Những lễ hội tưng bừng cách đây hơn 2000 năm trên mặt trống đồng

Rất nhiều thông điệp của tổ tiên đã được gửi đến tận chúng ta ngày nay thông qua các trống đồng. Ngoài tạo dáng, âm thanh, giá trị biểu tượng, di sản công nghệ cổ đại…các trống đồng còn truyền tải trên mặt, trên tang, trên quai và trên thân trống cả một hệ thống hình tượng về đời sống, tôn giáo nguyên sơ, hệ động vật bản địa, lối kiến trúc nguyên khai…và nhất là những lễ hội tưng bừng của người Việt cổ....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những lễ hội tưng bừng cách đây hơn 2000 năm trên mặt trống đồngNhững lễ hội tưng bừngcách đây hơn 2000 năm trên mặt trống đồngRất nhiều thông điệp của tổ tiên đã được gửi đến tận chúng tangày nay thông qua các trống đồng. Ngoài tạo dáng, âmthanh, giá trị biểu tượng, di sản công nghệ cổ đại…các trốngđồng còn truyền tải trên mặt, trên tang, trên quai và trên thântrống cả một hệ thống hình tượng về đời sống, tôn giáonguyên sơ, hệ động vật bản địa, lối kiến trúc nguyênkhai…và nhất là những lễ hội tưng bừng của người Việt cổ.1 / Trống đồng Đông Sơn – di sản tuyệt vời của văn minhViệt cổChắc chắn chúng ta đều tự hào về TRỐNG ĐỒNG ĐÔNGSƠN. Đó là báu vật tuyệt vời mà tổ tiên để lại cho hậu thếthừa kế. Như đã biết: nền văn minh Đông Sơn cổ đại đangvươn tới đỉnh cao lung linh cách đây hơn 2000 năm thì độtngột đứt đoạn bởi cuộc xâm lăng tàn bạo đến từ phương Bắc.Kể từ đó, dân tộc ta phải trải qua hơn 1000 năm Bắc thuộctăm tối trước khi giành lại độc lập nhờ vị anh hùng dân tộcNgô Quyền…Quá khứ vĩnh viễn lùi xa. Nhưng hào quangcủa tổ tiên thì lấp lánh mãi: những trống đồng Đông Sơntuyệt đẹp vẫn còn lại với con cháu Việt tộc, bất chấp vô vànthử thách nghiệt ngã của thời gian, thời tiết, chiến tranh, khíhậu và sự lãng quên…Rất nhiều thông điệp của tổ tiên đã được gửi đến tận chúng tangày nay thông qua các trống đồng. Ngoài tạo dáng, âmthanh, giá trị biểu tượng, di sản công nghệ cổ đại…các trốngđồng còn truyền tải trên mặt, trên tang, trên quai và trên thântrống cả một hệ thống hình tượng về đời sosongs, tôn giaonguyên sơ, hệ động vật bản địa, lối kiến trúc nguyênkhai…và nhất là những lễ hội tưng bừng của người Việt cổ.2 / Những thông điệp kỳ diệu.Quả là thời ấy vô cùng xa xăm nhưng không hề tăm tối. Địnhdanh Văn minh Đông Sơn là hoàn toàn hợp lý. Sẽ rất nhiềucách để chứng minh, trong đó có vấn đề tạo hình hoa văn vàtài nghệ bố cục. Hẳn phải là cấp bậc thiên phú mới có thể tạora kết cấu tổng thể thông minh đến vậy trên mặt trống tròn,chạy suốt tang trống vồng cong hay chia ô kết nối trên thântrống. Rất nhiều họa tiết mang tính hình tượng đơn lẻ cho đếnbiểu tượng bao trùm. Đó là mặt trời – ngôi sao bao giờ cũngvới tổng số cánh chẵn. Đó là những đàn hươu nai đang bướcthong dong, những đàn chim xòa cánh bay lượn hàng nốihàng, những đoàn người nhảy múa tưng bừng mừng lễ hội,những nhà sàn sung túc ấm no, những dàn trống vang rền haynhững đoàn thuyền độc mộc nối đuôi vòng quanh tangtrống…Tất cả đều tuân theo một kết cấu phân tầng nhưnghướng tâm hết sức thống nhất và chặt chẽ đến lạ kỳ. Mặt trờitỏa sáng cho muôn loài bao giờ cũng ở chính tâm mặt trống,được đúc nổi dày dặn, với số cánh chắn và cạnh thẳng dứtkhoát. Bao quanh là những vòng hào quang đồng tâm màchim muông hay hươu nai bao giờ cũng ở vòng ngoài để ưutiên cho cảnh lễ hội của con người ở vòng trong. Tất cả đềuhướng theo một chiều quy ước từ trái sang phải (hoặc gọi làngược chiều kim đồng hồ). Gián cách cho những vòng chứađầy người, chim, thú ấy là những dải hoa văn hình học mảnhmai, liên tục lặp lại nhịp nhàng.Từng có một tâm lý khá phổ biến trong mỗi chúng ta là nỗibuồn u uất bởi những mất mát vô tận về vật chất và truyềnthống trong suốt chiều dài lịch sử nhiều tang tóc cũng như taiương của người Việt. Có người còn oán thán về sự kế thừanhững di sản kiến trúc bé bỏng, nhỏ nhoi, rải rác khắp cáclàng quê Việt cũng như “Những mảnh vụn của tinh hoa và kýức”. Họ chưa hẳn đã sai. Nhưng nỗi buồn bất tận thì khôngđúng. Nhiều dân tộc khác ở hoàn cảnh tương tự đã phải chịubiến mất không tăm tích. Nhưng quốc gia của người Việt vẫnluôn còn, hiên ngang, bền bỉ, khiêm tốn nhưng oanh liệt.Người Việt vẫn vui chứ không buồn tủi quá mức. Người Việtđã từng khéo léo và tinh tế tột bậc khi chế tạo trống đồng. Ởcái thời mông muội hoàn toàn không có bất cứ máy móc nào,phải đành thủ công, khuôn đất, lò đất, củi lửa rừng mà tất cảhoa văn vẫn nét căng, chi tiết cặn kẽ, không một hình thừahay thiếu, nối cả vòng dày đặc chi tiết mà không nhỡ hìnhnào, không hề vá víu…Tất cả đều xoay vòng, hướng tâm mộtcách nghiêm cẩn, rạch ròi nhưng vẫn sinh động đến tràn trềsức sống !3 / Nhứng lễ hội tưng bừng.Soi xét kỹ vào những hình tượng diệu kỳ trên mặt các trốngđồng Đông Sơn, chúng ta có thể thấy tổng thể cuộc vui bấttuyệt của một làng Việt thời cổ xưa nhất. Đó là nhóm trốngthuộc loại tinh túy: Ngọc Lũ I, Hoàng Hạ, Cổ Loa I, SôngĐà, Khai Hóa cho đến Bản Thôm hay Quảng Xương…Chỉtrong một vòng hoa văn khép kín thội, thế mà diễn ra đủ đầy:2 nhóm vũ công kiêm nhạc công, 2 nhóm đánh trống đồngtrên sàn, 2 tốp giã gạo, 2 nhà sàn lớn với vì nóc vươn dài, 2nhà sàn kho mái vồng, những đôi chim hay gà hay “khủnglong” thì phải, đang chiễm chệ trên nóc nhà sàn lớn. Có khánhiều loại “việc”: nào nhảy múa, nào giã gạo, nào đánh trốngtrên sàn hay chơi “trồng nụ, trồng hoa” trong nhà (trò chơi cổxưa nhất này đến g ...