Hô HấpBài viết này chỉ đề cập đến phần trên của bộ phận hô hấp (upper respiratory tract); phầnnày bao gồm: mũi, miệng, cổ họng kể cả thanh quản (larynx), pharynx (yết hầu?).Nhiễm trùng phần trên của đường hô hấp là loại nhiễm trùng thông thường nhất, gây rabởi siêu vi khuẩn, vi khuẩn hoặc các loại vi sinh khác. Hầu hết những sự nhiễm trùng nàydẫn đến cảm lạnh, hoặc cúm nhẹ; ngắn hạn và không nguy hại đến sức khỏe. Đôi khi,trận cúm có thể trầm trọng, việc nhiễm trùng dẫn đến viêm phổi (pneumonia).Các vi sinh gây nhiễm trùng đường hô hấp thường lan tràn qua:• Tiếp xúc trực tiếp (từ tay-đến-miệng)• Gián tiếp qua không khí (airborn): Ho hoặc hắt hơi (những nước mũi, nước miếng bắnra ngoàiChứng cảm lạnh (common cold)Chứng cảm lạnh, danh từ y khoa gọi là “infectious nasopharyngitis”, là chứng nhiễmtrùng đường hô hấp thường thấy nhất. Trên 200 loại siêu vi khuẩn có thể gây chứng cảmlạnh. Loai siêu vi khuẩn thường thấy nhất là rhinovirus. Tc bắt trong thờigian 1-3 ngàysau khi nhiễm trùng.Cơn cảm lạnh thường diễn tiến như sau:• Bắt đầu là ngứa cổ và ngạt mũi• Sau vài giờ, các triệu chứng khác xuất hiện: hắt hơi, rát cổ, lên cơn sốt, nhức đầu, ê ẩmbắp thịt và ho.• Sốt nhẹ hoặc không bị sốt; nhưng với trẻ em cơn sốt có thể lên đến 103 độ F trong 1-2ngày liền. Sau đó, cơn sốt hạ và trở lại bình thường trong ngày thứ 5.• Nước mũi thường trong và loãng trong ngày 1-3, sau đó đặc dần và có màu vàng hoặcxanh.• Rát cổ thường nhẹ, kéo dài 1-2 ngày. Ngạt mũi thường kéo dài 2-7 ngày mặc dù ho vàchảy nước mũi có thể kéo dài đến 2 tuần.Năm 2006, một chủng nguy hiểm của siêu vi khuẩn adenovirus xuất hiện tại Hoa Kỳ.Chủng adenovirus này gây nhiễm trùng đường hô hấp và cũng gây viêm phổi, viêm mắtvà những chứng bệnh khác. Chủng adenovirus 14 gây nhiễm trùng đường hô hấp trầmtrọng đưa đến tử vong. Một số bệnh nhân cần được chữa trị tại bệnh viên, và ngay cả khuchữa trị các cơn bệnh trầm kha (intensive care unit)Chứng cúm (flu, influenza)Mỗi năm, có vài triệu người trên thế giới bị cúm. Dịch cúm trở nên nguy hại khi cơnnhiễm trùng gây ra bởi một chủng siêu vi khuẩn mới, và hầu như chưa ai có kháng thể đểđề kháng một cách hữu hiệu. Những trận dịch toàn cầu (pandemic) này có thể ảnh hưởngđến cả trăm triệu người. Như trận dịch Spanish flu năm 1918, giết hại 20 triệu người HoaKỳ và Âu Châu, 17 triệu người Ấn Độ. Ngày nay, việc di chuyển bằng máy bay, tàu bèrất dễ dàng nên hiểm hoạ của một trận dịch toàn cầu còn dễ dàng xảy ra.Siêu vi khuẩn influenza biến thái rất nhanh khi lan tràn từ sinh vật này sang sinh vậtkhác. Hầu hết chủng influenza loại A thường khởi đầu từ các loại di điểu. Trong khi hầuhết các loại siêu vi khuẩn gây cúm gia cầm (bird flu) tương đối vô hại, một vài chủngsiêu vi khuẩn này trở nên vô cùng nguy hiểm, và gây tử vong cho gia cầm cũng như conngười. Con người dễ dàng nhiễm trùng siêu vi khuẩn gây cúm gia cấm khi tiếp giáp vớicác thú vật nhiễm trùng như gà heo. Chủng H5N1 gây