Những bất cập trong hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng ở Việt Nam hiện nay

Nghiên cứu này đã chỉ ra những bất cập trong hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng và nguyên nhân của nó. Đồng thời, nghiên cứu cũng đưa ra một số đề xuất để khắc phục những khoảng trống trong thanh tra, giám sát ngân hàng hiện nay như xây dựng hệ thống chỉ tiêu, chuẩn hóa đội ngũ thanh tra viên, thực hiện tốt việc cảnh báo và phòng ngừa cũng như thực hiện các chế tài.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những bất cập trong hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng ở Việt Nam hiện nay Những bất cập . . . NHỮNG BẤT CẬP TRONG HOẠT ĐỘNG THANH TRA, GIÁM SÁT NGÂN HÀNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Hoàng Thị Thanh Hằng* TÓM TẮT Quá trình hội nhập quốc tế tất yếu dẫn đến những thuận lợi và khó khăn cũng như thách thức trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực tiền tệ - ngân hàng. Hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng là chức năng thiết yếu của cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực tiền tệ - ngân hàng để cho hoạt động này được phát triển một cách bền vững. Tuy nhiên, hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng ở Việt Nam đang tỏ ra nhiếu bất cấp, chưa đáp ứng kịp các yêu cầu quản lý hệ thống ngân hàng hiện đại. Nghiên cứu này đã chỉ ra những bất cập trong hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng và nguyên nhân của nó. Đồng thời, nghiên cứu cũng đưa ra một số đề xuất để khắc phục những khoảng trống trong thanhtra, giám sát ngân hàng hiện nay như xây dựng hệ thống chỉ tiêu, chuẩn hóa đội ngũ thanh tra viên, thực hiện tốt việc cảnh báo và phòng ngừa cũng như thực hiện các chế tài. Từ khóa: Thanh tra ngân hàng, Giám sát ngân hàng THE SHORTCOMINGS IN BANKING INSPECTION AND SUPERVISION IN VIET NAM CURRENTLY ABSTRACT The process of international integration inevitably leads to the advantages and disadvantages as well as the challenge in performing the function of state management about the monetarybanking sector. Banking inspection and supervision are essential function of state management agency in the field of currency - banking to these activities develop sustainably. However, Banking inspection and supervision in Vietnam have shown many shortcomings, met the modern banking system management requirements yet. This study has pointed out the shortcomings in banking inspection and supervision and causes. At the same time, the study also provides some suggestions to remedy gaps in banking inspection and supervision at present such as construct indicator system, standardize inspector team, well-done warning and prevention as well as the implementation of sanctions. Key words: Banking inspection, Banking supervision * TS. GV. Trường Đại học Ngân hàng Tp. Hồ Chí Minh 39 Taïp chí Kinh teá - Kyõ thuaät 1. Giới thiệu Thực tế hiện nay, một số ngân hàng thương mại có nhiều dấu hiệu cạnh tranh không lành mạnh thể hiện qua việc khuyến mãi trong huy động vốn, các ưu đãi về cho vay, tiếp thị giành giật khách hàng lẫn nhau; việc chấp hành các chỉ tiêu báo cáo và chất lượng báo cáo ít chính xác làm giảm thấp hiệu quả thanh tra giám sát hoạt động của các NHTM; Mặc dù sự hiện diện của Cơ quan thanh tra giám sát mọi lúc mọi nơi nhưng trong thời gian ngắn gần đây cũng có không ít cán bộ lãnh đạo của ngân hàng bị kết luận vi phạm pháp luật về hoạt động ngân hàng. Điều này cho thấy còn có những bất cập giữa vai trò quản lý của Cơ quan thanh tra, giám sát với thực tế hoạt động kinh doanh của các NHTM ở Việt Nam. 2. Những bất cập trong hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng Trong thời gian từ 2008 đến nay, dưới sự tác động và chịu ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính thế giới và suy thoái kinh tế toàn cầu, hệ thống NHTM Việt Nam đã cho thấy xuất hiện một số yếu tố bất ổn tạo nên sự phức tạp trong quản lý hoạt động của thị trường tài chính và hoạt động ngân hàng như mất khả năng thanh khoản, nợ xấu tăng nhanh, tính an toàn của hệ thống ngân hàng nhiều lúc bị đe dọa do sự mất thanh khoản của một số ngân hàng, sự đóng băng của thị trường bất động sản và sự trồi trụt của thị trường chứng khoán không ổn định đã làm cho nguồn vốn của hệ thống ngân hàng lúc thiếu, lúc thừa cục bộ chưa có lối ra; chất lượng tín dụng giảm, nợ xấu có chiều hướng tăng nhanh, kết quả hoạt động kinh doanh của các ngân hàng cũng giảm sút nghiêm trọng, năm 2012 lợi nhuận của hệ thống ngân hàng giảm 49,5% so với năm trước (đạt 28.000 tỷ đồng so với 46.000 tỷ đồng của năm 2011). Điều này, cho thấy vai trò tất yếu phải nâng cao hiệu quả, hiệu lực của thanh tra, giám sát trong hoạt động ngân hàng là hết sức cần thiết. Điều đó cũng phù hợp với tiến trình tái cấu trúc nền kinh tế, cơ cấu lại hệ thống ngân hàng theo định hướng và chỉ đạo của Chính phủ. Mặc khác, bản thân hoạt động thanh tra, giám sát cũng gặp phải những vấn đề bất cập cần phải thay đổi, cụ thể: Thứ nhất, hoạt động thanh tra, giám sát vẫn còn đặt nặng vào thanh tra tính tuân thủ, thanh tra vụ việc, xem xét khiếu nại, tố cáo, tham nhũng, … mà chưa tập trung vào thanh tra hướng đến mục tiêu đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng và hệ thống tổ chức tín dụng như thanh tra đánh giá rủi ro thị trường, cảnh báo sớm các rủi ro có thể xảy ra do cơ chế điều hành có vấn đề hay do đầu tư cho vay vào ngành, lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, … Thứ hai, phương thức tiến hành hoạt động thanh tra, giám sát cần có sự thay đổi theo quy trình đi từ Hội sở chính, đến các chi nhánh, phòng giao dịch cùng với việc xem xét đánh giá chiến lược hoạt động, chính sách kinh doanh, năng lực quản trị, điều hành ...