Những dấu tích cổ xưa của tôn giáo Ấn Độ trên vùng đất Cần Thơ từ kết quả khảo cổ ở di chỉ Nhơn Thành

Bài viết trình bày các phát hiện khảo cổ, đặc biệt là tại di chỉ khảo cổ Nhơn Thành, con người đã có mặt ở đây rất sớm, ngay từ những thế kỷ đầu công nguyên. Họ đã cùng với lớp dân cư cổ ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long bước vào thời kì lập quốc, xây dựng văn minh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những dấu tích cổ xưa của tôn giáo Ấn Độ trên vùng đất Cần Thơ từ kết quả khảo cổ ở di chỉ Nhơn ThànhNGHIEÂN CÖÙU - TRAO ÑOÅI NHÖÕNG DAÁU TÍCH COÅ XÖA CUÛA TOÂN GIAÙO AÁN ÑOÄ TREÂN VUØNG ÑAÁT CAÀN THÔ TÖØ KEÁT QUAÛ KHAÛO COÅ ÔÛ DI CHÆ NHÔN THAØNH Döông Thò Ngoïc Minh Thaønh phoá Caàn Thô naèm ôû trung taâm vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long (ÑBSCL), giöõa moätmaïng löôùi soâng ngoøi keânh raïch, tieáp giaùp vôùi 5 tænh: phía Baéc giaùp An Giang vaø Ñoâng Baéc giaùpÑoàng Thaùp, phía Nam giaùp Haäu Giang, phía Taây giaùp Kieân Giang, phía Ñoâng giaùp Vónh Long. Coùtheå noùi, ñaây laø “vuøng ñaát trôøi cho” coù ñuû ñaát nuoâi ngöôøi vaø ñuû soâng raïch ñeå giao thoâng, giöõ thì kín,môû thì thoaùng, laïi theâm vò trí ñòa lyù thuaän lôïi neân töø laâu ñaõ trôû thaønh nôi giao ñeåm vaên hoùa, kinh teácuûa khu vöïc ÑBSCL trong suoát tieán trình lòch söû. Caùc phaùt hieän khaûo coå, ñaëc bieät laø taïi di chæ khaûocoå Nhôn Thaønh cho thaáy, con ngöôi ñaõ coù maët ôû ñaây raát sôùm, ngay töø nhöõng theá kyû ñaàu Coângnguyeân. Hoï ñaõ cuøng vôùi lôùp cö daân coå ôû caùc tænh ÑBCSL böôùc vaøo thôøi kì laäp quoác, xaây döïng vaênminh. Vaø cuõng baét ñaàu töø ñoù, vuøng ñaát naøy cuõng trôû thaønh noõi giao löu, tieáp xuùc vôùi caùc neàn vaênhoùa beân ngoaøi, trong ñoù vaên hoùa vaø toân giaùo AÁn Ñoä ñeå laïi daáu aán saâu ñaäm nhaát.1. Caàn Thô - vuøng ñaát laâu ñôøi coù moái quan heä vôùi nhaø nöôùc coå Phuø Nam vaø vaên hoùa OÙc Eo Lòch söû cuûa vöông quoác Phuø Nam ñaõ chìm saâu vaøo dó vaõng. Tröôùc ñaây, vieäc nhaän thöùc veà söïtoàn taïi cuûa vöông quoác naøy chuû yeáu döïa vaøo nhöõng ghi cheùp töø nhöõng nguoàn söû lieäu, thö tòch coåcuûa Trung Quoác, maø qua ñoù ñaõ phaàn naøo “ghi nhaän söï toàn taïi cuûa vöông quoác Phuø Nam ôû vuøng ñaáttöông öùng vôùi vuøng ñaát Nam boä”(1). Tuy nhieân, nhôø vaøo nhöõng thaønh töïu quyù baùu cuûa ngaønh khaûocoå hoïc töø nhöõng naõm cuoái theá kyû XIX ñaàu theá kyû XX, vaán ñeà Phuø Nam ngaøy caøng ñöôïc soi roïi roõhôn döôùi aùnh saùng cuûa khoa hoïc. Ñaëc bieät, töø sau naõm 1944 khi nhaø khaûo coå hoïc ngöôøi Phaùp laøMalleret tieán haønh khai quaät di chæ OÙc Eo, phaùt hieän nhieàu di tích kieán truùc