Cụ Khuông từ khi con đi thi trên phủ, đại tiểu tiện lại đều nằm trên giường như cũ. Con mới đi được hai mươi ngày mà hình như đã hai năm. Hàng ngày cứ trông ra cửa mà chảy nước mắt ròng ròng. Hôm ấy nói với vợ: - Thằng hai đi đã mấy lâu không thấy về. Không biết nó có nhờ phúc nhà đỗ được không? Nay mai tôi chết, không được thấy nó trước giường khi nhắm mắt. Nói thế rồi lại khóc. Bà cụ khuyên giải một lúc. Bỗng nghe ngoài cửa có tiếng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NHO LÂM NGOẠI SỬ - Hồi 17 NHO LÂM NGOẠI SỬ Hồi 17 Khuông Siêu Nhân qua chơi cảnh cũ Triệu Tuyết Trai nổi tiếng thi đàn. Cụ Khuông từ khi con đi thi trên phủ, đại tiểu tiện lại đều nằm trêngiường như cũ. Con mới đi được hai mươi ngày mà hình như đã hai năm.Hàng ngày cứ trông ra cửa mà chảy nước mắt ròng ròng. Hôm ấy nói với vợ: - Thằng hai đi đã mấy lâu không thấy về. Không biết nó có nhờ phúcnhà đỗ được không? Nay mai tôi chết, không được thấy nó trước giường khinhắm mắt. Nói thế rồi lại khóc. Bà cụ khuyên giải một lúc. Bỗng nghe ngoài cửacó tiếng đánh nhau, một người đang hung tợn đuổi đánh Khuông Đại, nóirằng trong lúc họp chợ, Khuông Đại chiếm chỗ dọn hàng của hắn. KhuôngĐại cũng không chịu thua, con mắt đỏ ngầu, cứ nhìn người kia mà mắngnhiếc. Người kia giật gánh hàng của Khuông Đại làm cho những đồ lặt vặttrong gánh đổ tứ tung ra ngoài đất, cái thúng cũng đá bẹp gí. Khuông Đạimuốn kéo nó đi trình quan, miệng nói: - Quan huyện là người quen của em tao, tao sợ gì mày, mày có giỏi thìđi lên quan với tao! Cụ Khuông nghe vậy gọi Khuông Đại bảo: - Không nên nói như vậy! Nhà ta là nhà lương thiện, chưa bao giờ gâysự với ai, mà phải động đến quan trên cả. Huống chi chiếm chỗ dọn hàngcủa người ta, là lỗi tại mày. Mày phải nhờ người nói với người ta cho xong,đừng cãi nhau nữa làm tao ngủ không yên. Khuông Đại không chịu nghe, mặt đỏ bừng bừng, lại chạy ra tru tréo.Hàng xóm xúm lại xem. Người thì kéo ra, người thì khuyên bảo. Đương lúcxô xát, cụ Phan chạy đến nói với người kia mấy câu, người kia đã hơi dịugiọng. Cụ Phan lại nói: - Anh Khuông, anh không lo nhặt những đồ kia bỏ vào gánh mà đi vềư? Khuông Đại miệng vừa chửi, tay vừa nhặt đồ đạc. Bỗng thấy trênđường cái có hai người, tay cầm một cái thiếp đỏ chạy lại hỏi: - Trong này có ai là họ Khuông không? Cụ Phan thấy nói là người của trường thi phái đến bèn nói: - Tốt quá! Cậu hai Khuông may mắn đã đỗ tú tài rồi. Liền bảo: - Anh Đại! Mau dẫn hai vị này về nhà báo tin cho cụ biết! Khuông Đại vừa nhặt xong đồ đạc bỏ vào gánh, gánh lên vai và dẫnhai người về nhà. Còn người kia thì cụ Phan đã khuyên giải đi về. Hai ngườibáo tin vào tới cửa, thấy cụ Khuông ngủ ở trên giường bèn chào mừng rồicầm tờ giấy thiếp đưa lên. Trong thiếp viết: “Báo tin mừng rằng ông KhuôngHồi đã được quan học đạo lấy đỗ đầu huyện Lạc Thanh, được ăn lương vàohọc ở tỉnh. Ông đã đỗ liền hai khoa. Công báo của học đạo.” Cụ Khuông vui mừng bảo bà cụ nấu trà bưng lên lấy đường và đậuphụ khô trong gánh của Khuông Đại ra dọn làm hai mâm, lại nấu mười quảtrứng gà, mời hai người báo tin ăn. Cụ Phan cũng mang một chục trứng gàđến mừng. Trứng gà này cũng nấu luôn bưng lên và mời cụ Phan ở lại tiếpnhững người báo tin của học đạo ăn cơm luôn một thể. Ăn xong cụ Khuôngđưa ra hai trăm đồng tiền để biếu. Bọn sai nhân chê ít. Cụ Khuông nói: - Nhà chúng tôi rất nghèo, lại vừa bị cháy. Vì việc cháu, phiền hai báclại đây, số tiền đó cũng chẳng đáng gì xin biếu hai bác nước trà đấy thôi. Cụ Phan lại nói thêm một hồi, đưa thêm một trăm đồng tiền nữa họmới chịu nhận mà về. Bốn, năm ngày sau, Khuông Siêu Nhân tiễn thầy xong trở lại nhà, độimũ, mặc áo, lạy chào cha mẹ. Chị dâu sau lúc bị cháy nhà đã về ở với mẹbên ngoại. Cho nên lúc này Khuông chỉ chào anh thôi. Khuông Đại thấy emđã đỗ tú tài nên niềm nở hơn trước. Cụ Phan giúp Khuông thu tiền mừng,chọn ngày ăn mừng, lại mượn chùa làm nơi bày tiệc. Lần này không như lầntrước, thu được hơn hai mươi quan tiền mừng, làm thịt hai con lợn, nhiều gàvịt, ăn uống hai ba ngày. Hòa thượng cũng đến mừng. Khuông Siêu Nhân cùng cha bàn tính, không xay đỗ nữa, đưa mấychục quan tiền cho Khuông Đại thuê vài gian nhà mở hiệu tạp hóa. Nhờ thế,chị dâu cũng về đây luôn không phải ăn ở riêng hai nơi nữa. Số tiền kiếmđược hàng ngày cũng đủ sinh sống. Vài ngày sau Khuông Siêu Nhân lại lênhuyện để cảm ơn quan huyện. Lần này quan huyện giữ lễ phép với Khuông,mời Khuông ở lại ăn uống lại bảo y gọi mình bằng thầy. Xong việc về nhà,hai người sai nhân ở nha học đạo lại về. Khuông mời cụ Phan ở lại tiếpkhách. Sai nhân nói: - Quan giáo ở đây muốn mời ông Khuông đến chào, lại muốn có lễ yếtkiến. Khuông Siêu Nhân giận mà nói: - Tôi chỉ biết thầy của tôi mà thôi. Người kia là ông giáo, tôi đến chàođể làm gì? Lễ yết kiến để làm gì? Cụ Phan nói: - Cậu hai không nên nói như thế! Cậu thờ quan huyện làm thầy, đấy làtình riêng. Còn quan giáo là do triều đình bổ đến chuyên dạy những người tútài. Cậu có đỗ đến trạng nguyên cũng phải nhận ông ấy là thầy. Tại sao lạikhông đi chào? Cậu là học trò nghèo thì lễ yết kiến cũng không đòi hỏi lắm,mỗi người vài đồng cân bạc là được. ...