Những người tôi các đời trước sang ký ngụ - Phần 2

Lư-Tàng-Dụng Tự là Sĩ-Thanh, người Do-Châu, thi tiến-sĩ không đỗ, cùng với người anh ngao du tại miền nước Ngô và nước Thục. Vũ-Hậu dùng làm Hoàng-Môn Thị-Lang. Vì tội phụ giúp Thái-Bình Công-chúa, Huyền-Tông lúc đầu muốn xử trảm, sau bớt giận, bèn đày đi Tân-Châu, có kẻ cáo Tàng-Dụng mưu phản, xét không có bằng chứng, lại đày qua Hoan-Châu. Gặp lúc Giao-Châu làm phản, Tàng-Dụng ngăn chồng có công, được thăng chức Trưởng-Sử Kiềm-Châu. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những người tôi các đời trước sang ký ngụ - Phần 2 Những người tôi các đời trước sang ký ngụ - Phần 2Lư-Tàng-DụngTự là Sĩ-Thanh, người Do-Châu, thi tiến-sĩ không đỗ, cùng với người anhngao du tại miền nước Ngô và nước Thục. Vũ-Hậu dùng làm Hoàng-MônThị-Lang. Vì tội phụ giúp Thái-Bình Công-chúa, Huyền-Tông lúc đầu muốnxử trảm, sau bớt giận, bèn đày đi Tân-Châu, có kẻ cáo Tàng-Dụng mưuphản, xét không có bằng chứng, lại đày qua Hoan-Châu. Gặp lúc Giao-Châulàm phản, Tàng-Dụng ngăn chồng có công, được thăng chức Trưởng-SửKiềm-Châu.Tống-Tấn-KhanhCon người chị họ của Vũ-Hậu, có người anh là Sở-Khách làm Hộ-Bộ Thị-Lang. Tấn-Khanh cùng quân Vũ-Lâm xây cất dinh-thự cho Sở-Khách, quánỗi xa hoa, bị lỗi, phải đày đi Phong-Châu.Lý-Càn-HựuLàm Thứ-Sử hai châu Hình và Ngụy, thường viết thư cho người lại quenbiết, dùng lời bí ẩn, nói việc đắc thất của triều-đình; bị người lại ấy tố-cáolên triều-đình, Càn-Hựu bèn bị đày qua Hoan-Châu.Nghiêm-Thiện-TưThời Tắc-Thiên Vũ-Hậu (685-705), làm Giám-Sát Ngự-Sử công-bình ngaythẳng, gặp việc dám nói. Từ thời Thuỳ-Củng (685-688), trở về sau, chuyêndùng những quan lại tàn khốc, hại tôn-thất, giết đại-thần, những bọn điềm-chỉ mật-báo không biết bao nhiêu mà kể. Thái-Hậu cũng chán sự phiềnphức, khiến Thiện-Tư tra hỏi, xét ra chịu phục tội hơn 800 người. Nhữngphường thêu dệt hết thế hung hăng, bèn cùng nhau gièm Thiện-Tư, làm choTư phải bị đày qua Hoan-Châu.Đậu-SâmThời Đức-Tông (780-804), làm Tể-Tướng, vì ghét Lý-Tốn đuổi ra làm Thứ-Sử Thường-Châu. Kịp khi Sâm bị biếm làm Tiết-Độ-Sứ Nghi-Châu, Lưu-Sĩ-Ninh đưa biếu Sâm nă m mươi cây lụa, Tốn tâu vua nói Sâm giao kết với cácquan phiến-trấn, vua giận, muốn giết Sâm. May nhờ Lục-Chí ra sức cứu vớt,bèn biếm làm Tư-Hộ Hoan-Châu, kế buộc phải tự tử.Lý-Nhân-QuânCha của Lý-Ngại. Khoảng Trinh-Nguyên (785-804), đời Đường, Thái-PhóLũng-Tây-Công dẹp yên Biện-Châu, Nhân-quân làm Thị-Ngự-Sử, coi việcmuối, sắt ở Biện-Châu. Khi Lũng-Tây-Công mất, quân lính nổi loạn, nhữngngười tùng sự trong quân-đội đều bị xử tử, Nhân-Quân cũng bị gièm, biếmlàm dân quận Nhật-Nam.Bùi-Di-TrựcTự là Lễ, làm Trung-Thư Xá-Nhơn. Khi Vũ-Tông (841-846) lên ngôi, Di-Trực xem sách điệp, chẳng chịu ký-tên, bị giáng làm Thứ-Sử Hàng-Châu; lạibị đuổi đi làm Tư-Hộ tham-quân tại Hoan-Châu. Thời Tuyên-Tông (847-859), được triệu về làm chức Thường-Thị.Dương-ThuTự là Tàng-Chi. Từ niên-hiệu Đại-Trung (847-859) về sau, mán Nam-Chiếuthường vào Ung-Châu, cướp bóc Giao-Chỉ, quân Tàu qua lại đồn trú, bị chếtvì lam chướng mười phần hết bảy, thế giặc càng ngày càng mạnh; Thu bànmộ quân Dự-Chương một vạn người, đặt đạo quân Trấn-Nam để chống quânMán, lại cho thuyền bè vận lương cho Nam quân. Vua khen, cho thăng chứcThượng-thư Bọc-Xạ. Thời Ý-Tông (860-873), thăng làm Tễ-Tướng. Trướcđây con trai của Thượng-Thư Hữu-Thừa Bùi-Thản cưới con gái của Thu, lễđưa đâu có của hồi-môn rất hậu, đồ dùng trang trí toàn bằng ngọc và sừng tê.Bùi-Thản giận nói rằng: Đồ ấy sẽ phá hại nhà ta, lập tức khiến đập vỡ hết.Sau quả nhiên Thu vì ăn hối-lộ bị bãi chức. Năm Hàm-Phong thứ 11 (870)đày qua Hoan-Châu, kế buộc phải tự tửTrần-Bàn-TẩuLàm quan lệnh phủ Chí-Đức, thấy vua Ý-Tông hoang chơi, chẳng lo việctriều-chính, vả lại tin dùng Lộ-Nham; Nham xa xỉ, hay ăn hối-lộ, Tẩu dângsớ tâu bày, xin chỉ phá một nhà Biên-Hàm, cũng đủ nuôi quân ba năm. Vuahỏi Hàm là ai? Thưa rằng: là kẻ thân lại của Lộ-Nham. Vua giận đày raÁi-Châu.Lưu-ChiêmTự là Cơ-Chi, người Quế-Dương, thôi chức Tể-Tướng ra làm Tiết-Độ-SứKinh-Nam. Năm Hàm-Thông thứ 11, Đồng-Xương công-chúa chết, vuaxuống chiếu bắt quan y-viện hơn hai mươi người, toàn gia hạ ngục. Chiêmcùng với Kinh-Triệu-Doãn là Ôn-Chương cố sức can gián, bảo rằng vua quáthương con gái, làm khổ dân. Ý-Tông giận, biếm Chiêm làm Tư-Hộ Hoan-Châu, Chương làm Tư-Mã Chấn-Châu.Trần-Trọng-VyTự là Trí-Quảng, người Thuỵ-Châu, thi đậu khoa Mậu-Tuất (1238) niên hiệuGia-Hy đời Tống-Lý-Tông (1225-1264), khoảng niên-hiệu Hàm Thuần(1265-1274) làm triều-sĩ, thường bàn bạc chỉ-trích Giả-Tự-Đạo, vì cớ ấy bịđuổi ra nhiệm chức ngoại-quận, chuyển đổi qua đến Lĩnh-Nam. Năm Bính-Tý (1276), niên-hiệu Chí-Nguyên (1264-1294), nhà Nguyên, quan-quân (tứcquân nhà Nguyên) vào bắt ấu-chúa (vua nhà Tống), cả nước đều qui thuận,hai vua (tức Đoan-Tông và Đế-Bính nhà Tống), chạy xuống phía Nam,Trọng-Vy từ Quỳnh-Châu vào yết kiến, đến Quảng-Châu, được cử làm Lại-Bộ Thượng-Thư, khiến với Thừa-Tướng nhà Tống là Trần-Nghi-Trung. NhàTống mất, Trọng-Vy chạy vào An-nam, rất được vua Trần-Thánh-Tôngtrọng đãi. Thường làm thơ rằng:Tử vi Việt-Quốc qui hương quỉ,Sinh tác Nam-Triều cự gián thần.nghĩa là:Lưu-lạc thác làm ma Việt-Quốc,Trung cương xưa vẫn sĩ Nam-Triều (3).Ở An-nam được vài năm thì mất, Tăng-Uyên-Tử vãn một bài thơ rằng:Giang-Nam duy nhị điểu,Dực chiết ảnh tương y,Thính vũ thấp tàn cảo,Trùng ...