nhiễm trùng và tử vong cho conngười tại nhiều nơi trên thế giới.Triệu chứng của cúm: Bệnh nhân thường ngã bệnh từ 1-4 ngày sau khi nhiễm trùng, vàtrận cúm thường diễn tiến như sau:• Triệu chứng xuất hiện thình lình, gồm nhức đầu, ê ẩm bắp thịt, mệt mỏi và lên cơn sốtcao độ (103 độ F)• Ho (khan nhưng dữ dội), đôi khi ngạt mũi và rát cổ• Trẻ em thường ói mửa, tiêu chảy, nhiễm trùng tai và các triệu chứng cúm khác• Triệu chứng kéo dài 4-5 ngày, có thể đến 2 tuần lễ. Đôi khi trận cúm có thể trở nên trầmtrọng hoặc khiến các chứng bệnh (có sẵn) khác trầm trọng hơnDẫn truyền siêu vi khuẩnSiêu vi khuẩn cúm truyền từ người nọ sang người kia qua các hạt nước mũi, miệng từviệc ho đến hắt hơi. Người lớn truyền bệnh cho người lân cận trong thời gian ngày -1 (1ngày trước khi chính người bệnh đầu tiên có tc của cúm) đến ngày 5 (sau khi đã có triệuchứng), nghĩa là người bệnh dễ truyền bệnh cho kẻ khác trong vòng 6 ngày đầu tiên củacơn cúm. Trẻ em có thể truyền bệnh sớm hơn nữa, khoảng 6 ngày trước khi chính chúngcó triệu chứng của cúm. Những người suy hệ miễn nhiễm như tiểu đường, suy thận… cóthể truyền siêu vi khuẩn nhiều tuần lễ hoặc nhiều tháng sau khi chính họ bị nhiễm trùng.Những chủng siêu vi khuẩn fluMột siêu vi khuẩn bao gồm nhiều di thể “gói” trong một màng protein. Màng này đượcbọc bởi một lớp chất béo chứa các phân tử có tên “glycoprotein”. Chủng loại siêu vikhuẩn được nhận diện, rồi đặt tên qua số màng protein và loại glycoprotein.Hai loại siêu vi khuẩn flu chính được đặt tên là A và B:• Influenza A lan tràn mạnh mẽ nhất, gây nhiễm trùng cho cả thú vật lẫn con người.Influenza A là nguyên nhân của những trận dịch cúm toàn cầu mà ta biết đến. Chủng siêuvi khuẩn này còn được phân loại theo 2 chất hiện diện trên màng protein: hemagglutinin(H) và neuraminidase (N).• Influenza B gây nhiễm trùng trong con người, không thường thấy như Influenza A,nhưng thấy trong các trường hợp đặc biệt như tại trung tâm chăm sóc người già (nursinghome)Hầu hết các cơn cúm đều do Influenza A; loại này gây nhiễm trùng trầm trọng hơn so vớiB. Tuy nhiên vì loại B ít gây nhiễm trùng nên ít người có kháng thể để đề kháng, do đókhi trận dịch xảy ra, có thể gây nhiễm trùng nặng hơn.Cúm gia cầm (Avian influenza, bird flu)Mặc dù sự nguy hại của cúm gia cầm khá thấp, các chuyên gia vẫn lo ngại về chủng cúmgia cầm H5N1. Từ năm 1997, H5N1 đã tạo nhiều trận dịch gà toi trên nhiều quốc gia ÁChâu. Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới, tính đến ngày 15 tháng Giêng năm 2008, 350 ngườiđã bị nhiễm trùng do H5N1 gây ra, trong số này 217 người đã chết. Chưa có trường hợpnhiễm trùng nào tại Hoa Kỳ.Loại nhiễm trùng này truyền từ thú vật sang con người, chưa có trường hợp truyền nhiễmgiữa người và người. Tuy nhiên các chuyên gia vẫn theo dõi và tìm cách chặn đứng sựnhiễm trùng do H5N1 gây ra. Các phương cách này bao gồm việc giết bỏ các gia cầmnhiễm trùng, chế tạo thuốc chủng ngừa và dự trữ k ...