Những phương diện dẫn tới việc Vương quốc Phổ đảm nhận quá trình thống nhất nước Đức 1848-1871

Bài viết trình bày việc đánh giá vai trò của Phổ trong quá trình thống nhất nước Đức 1848-1871, chính vì thế, cần phải được xem xét trên tất cả các phương diện dân tộc, giai cấp, quốc tế, và thời đại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những phương diện dẫn tới việc Vương quốc Phổ đảm nhận quá trình thống nhất nước Đức 1848-1871KỶ YẾU HỘI NGHỊ KHOA HỌC TRẺ 2018 | 11/2018 NHỮNG PHƯƠNG DIỆN DẪN TỚI VIỆC VƯƠNG QUỐC PHỔ ĐẢM NHẬN QUÁ TRÌNH THỐNG NHẤT NƯỚC ĐỨC 1848-1871 NGUYỄN MẬU HÙNG NCS, Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế Email: nguyenmauhung@quangbinh.edu.vn Tóm tắt: Quá trình thống nhất nước Đức giữa thế kỷ XIX là kết quả của một loạt các nhân tố chủ quan và khách quan khác nhau. Tuy nhiên, vượt qua tất cả, Phổ đã đóng một vai trò không chỉ trung tâm mà còn có tính chất quyết định. Trên cơ sở đó, nhiều người cho rằng, quá trình thống nhất Đức 1848-1871 diễn ra theo con đường của Phổ. Việc Phổ đảm đương sứ mệnh giải quyết vấn đề nước Đức thế kỷ XIX trước hết vì tham vọng bá chủ của Phổ hơn là vì sự thống nhất của nước Đức mặc dù Phổ phần nào cũng sẽ hưởng lợi từ quá trình lớn mạnh của Đức. Việc đánh giá vai trò của Phổ trong quá trình thống nhất nước Đức 1848-1871, chính vì thế, cần phải được xem xét trên tất cả các phương diện dân tộc, giai cấp, quốc tế, và thời đại. Từ khóa: Quá trình thống nhất nước Đức 1848-1871, Vương quốc Phổ, vai trò của Phổ, con đường của Phổ, vấn đề nước Đức thế kỷ XIX.1. ĐẶT VẤN ĐỀ Phổ không phải là nhân tố duy nhất có tham vọng về mặt lý thuyết và trong thực tế thamgia giải quyết vấn đề nước Đức giữa thế kỷ XIX. Tham gia vào quá trình này còn có nhiều nhântố lúc đầu thậm chí còn có tính chất quyết định hơn cả Phổ. Tuy nhiên, điểm mấu chốt là khảnăng thích ứng và sự vươn lên của Phổ để nắm quyền quyết định các vấn đề của người Đức.Một so sánh mang tính phân tích với các bên tham gia khác sẽ làm sáng tỏ bản chất, mục tiêu,phương pháp tiếp cận vấn đề nước Đức giữa thế kỷ XIX của các bên tham gia. Bài này chỉ xemxét vai trò của Phổ trên các phương diện quốc tế, dân tộc, và giai cấp.2. NHỮNG PHƯƠNG DIỆN DẪN TỚI VIỆC VƯƠNG QUỐC PHỔ ĐẢM NHẬN QUÁTRÌNH THỐNG NHẤT NƯỚC ĐỨC 1848-18712.1. Trên phương diện quốc tế Trên phương diện quốc tế, vai trò của Phổ không chỉ mang lại một định hướng chuẩn xácvà dứt khoát đối với vấn đề nước Đức mà còn được thể hiện thông qua quá trình phát triểnkhông ngừng để đảm đương sứ mệnh giải quyết vấn đề nước Đức. Nhìn nhận vai trò của Phổtrong quá trình thống nhất nước Đức giữa thế kỷ XIX, chính vì thế, cần phải đặt trong mối quanhệ và bối cảnh chung với các lực lượng chính trị có cùng tham vọng như Phổ. Vai trò của Vương quốc Phổ trong so sánh với Pháp: nước Pháp luôn luôn có một tiếng nóiquyết định đối với vấn đề nước Đức thế kỷ XIX trên cả hai phương diện. Một mặt là các ảnhhưởng tự nhiên của nước Pháp đối với nước thông qua các hoạt động xuất khẩu văn hóa bằngchiến tranh của Napoléon [19, tr. 63]. Mặt khác là các phương thức ứng phó của người Đức đốivới các tham vọng của Pháp ở Trung Âu giữa thế kỷ XIX. Trong quá trình đó, Phổ là đối thủ duynhất còn lại của Pháp trong thế giới nói tiếng Đức ở Trung Âu có khả năng thách thức tham vọngcủa Pháp. Thành công của cuộc cải cách 1807-1821 chứng minh cho những sai lầm của Pháptrong Hiệp ước Tilsit năm 18071 khi để cho Phổ có cơ hội âm thầm thay thế vị thế của Pháp vềsau. Tuy nhiên, thực tế chỉ ra rằng, trong khi các cộng đồng nói tiếng Đức ở Trung Âu đang tìm1 Điều này đã buộc Pháp phải hối hận hơn nửa thế kỷ sau trong vấn đề nước Đức nói riêng và nhiều vấn đề quốctế khác có liên quan nói chung. Thay vì triệt tiêu tận gốc các cơ hội phát triển của Vương quốc Phổ để loại trừ hẳnmột mối đe dọa và nguy hiểm thường trực bên cạnh, Pháp đã tự đánh vào chân mình trong cuộc hành quân vàonước Nga năm 1812 và điều đó buộc họ phải trả giá quá đắt trong những thập kỷ tiếp theo. 47TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM, ĐẠI HỌC HUẾ | HNKHT 2018cách trả lời cho câu hỏi số phận của chính mình trước sự bành trướng của người Pháp, Phổ làvương quốc mang yếu tố Đức nhiều nhất không phải đối diện với nguy cơ bị tiêu diệt và Pháphóa nhiều nhất2 kể cả trong những thời điểm kiệt quệ nhất như năm 1807. Ngược lại, sự đi xuốngcủa nước Pháp cách mạng đồng nghĩa với một sự gia tăng ảnh hưởng ngày càng lớn của Phổ đốivới các vấn đề của nước Đức nói riêng và các mối quan hệ quốc tế ở châu Âu nói chung. Hội nghịViên năm 1815 là một minh chứng cho nhận định này. Điều đó được thể hiện rõ nhất trong việcPhổ thâu tóm phần lớn các vùng đất phía Tây sông Ranh3 như một sự thừa nhận mang tính quốctế đối với vị trí bảo hộ thế giới nói tiếng Đức của Phổ. Quyết định đó là một định mệnh đối vớiq ...