Những đột biến gen gây thiếu hụt steroid 21hydroxylase ở một bệnh nhi có hội chứng cường thượng thận bẩm sinh thể mất muối, mất nước

Phòng xét nghiệm gen học phân tử của Prof. F.Raue,Heidelberg - CHLB Đức thiểu năng thận. Triệu chứng rối loạn đặc tr-ng là mất nước trầm trọng đến mức đe doạ tính mạng, nôn mửa và ỉa ch.y trong vài tuần đầu tiên của cuộc sống. Vào kho.ng 1/3 các trường hợp CAH cổ điển là có kh. năng sản xuất đủ mineralcorticoid để hạn chế mất muối [2]. Biểu hiện khác về mặt sinh hoá của CAH là sự tăng sản phẩm androgen thượng thận, vì sự tổng hợp hormon này không cần 21-hydroxylase xúc tác và sự tổng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những đột biến gen gây thiếu hụt steroid 21hydroxylase ở một bệnh nhi có hội chứng cường thượng thận bẩm sinh thể mất muối, mất nước TCNCYH 23 (3) 2003 Nh÷ng ®ét biÕn gen g©y thiÕu hôt steroid 21- hydroxylase ë mét bÖnh nhi cã héi chøng c−êng th−îng thËn bÈm sinh thÓ mÊt muèi, mÊt n−íc NguyÔn ThÞ Ngäc Dao 1, NguyÔn ThÞ Hoµn2, Rita Bernhardt3, Ebert Schulze4. 1 ViÖn CNSH - TTKHTN vµ CNQG 2 ViÖn Nhi khoa Trung −¬ng 3 Tr−êng §¹i häc Saarland - CHLB §øc 4 Phßng xÐt nghiÖm gen häc ph©n tö cña Prof. F.Raue,Heidelberg - CHLB §øci. §Æt vÊn ®Ò thiÓu n¨ng thËn. TriÖu chøng rèi lo¹n ®Æc tr−ng lµ mÊt n−íc trÇm träng ®Õn møc ®e do¹ tÝnh C−êng th−îng thËn bÈm sinh lµ mét bÖnh do m¹ng, n«n möa vµ Øa ch¶y trong vµi tuÇn ®Çusù sai lÖch di truyÒn trong sinh tæng hîp tiªn cña cuéc sèng. Vµo kho¶ng 1/3 c¸c tr−êngcortisol g©y ra. B×nh th−êng cortisol ®−îc tæng hîp CAH cæ ®iÓn lµ cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ®ñhîp tõ cholesterol trong vïng bã cña vá th−îng mineralcorticoid ®Ó h¹n chÕ mÊt muèi [2]. BiÓuthËn víi 5 b−íc cã sù xóc t¸c cña c¸c enzym hiÖn kh¸c vÒ mÆt sinh ho¸ cña CAH lµ sù t¨ngkh¸c nhau. §Çu tiªn chuçi bªn cña cholesterol s¶n phÈm androgen th−îng thËn, v× sù tæng hîp®−îc ph©n c¾t bëi ph¶n øng do cholesterol hormon nµy kh«ng cÇn 21-hydroxylase xóc t¸cdesmolase xóc t¸c t¹o ra pregnenolone, chÊt vµ sù tæng hîp t¨ng lªn khi con ®−êng chuyÓnnµy sau ®ã ®−îc khö hydro ë vÞ trÝ 3β ®Ó t¹o ho¸ cÇn 21-OHD bÞ chÆn. V× kh«ng cã sù ®iÒuthµnh progesterone, 2 ph¶n øng thñy ph©n ë 2 hoµ ng−îc ©m bëi cortisol nªn