NHO LÂM NGOẠI SỬ - Hồi 48

Dư Hữu Đạt dạy học ở nhà Ngu Lương, theo thường lệ cứ sáng đi chiều về. Hôm ấy Hữu Đạt dậy sớm, rửa mặt xong, uống trà định sang lớp học. Nhưng vừa ra đến cửa thì thấy ba người cưỡi ngựa đến. Tất cả xuống ngựa chào mừng Dư Hữu Đạt, Hữu Đạt hỏi: - Có việc gì mà chúc mừng thế? Những người báo tin đưa ra một tờ giấy báo rằng Dư Hữu Đạt đã được bổ làm huấn đạo ở Huy Châu, Dư rất mừng rỡ, mời họ ăn cơm, uống rượu rồi cho...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NHO LÂM NGOẠI SỬ - Hồi 48 NHO LÂM NGOẠI SỬ Hồi 48 Phủ Huy Châu liệt phu chết theo chồng Đền Thái Bá hiền xưa ghi việc cũ Dư Hữu Đạt dạy học ở nhà Ngu Lương, theo thường lệ cứ sáng đichiều về. Hôm ấy Hữu Đạt dậy sớm, rửa mặt xong, uống trà định sang lớphọc. Nhưng vừa ra đến cửa thì thấy ba người cưỡi ngựa đến. Tất cả xuốngngựa chào mừng Dư Hữu Đạt, Hữu Đạt hỏi: - Có việc gì mà chúc mừng thế? Những người báo tin đưa ra một tờ giấy báo rằng Dư Hữu Đạt đãđược bổ làm huấn đạo ở Huy Châu, Dư rất mừng rỡ, mời họ ăn cơm, uốngrượu rồi cho tiền để họ về. Sau đó, Ngu Lương và bà con, bạn bè cũng đếnmừng. Dư Hữu Đạt lo bận việc tiếp khách mất mấy ngày, rồi thu xếp để đếnAn Ninh lính bằng. Lĩnh bằng xong, Hữu Đạt đem gia đình đến nơi làmviệc. Hữu Đạt mời Hữu Trọng cùng đi với mình. Hữu Trọng nói: - Lương anh chẳng bao nhiêu. Khi anh đến đấy sợ không đủ chi dùng.Em ở nhà thôi. Hữu Đạt nói: - Hai anh em ta gặp được nhau ngày nào là quí ngày ấy. Trước đây,hai ta đều phải đi dạy học các nơi, có khi hàng năm không gặp mặt nhau.Nay chúng ta đã già rồi, chỉ mong anh em được sống với nhau cho lâu dàichứ việc no hay đói thì ta sẽ bàn sau. Làm quan lẽ nào chẳng hơn dạy học ởnhà riêng sao! Em cứ đi với anh. Dư Hữu Trọng bằng lòng thu xếp hành lý, cùng đến Huy Châu. VìHữu Đạt là một nhà văn rất nổi tiếng, mọi người ở Huy Châu đều biết, chonên ông đến đấy làm quan, nhân dân Huy Châu nghe tin đều mừng rỡ. Saukhi đến nhậm chức, mọi người thấy Hữu Đạt tính tình rộng rãi, ăn nói tỏthông suốt, cho nên những người tú tài nào chưa đến gặp cũng đều muốnđến. Họ đều thấy mình được một vì thầy sáng suốt. Đến lúc nói chuyện vớiHữu Trọng thấy lời nói nào của Hữu Trọng cũng là lời của con người có họcvấn, mọi người lại càng thêm kính trọng. Ngày nào cũng có mấy người tú tàiđến thăm. Hôm ấy, Hữu Đạt đang ngồi ngoài nhà sảnh bỗng thấy ở bênngoài có một người tú tài bước vào. Y đầu đội mũ vuông, mình mặc áo màulam, da mặt đen sạm, râu lốm đốm bạc, tuổi trạc sáu mươi. Người này cầmtrên tay một tờ danh thiếp đưa cho Hữu Đạt. Hữu Đạt xem tờ danh thiếp đề:“Học trò là Vương Uẩn”. Sau khi đưa danh thiếp, Vương vái chào. Hữu Đạtđáp lễ và hỏi: - Có phải tên tự của ông là Ngọc Huy phải không? - Vâng chính tôi. - Anh Ngọc Huy! Tôi mong anh đã hai mươi năm nay, ngày nay mớiđược gặp mặt. Chúng ta chỉ nên xem nhau là anh em, không cần phải theo lệtục làm gì. Hữu Đạt mời Vương vào thư phòng sai đầy tớ mời Hữu Trọng ra.Hữu Trọng ra gặp Vương Ngọc Huy. Cả hai đều nói mình mấy lâu khao khátnay mới được gặp nhau. Sau đó, cả ba ngồi xuống. Vương ngọc Huy nói: - Con là tú tài ở trường này đã ba mươi năm nay. Con vốn là một conngười ngông cuồng, mấy năm trước đối với thầy học chẳng qua chỉ gặp quamột lần ở công đường mà thôi, nhưng nay được tin thầy và chú ở đây là haingười nổi tiếng, con sẽ xin đến luôn để được thầy và chú dạy bảo. Mongthầy không xem con như mọi người môn sinh khác mà xem con như đứa họctrò mới học. Hữu Đạt nói: - Sao anh nói như vậy? Chúng ta là bạn bè từ lâu. Hữu Trọng nói: - Trước đây tôi có nghe nói ông gia thế thanh bần. Độ này ông có dạyhọc ở nhà không. Mấy lâu nay ông làm nghề gì để sống? - Chẳng giấu gì chú, sính bình tôi, có một chí hướng. Tôi muốn viếtba bộ sách để giúp đời. Hữu Đạt hỏi: - Ba bộ sách gì vậy? - Một bộ sách về lễ, một bộ sách về văn tự, một bộ sách về hươngước. Hữu Trọng hỏi: - Bộ sách về lễ nói gì? - Bộ sách về lễ nói đến ba thứ lễ lớn như nói về lễ với cha mẹ, lễ vớingười lớn, bậc huynh trưởng chẳng hạn. Những chữ lấy trong kinh ra thì viếtlớn ở dưới có chú thích thêm lời bàn của các nhà và lấy những việc trong sửđể dẫn chứng. Như vậy học sinh từ bé có thể học tập được. Hữu Đạt nói: - Một bộ sách như vậy cần phải được bộ học cho lưu hành khắp thiênhạ. Còn bộ sách về văn tự nói gì? - Bộ này con làm mất bảy năm. Nay đã xong, con sẽ đưa lên để thầyxem. Hữu Đạt nói: - Việc học về văn tự mấy lâu nay người ta đã bỏ. Nay có quyển sáchnày thực là công lao không phải nhỏ. Còn quyển về hương ước thì nói gì? - Quyền hương ước chẳng qua là ghi thêm những lễ nghi để dạy chonhân dân. Ba bộ sách này làm cho con bận rộn suốt ngày cho nên không có thìgiờ dạy học. Hữu Đạt hỏi: - Ông có mấy người con trai? - Con chỉ có một cháu trai, bốn cháu gái! Cháu gái đầu góa chồng ởnhà. Mấy cháu gái nhỏ cũng vừa lấy chồng một năm nay. Dư Hữu Đạt giữ Vương ở lại ăn cơm, trả lại Vương tờ danh thiếp, màrằng: - Hai anh em tôi mời ông thỉnh thoảng đến chơi, xin ông đừng nề hàgì cái cảnh cơm rau của chúng tôi. Sau đó, hai người t ...