Những Bí Mật Về Chiến Tranh Việt Nam - Chương 12 Cái nhìn lệch lạc

Sau chuyến đi đến Việt Nam, tôi đã quyết định trở về Rand chứ không về Lầu Năm Góc. Một lý do chính là tôi muốn lại được tự do để nói về những gì tôi biết và những gì tôi tin về chính sách về Việt Nam của chúng ta với những quan chức của các cơ quan chính phủ đang công tác ở nước ngoài mà không phải lo lắng rằng mình đã làm trái với cương vị của một cấp trên hay một tổ chức nào đó. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những Bí Mật Về Chiến Tranh Việt Nam - Chương 12 Cái nhìn lệch lạc Những Bí Mật Về Chiến Tranh Việt Nam Chương 12 Cái nhìn lệch lạcSau chuyến đi đến Việt Nam, tôi đã quyết định trở về Rand chứ không về Lầu Năm Góc.Một lý do chính là tôi muốn lại được tự do để nói về những gì tôi biết và những gì tôi tinvề chính sách về Việt Nam của chúng ta với những quan chức của các cơ quan chính phủđang công tác ở nước ngoài mà không phải lo lắng rằng mình đã làm trái với cương vịcủa một cấp trên hay một tổ chức nào đó. Tôi đã muốn làm điều đó ở Việt Nam, dưới sựgiám sát lỏng lẻo của Lansdale và Porter, hơn là dưới sự giám sát của McNaughton ở BộQuốc phòng, nơi mà tôi phải thận trọng giấu những suy nghĩ của mình, cũng như John,khi chúng khác biệt với ý kiến của McNamara. Sau 3 năm quan sát và học hỏi nhiều điều,tôi tin rằng những điều tôi biết về tình hình ở Việt Nam chỉ có giá trị qua lời nói của tôi,vì tôi đã từng làm các công việc kiểm soát, chỉ huy và xây dựng kế hoạch hạt nhân ởRand. Rand thực sự là một cơ quan hoàn hảo để làm điều đó Đó chưa phải là tất cả sốngười tôi muốn nói cho họ hiểu.Vẫn còn những người đang gánh trách nhiệm trong việc hoạch định hoặc cố vấn về chínhsách an ninh quốc gia nữa. Với tư cách là một chuyên gia phân tích của Rand tôi có thểvào rất nhiều phòng ban như một cố vấn và nói những gì mà tôi nghĩ theo cái cách mà cóthể tôi chưa từng làm với tư cách là một đại diện chính thức của chính phủ hoặc của mộtcơ quan đặc biệt với quan điểm chính thức; với cấp trên tôi có thể bị mất mặt vì cách ănnói bừa bãi này.Trong một tuần tôi dành thời gian để chuyển công việc của mình khỏi Bộ Ngoại giao, ởWashington, tôi gặp gỡ rất nhiều người để nhấn mạnh quan điểm của mình về vai trò củachúng ta tại Việt Nam và những gì mà chúng ta nên làm. Tôi đã nói chuyện vớiMcNamara một tiếng đồng hồ tại văn phòng của ông ta tại Lầu Năm Góc. Trước khi kếtthúc tôi đưa ông ta một bản báo cáo ngắn gọn chỉ trích việc Mỹ đang ủng hộ Thiệu và Kỳtrong cuộc bầu cử tại Việt Nam và cần phải tạo cơ hội cho một ứng cử viên dân sự, ngườicó mong muốn tìm kiếm hoà bình bằng cách thoả thuận với Mặt trận dân tộc giải phóng,ông ta đọc nó ngay trước mặt tôi.McNamara nói rằng về cơ bản ông ta đồng ý với tôi nhưng chính sách chính tr ị như thếnày thuộc về thẩm quyền của Rusk và ông ta không đảm nhận việc này. Ông ta nói ông tađang tập trung vào một vấn đề khác. Qua các báo tôi biết được rằng Thượng nghị sỹ JohnStennis đang dự định có một bài phát biểu trước công chúng để tạo cho Hội đồng Thammưu trưởng liên quân một tiền đề có thể mở rộng quy mô chiến tranh và loại bỏ nhữngcản trở các mục tiêu và quy mô của việc ném bom miền Bắc. Tôi hỏi: Đánh bom ở mứctối đa ư?, ông ta gật đầu. Tôi nói không gì có thể quan trọng hơn điều đó và tôi chúc ôngta thành công trước khi ra về.Vào thời điểm đó, tôi không biết rằng 2 tháng trước đó Robert McNamara đã xúc tiếnviệc đàm phán về kế hoạch rút quân chiến lược. Bản thảo báo cáo trình Tổng thống củaông ta được đánh dấu Tối mật, và mặc dù vậy, vẫn đến tai của Hội đồng Tham mưutrưởng liên quân; nó tạo nên một cơn bão chống đối kịch liệt cho rằng điều đó đánh dấuthời điểm bắt đầu của sự mất uy tín của ông ta đối với Tổng thống cũng như chức vụ củaông ta. Tôi không quan tâm đến việc liệu quan điểm của chúng tôi đồng nhất đến mứcnào trong suốt cuộc gặp gỡ của chúng tôi, nhưng tôi cũng không lấy gì làm ngạc nhiên vềđiều đó.Một ngày trước khi tôi có một cuộc nói chuyện với Chet Cooper, một sĩ quan t ình báocủa CIA lại trụ sở Hội đồng An ninh quốc gia (NSC), người đang là phụ tá cho đại sứAverell Harriman về vấn đề nhân sự trong NSC. Cooper đã từng vài lần thử thươnglượng với miền Bắc Việt Nam, và sau này Harriman đã được chọn là người đàm phán củaMỹ tại hội nghị Paris. Tôi đã thẳng thắn bày tỏ quan điểm của mình và Cooper thúc giụctôi nói chuyện với Harriman vào ngày hôm sau. Điều đó dường như càng khẳng định dựđoán của tôi rằng Harriman, cũng giống như Cooper, chỉ là bước trung gian để tôi bày tỏquan điểm của mình. Cuối cùng tôi đề xuất một cuộc đàm phán và nó giống như dàn xếptạm thời ở Lào vào năm 1962, và Harriman chính là người đã chỉ cho Kennedy thấy sựdàn xếp đó và cũng là người tán thành việc liên kết chống lại Bộ Quốc phòng và nhữngkẻ hoài nghi trong CIA. Vì vậy, tôi đã thẳng thắn nói với Harriman giống như nói vớiCooper.Có thể là đã quá thẳng thắn. Kai Bird, người viết tiểu sử của anh em nhà Bundy, tình cờbắt gặp phản ứng của Harriman đối với cuộc gặp gỡ của chúng tôi trong những t ài liệuriêng của ông, trong một trích đoạn thuật lại cuộc đối thoại qua điện thoại giữa Harrimanvà Cooper vào ngày 27 tháng bảy: Harriman: Tôi đã gặp người mà anh muốn tôi gặp.Tôi chẳng có ấn tượng gì với anh ta. Anh ta đã có một cái nhìn hằn học. Với anh ta mọichuyện đều đen tối, chẳng có chuyện g ì là sáng sủa cả. Tôi nghĩ là tôi đã đoán ra nhữngsuy ...