NHỮNG DI VẬT KHẢO CỔ VỀ VẢI LỤA, ĐỒ THÊU THỜI KÌ HÙNG VƯƠNG QUA NHỮNG NGÔI MỘ CỔ - PHẦN 1

Người Việt cổ đã để lại những công cụ đồ gốm có hằn các dấu vết vải từ rất sớm. Những dấu vải đầu tiên xuất hiện ở nước ta được hằn trên mảnh gốm ở di chỉ khảo cổ Đồi Giàm, thuộc văn hóa Phùng Nguyên, có tuổi cách đây 4000 năm, thời kì này đã xuất hiện nhiều dọi sợi se bằng gốm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NHỮNG DI VẬT KHẢO CỔ VỀ VẢI LỤA, ĐỒ THÊU THỜI KÌ HÙNG VƯƠNG QUA NHỮNG NGÔI MỘ CỔ - PHẦN 1 NHỮNG DI VẬT KHẢO CỔ VỀ VẢI LỤA, ĐỒ THÊU THỜI KÌ HÙNG VƯƠNG QUA NHỮNG NGÔI MỘ CỔNgười Việt cổ đã để lại những công cụ đồ gốm cóhằn các dấu vết vải từ rất sớm. Những dấu vải đầutiên xuất hiện ở nước ta được hằn trên mảnh gốm ở dichỉ khảo cổ Đồi Giàm, thuộc văn hóa Phùng Nguyên,có tuổi cách đây 4000 năm, thời kì này đã xuất hiệnnhiều dọi sợi se bằng gốm. Một số dấu vết vải cònhiện hữu trên một chiếc ấm đồng thau có tuổi 2500năm. Ngoài ra còn thấy nhiều dấu vết vải trong cácngôi mộ cổ đại.Nội dung ẩn:Trong ngôi mộ cổ Việt Khê ở Thủy Nguyên – HảiPhòng khai quật năm 1958, và khu ngôi mộ ở xãChâu Can, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Sơn Bình (HàTây cũ) khai quật năm 1974 đã thu thập được nhiềuloại vải khác nhau. Khu mộ ở Châu Can đã tìm đượcnhững mảnh vải của trang phục, nhiều nhất là ngôimộ số 3 và số 6. Nhận xét bước đầu: “Những mảnhvải sợi không được se lại mà để nguyên sợ tự nhiên,sợi dọc thưa hơn sợi ngang và cách đều khoảng 2mm,sợi ngang bé hơn đượt dệt dày xít nhau đều đặn”. Cónhững mảnh vải có đường mép dọc và ngang, điềunày chứng tỏ sợi vải được dệt vòng đi vòng lại. Theoý kiến của kĩ sư phòng kĩ thuật dệt thuộc nhà máy dệtkim Đông Xuân thì đây là loại vải sợi đay hay gai,sợi dọc to và thưa hơn sợi ngang nhưng rất đều.Chiều ngang và chiều đọc vải đều có đường biên, khổvải hẹp, có thể vải được dệt bằng phương thức conthoi với khung cửi. Khi nói về thời đại kim khí, F.Ăng-ghen nhận xét: “Thành tựu thứ nhất là khung dệtvải, thành tựu thứ hai là việc nấu quặng và chế tác đồkim loại”, vậy từ những mảnh vải, lụa và kĩ thuật dệtở khu mộ Châu Can đã chứng tỏ trình độ văn minhphát triển ở thời Hùng Vương.Nội dung ẩn:Theo TS Nguyễn Việt, năm 2000, trung tâm tiền sửĐông Nam Á đã thu thập nghiên cứu cùng với ngườinước ngoài để bảo quản thành công các miếng vải cổtrong mộ thuyền Châu Can. Những mảnh vải nàythực sự đã cho ta thấy rõ nét kĩ thuật dệt, cấu tạotrang trí, may cắt, các loại diềm tua và trang phụcthời Đông Sơn. Qua nghiên cứu 118 miếng vải lớnnhỏ được chắt lọc ra từ 0,015m khối đất bùn vớt ra từlòng mộ Châu Can. Những mảnh vải hiện diện rõnhững phần khác nhau của trang phục. Trang phục ởmộ mà chủ nhân được chôn là một thanh niên tuổikhoảng 18 đến 20, mặc áo có diềm khâu, diềm tua.Vạt áo trang trí dệt bằng hai loại sợi hỗn hợp: sợilanh (cannabis) và lụa (silk). Những mảnh thắt lưng ởmộ Châu Can được dệt bằng chất liệu sợi vải gai(boehmira) có bề ngang rộng khoảng 6cm. Kĩ thuậtdệt vải thắt lưng đều được se theo kĩ thuật xoắnnhưng hoàn toàn khác so với kĩ thuật se xoắn S phổbiến hiện nay. Những bằng chứng đầu tiên của kĩthuật thêu (embroidery) cũng đã tìm thấy ở trangphục trong những ngôi mộ này.Năm 2002, trung tâm tiền sử Đông Nam Á kết hợpvới bảo tàng Hưng Yên khai quật khu mộ táng hìnhthuyền ở Động Xá, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên.Từ khoảng 1200 miếng vải to nhỏ khai quật đượcphát hiện ra 7 loại vả khác nhau, làm từ ba cỡ sợi củahai lối dệt khác nhau. Nguyên vật liệu dệt ra nhữngmiếng vải đó là: vải gai (90%), lanh (8%) và lụa(2%), chưa thấy bằng chứng của sợi bông (cotton)trong những ngôi mộ này.Ngoài những phát hiện đặc trưng các loại vải khágiống ở mộ Châu Can, mộ Động Xá còn tìm thấy hơn20 miếng vải làm từ những băng sợi lanh màu nhuộmchàm. Nền vải chính dệt xen kẽ những sợi gai chothấy sự đa dạng trong kiểu cách thời bấy giờ, cónhững loại vải phục vụ riêng cho yêu cầu trang tríhoặc để may cắt và thêu trang phục.Những bằng chứng nghiên cứu khoa học và bảo quảntheo phương pháp hiện đại cho thấy các vật chất làhữu cơ, hạt quả, đồ sơn, đồ da khai quật được đãchứng minh và làm sống lại những phong cách trangtrí trên trang phục xưa. Chính các kiểu dáng, hoa tiết,hoa văn mỹ thuật trên yếm, váy, thắt lưng, khăn mũcủa các tượng người, tượng đoản kiếm, tượng chuôidao găm, tượng chân đèn v.v… đã làm hiện dần lênlịch sử trang phục Việt Nam.Khu mộ Châu Can và Động Xá cho ta biết rõ nguồngốc về kiểu dệt các loại vải, suy ra những kiểu cách,màu sắc riêng biệt độc đáo trong một khung niên đạicủa văn hóa Đông Sơn thời Hùng vương hoàn toànkhông có dấu vết của văn hóa Hán. Những đồ tùy tánvà cách thức mai táng ở đây tương tự với mộ ViệtKhê: áo quan cũng làm bằng thân cây khoét rỗng,cũng có nhiều đồ vật tương ứng như: đồ đồng thau,đồ gỗ (khay gỗ, mái chèo, cán lao, cán rìu). Đặc biệtvải mặc đã cho những khái niệm trang phục phongphú của thời Hùng vương – giai đoạn cổ đại củangười Việt cổ trước khi bị giặc Hán xâm lược. ...