tuyÕn yªn vµvÞ trÝ 17- α vµ 21 cña progesterone tiÕp theo sÏ vïng d−íi ®åi t¨ng c−êng tæng hîp ACTH, chÊtt¹o ra 11 deoxycortisol, chÊt nµy sau ®ã chuyÓn nµy kÝch thÝch vá th−îng thËn vµ g©y ra sù ph×thµnh cortisol do ph¶n øng xóc t¸c bëi 11β- ®¹i tuyÕn, mÆt kh¸c do con ®−êng chuyÓn ho¸hydroxylase (P450c11). TÊt c¶ c¸c enzym xóc b×nh th−êng bÞ kho¸ do thiÕu men 21-t¸c c¸c b−íc trªn ®Òu cã thÓ cã sù thiÕu hôt do Hydroxylase nªn l¹i cµng t¨ng tæng hîp®ét biÕn gen nh−ng phæ biÕn nhÊt lµ 21- androgen th−îng thËn. Nh÷ng ¶nh h−ëng nµyHydroxylase vµ 11 β-Hydroxylase. x¶y ra trong d¹ con vµ kÕt qu¶ lµ g©y ra c¸c møc ®é nam ho¸ kh¸c nhau ë bé phËn sinh dôc Sù thiÕu hôt 21-hydroxylase dÉn tíi gi¶m ngoµi cña bµo thai vµ trÎ s¬ sinh g¸i. TrÎ trai bÞl−îng glucocorticoid th−îng thËn, tr−íc hÕt lµ bÖnh nãi chung cã thÓ coi lµ b×nh th−êng khigi¶m cortisol. Sù tæng hîp mineralocorticoid míi sinh.còng gi¶m. MÊt muèi lµ do thiÕumineralcorticoid ë èng l−în xa, n¬i mµ Na+ Gen m· ho¸ cho P450c 21 ®−îc ký hiÖu lµ®−îc t¸i hÊp thô tõ cÇu thËn vµ K+, H+ ®−îc th¶i CYP 21. Cßn cã mét b¶n sao gièng hÖt víira. TriÖu chøng l©m sµng lµ mÊt Na+ vµ n−íc, CYP 21 ®−îc ký hiÖu lµ Cyp 21P, gen nµy cãtoan chuyÓn ho¸ vµ h¹ Na+ huyÕt, t¨ng K+ do 98% phï hîp víi CYP 21 trong thø tù nucleotid ë c¸c exon. Tuy nhiªn CYP 21 P lµ gen kh«ng110TCNCYH 23 (3) 2003ho¹t ®éng, cã tíi 15 d¹ng ®ét biÕn bao gåm ®ét ii. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªnbiÕn mÊt 8 bp ë exon 3, mét ®ét biÕn ë vÞ trÝ cøu:g¾n cña intron 2, thªm 1 Thymidin (T) vµoexon 7, mét ®ét biÕn v« nghÜa C→T ë codon MÉu DNA t¸ch tõ m¸u tÜnh m¹ch (chèng318 mét sè ®ét biÕn ®iÓm g©y ra mÊt ®o¹n ë ®«ng b»ng EDTA) theo ph−¬ng ph¸p chuÈn söexon 6 (missense mutation)... Nh÷ng ®ét biÕn dông phenol/chloroform/isoamylalcoholliªn quan ®Õn biÓu hiÖn mÊt muèi th−êng lµ ®ét (25:24:1). Hµm l−îng vµ ®é s¹ch cña DNAsaubiÕn lµm biÕn ®æi Arg 356 Trp. §ét biÕn ë khi t¸ch ®−îc kiÓm tra b»ng quang phæ ë 2intron 2 cã thÓ t×m thÊy trong bÖnh nh©n mÊt b−íc sãng 260/280 nm vµ ®iÖn di gel agarosemuèi hoÆc nam ho¸ ®¬n thuÇn. §ét biÕn Ile 0,8%. Sau ®ã 2 ®o¹n gen ®Æc hiÖu 21-OH(172 Asp liªn quan víi nam ho¸ ®¬n thuÇn trong fragment III ë exon 6 vµ I ë exon 3) ®−îckh ...