Nhồi máu não và thuốc điều trị

Nhồi máu não (thiếu máu não cục bộ, nhũn não) xảy ra khi một mạch máu bị tắc, nghẽn, khu vực tưới bởi mạch đó bị thiếu máu và hoại tử. Ở Pháp, nhồi máu não chiếm khoảng 80 - 85% trong tổng số các bệnh nhân tai biến mạch máu não (TBMMN); Việt Nam, nhồi máu não chiếm khoảng 60%. TBMMN là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 sau các bệnh lý về tim mạch và ung thư, đồng thời là một bệnh gây tàn phế mắc phải đứng hàng thứ nhất ở người trưởng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhồi máu não và thuốc điều trị Nhồi máu não và thuốc điều trị Mạch máu bị tắc nghẽn gây nhồi máu não. Nhồi máu não (thiếu máu não cục bộ, nhũn não) xảy ra khi một mạchmáu bị tắc, nghẽn, khu vực tưới bởi mạch đó bị thiếu máu và hoại tử. ỞPháp, nhồi máu não chiếm khoảng 80 - 85% trong tổng số các bệnh nhân taibiến mạch máu não (TBMMN); Việt Nam, nhồi máu não chiếm khoảng 60%.TBMMN là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 sau các bệnh lý về timmạch và ung thư, đồng thời là một bệnh gây tàn phế mắc phải đứng hàng thứnhất ở người trưởng thành, là gánh nặng cho gia đình bệnh nhân và xã hội. Điều trị nhồi máu não cần điều trị triệu chứng, điều trị bệnh ở giai đoạn cấpvà điều trị dự phòng tái phát Điều trị triệu chứng - Nhập viện và nghỉ ngơi tuyệt đối tại giường ở giai đoạn cấp để giữ tướimáu não tốt. - Bảo đảm thông thoáng đường hô hấp để tránh những biến chứng phổi liênquan đến hít vào hoặc ứ tiết phế quản: Ngừng cho ăn bằng đường miệng trongtrường hợp rối loạn ý thức và rối loạn nuốt; Hút đờm rãi; thở ôxy qua ống thôngmũi nếu cần; đặt nội khí quản hoặc thở máy khi cần thiết; vỗ rung phổi; tư thế nửanằm - nửa ngồi sau 2 - 3 ngày khi tình trạng huyết động học cho phép. - Bảo đảm huyết áp (HA) động mạch: Tăng HA gặp khoảng 85% trongnhồi máu não, đó là tăng HA thứ phát hay gặp do phản ứng thực vật để giữ lưulượng máu não, vì vậy khi hạ HA sẽ gây nhồi máu não nặng lên, nhất là trongnhững trường hợp hẹp động mạch nặng; phải theo dõi HA nhiều ngày, nếu có thểvới monitoring trong trường hợp tăng HA không ổn định; hạ HA phải hạ từ từ, vừaphải; không dùng những thuốc hạ HA nhanh (adalate dưới lưỡi). Bảo đảm tốt chức năng của tim: Theo dõi qua monitoring tim trong thờigian ít nhất 48 giờ; điều trị thuốc chống loạn nhịp nếu có; điều trị triệu chứng củasuy tim. - Bảo đảm thăng bằng nước, điện giải và dinh dưỡng: Truyền G5% + điệngiải trong những ngày đầu (cần kiểm soát tốt đường máu và natri máu); ăn bằngđường miệng nếu tình trạng ý thức cho phép hoặc cho ăn bằng ống thông dạ dàykhi bệnh nhân có rối loạn ý thức hay rối loạn nuốt. - Điều trị dự phòng các biến chứng tắc mạch: thuốc chống đông với liều dựphòng. - Chỉ điều trị thuốc chống động kinh khi có chẩn đoán chắc chắn. - Điều trị chống phù não: không đặt ra vì ngày đầu phù não do ngộ độc tếbào không tác dụng với mannitol, hơn nữa còn có nguy cơ gây phù não thứ phát. - Chăm sóc: nằm đệm nước, thay đổi tư thế nằm 4giờ/lần, xoa bóp vùng tìđè, chăm sóc mắt và miệng, đặt ống thông bàng quang nếu cần. - Tập phục hồi chức năng: Tập vận động thụ động lúc đầu sau đó chủ động;Tập phục hồi chức năng ngôn ngữ sớm trong trường hợp nói khó. - Theo dõi: Theo dõi sát mạch, HA, ý thức, tần số thở, tình trạng thần kinh4giờ/lần; theo dõi nhiệt độ và lượng nước tiểu 8 giờ/lần; phát hiện rối loạn nuốt đểđặt ống thông dạ dày; phát hiện và điều trị sớm viêm phổi và đường tiết niệu. Điều trị thuốc chống đông ở giai đoạn cấp Thuốc chống đông không có tác dụng làm tan cục huyết khối nhưng làmhạn chế phát triển và phòng tái phát. Heparine (bơm điện) được chỉ định trong giai đoạn cấp với liều lượng vừaphải, mục đích đạt TCA 1,5 - 2 lần so với chứng tùy thuộc từng trường hợp vớikiểm soát hằng ngày tình trạng cầm máu. Chỉ định: Nhồi máu não thứ phát sau bệnh tim gây tắc mạch (trừ trườnghợp viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn và u nhầy tiểu nhĩ trái); thiếu máu não cục bộhình thành đang tiến triển nặng lên; bóc tách ĐM vùng cổ ngoài sọ. Chống chỉ định: Loét dạ dày tá tràng hoặc các bệnh chảy máu khác; nhồimáu não rộng; nhồi máu xuất huyết; rối loạn ý thức. - Sau giai đoạn thuốc chống đông có thể dùng thuốc kháng vitamin K hoặcthuốc chống ngưng tập tiểu cầu. Trong trường hợp nặng lên khi dùng thuốc chốngđông cần chụp cắt lớp vi tính sọ não lần 2 để tìm biến chứng nhồi máu xuất huyết. Điều trị dự phòng tái phát Điều trị tốt các yếu tố nguy cơ của TBMMN: kiểm soát tốt HA; ngừng hútthuốc lá; kiểm soát tốt đường máu; chế độ ăn kiêng mỡ động vật và điều trị tăngcholesterol máu; bóc lớp áo trong của ĐM cảnh khi hẹp trên 70%. Điều trị thuốc chống ngưng tập tiều cầu: aspirin 100 - 300mg/ngày x 3tháng trong trường hợp nhồi máu não lần đầu hoặc thiếu máu não cục bộ thoảngqua; 6 tháng trong trường hợp nhồi máu não tái phát (cần tuân thủ chống chỉ định). Điều trị thuốc kháng vitamin K trong trường hợp nhồi máu não có nguồngốc từ tim. ...