vaø hieän vaät quyù coù nieânñaïi raát sôùm. Sau ñoù nhöõng phaùt hieän khaûo coå ñaõ môû roäng ñòa baøn phaân boá cuûa neàn vaên hoùa naøy,traûi roäng haàu nhö treân khaép ñòa phaän khu vöïc ÑBSCL töø caùc tænh An Giang, Kieân Giang, ÑoàngThaùp, Vónh Long, Caàn Thô, Tieàn Giang, Vónh Long, Long An, Taây Ninh, … vôùi caùc di chæ laàn löôïtñöôïc khai quaät: Goø Thaønh (Tieàn Giang), Ñaù Noåi, Neàn Vua (Kieân Giang), Caïnh Ñeàn (Baïc Lieâu),Nhôn Thaønh (Caàn Thô), Goø Me (Vónh Long), Goø Thaùp (Ñoàng Thaùp)… Nhöõng daáu veát vaät chaát ñöôïcphaùt hieän cho thaáy caùc di tích naøy ñeàu thuoäc khoâng gian vaên hoùa OÙc Eo vaø ñoàng thôøi cuõng laø ditích vaät chaát cuûa Phuø Nam – moät nhaø nöôùc coå ñaõ töøng toàn taïi treân vuøng ñaát Nam boä. Vì nieân ñaïicuûa caùc di chæ khaûo coå naøy hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi thôøi kyø toàn taïi cuûa quoác gia Phuø Nam ñöôïc phaûnaùnh trong caùc söû lieäu chöõ vieát (theá kyû I – theá kyû VII sau Coâng nguyeân). Hieän nay, nhieàu nhaønghieân cöùu coøn maïnh daïn goïi vaên hoùa OÙc Eo laø vaên hoùa Phuø Nam nhö moät söï khaúng ñònh maëcnhieân veà moái quan heä chaéc chaén giöõa nhaø nöôùc coå Phuø Nam vaø vaên hoùa OÙc Eo. Trong boái caûnh chung ñoù cuûa khu vöïc ÑBSCL, vaøo nhöõng theá kyû ñaàu Coâng nguyeân, vuøngñaát Caàn Thô maëc nhieân cuõng mang nhöõng daáu aán sinh hoaït cuûa cö daân coå Phuø Nam - OÙc Eo. Vaø“maëc duø daáu veát vaên hoùa xuaát loä ôû nhieàu ñòa ñieåm, di tích ñöôïc bieát ñeán nhieàu nhaát laø khu di chæNhôn Thaønh ñöôïc phaùt hieän, thaùm saùt vaøo naêm 1990, 1991 vaø ñöôïc khai quaät vaøo caùc naêm 1999,2002, 2003(2). Di tích tích khaûo coå Nhôn Thaønh (xaõ Nhôn Nghóa, huyeän Phong Ñieàn) “cho ñeán nay vaãn laønôi thu thaäp ñöôïc nhieàu hieän vaät khaûo coå vaên hoùa OÙc Eo nhaát ôû Baûo taøng Caàn Thô”(3). Keát quaû ñaõchöùng minh Nhôn Thaønh laø di chæ cö truù vaø laø khu daân cö coå thuoäc khoâng gian vaên hoaù OÙc Eo tieåuvuøng OÂ Moân - Phuïng Hieäp coù khung nieân ðaïi theá kyû IV - VII AD (sau Coâng nguyeân), coù moái quanheä chaët cheõ vôùi caùc di tích Vaõn hoaù OÙc Eo ôû mieàn Taây Nam boä(4). Vôùi voâ soá nhöõng maûnh vôõ cuûavoø, bình, noài, ñoà ñöïng ñaõ cho thaáy ñôøi soáng chuû yeáu cuûa lôùp cö daân coå ôû ñaây vaãn laø noâng nghieäp.Caùc di vaät vaø veát tích ñöôøng laùt gaïch, moä, coïc goã... xuaát loä cho thaáy ñaây khoâng chæ laø moät khu daâncö maø coøn laø moät “coâng xöôûng cheá taùc ñoà thuû coâng quan troïng, ñaëc bieät laø ñoà trang söùc baèng kimNGHIEÂN CÖÙU - TRAO ÑOÅIloaïi”(5). Ñaëc bieät, töø naõm 2011 - 2014, Baûo taøng Caàn Thô phoái hôïp vôùi caùc chuyeân gia ñaàu ngaønhcuûa T ...