Những thách thức và một số giải pháp đối với hoạt động khởi nghiệp sáng tạo của khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam

Bài viết tập trung nghiên cứu thực trạng phát triển của các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân ở Việt Nam trong những năm gần đây và hoạt động khởi nghiệp sáng tạo của các doanh nghiệp thuộc khu vực này. Bài viết đi sâu vào tổng hợp, phân tích những khó khăn, thách thức trong hoạt động khởi nghiệp sáng tạo của các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân nói chung, các doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng và đưa ra một số gợi ý về giải pháp để tháo gỡ khó khăn, thách thức trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những thách thức và một số giải pháp đối với hoạt động khởi nghiệp sáng tạo của khu vực kinh tế tư nhân Việt NamNHỮNG THÁCH THỨC VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO CỦA KHU VỰC KINH TẾ TƯ NHÂN VIỆT NAM. TS. Phạm Hương Thảo Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Tóm tắt: Bài viết tập trung nghiên cứu thực trạng phát triển của các doanh nghiệp thuộckhu vực kinh tế tư nhân ở Việt Nam trong những năm gần đây và hoạt động khởinghiệp sáng tạo của các doanh nghiệp thuộc khu vực này. Bài viết đi sâu vào tổnghợp, phân tích những khó khăn, thách thức trong hoạt động khởi nghiệp sáng tạo củacác doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân nói chung, các doanh nghiệp nhỏ vàvừa nói riêng và đưa ra một số gợi ý về giải pháp để tháo gỡ khó khăn, thách thứctrong thời gian tới. Từ khóa: Khởi nghiệp sáng tạo, khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp nhỏvà vừa. Trong những năm gần đây, Nhà nước đã từng bước thừa nhận vai trò to lớncủa các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân nói chung và doanh nghiệp khởinghiệp nói riêng đối với sự phát triển kinh tế. Hội nghị Trung ương 5 (khóa XII) đãban hành Nghị quyết 10-NQ/TW ngày 03/6/2017 về phát triển kinh tế tư nhân trởthành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủnghĩa7. Vì vậy, việc đẩy mạnh hoạt động khởi nghiệp và khuyến khích tinh thần khởinghiệp ở Việt Nam với nền tảng là các doanh nghiệp tư nhân có khả năng tăng trưởngnhanh dựa trên tài sản trí tuệ, công nghệ và mô hình kinh doanh mới đã trở thànhhướng đi đúng đắn. Đây cũng là một trong những giải pháp hiệu quả để bắt nhịp vớinhững diễn biến nhanh chóng của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Một trongnhững cách thức ứng phó phù hợp là đẩy mạnh hoạt động khởi nghiệp đổi mới sángtạo tại Việt Nam (Startup). Trong thời gian qua, số lượng và chất lượng các doanhnghiệp khởi nghiệp sáng tạo ngày càng tăng, cả nước có hàng nghìn doanh nghiệpkhởi nghiệp, các khu không gian làm việc chung, các cơ sở ươm tạo và tổ chức thúcđẩy kinh doanh, đã hình thành thêm một số quỹ đầu tư mạo hiểm như Quỹ đầu tưmạo hiểm của Tập đoàn Vingroup, Startup Viet Partner… Nhiều vườn ươm tiêu biểuđã được hình thành như Vườn ươm doanh nghiệp công nghệ cao Hòa Lạc, Vườn ươmdoanh nghiệp công nghệ cao thành phố Hồ Chí Minh, Vườn ươm Đà Nẵng (DNES),Trung tâm Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp (BSSC), Vườn ươm doanh nghiệp công7 Báo cáo phát triển bền vững doanh nghiệp khu vực tư nhân 2018. 347nghệ thông tin đổi mới sáng tạo Hà Nội. Tuy nhiên, đa số các doanh nghiệp khởinghiệp sáng tạo thuộc khu vực kinh tế tư nhân, có quy mô tương đối nhỏ. Hai nămtrở lại đây, mặc dù Chính phủ đã có nhiều chính sách hỗ trợ và thúc đẩy khởi nghiệp,thế nhưng tỷ lệ thất bại ở các doanh nghiệp khởi nghiệp vẫn chiếm tới 90%. Tìm hiểumôi trường khởi nghiệp sáng tạo và những thách thức đối với các doanh nghiệp khởinghiệp sáng tạo Việt Nam, đặc biệt trong khu vực sở hữu tư nhân đã và đang là bàitoán cần sớm tích cực đưa ra đáp án và giải pháp cụ thể đối với các doanh nghiệp vàcác cơ quan chuyên môn. 1. Doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Theo Eric Ries (2011), “A startup is a human institution designed to createnew products and services under conditions of extreme uncertainty” (Tạm dịch:startup là một tổ chức của con người được thiết kế nhằm mục đích tạo ra những sảnphẩm và dịch vụ mới trong các điều kiện rất không chắc chắn). Theo quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 phê duyệt Đề án “Hỗ trợ hệsinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia đến năm 2025” doanh nghiệp khởi nghiệp sángtạo được mô tả là “loại hình doanh nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trênkhai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới”8. Đây là khái niệmđược kế thừa dựa trên các nghiên cứu quốc tế và hiện nay được dùng chính thức trongcác văn bản chính sách của Việt Nam. Có thể hiểu, khởi nghiệp sáng tạo là khởi nghiệp dựa trên sự đam mê tột độ,trải nghiệm tột cùng và công nghệ cao để từ đó tạo ra các mô hình, sản phẩm sángtạo, tạo ra các đột phá trong tăng trưởng, vượt trội trong cạnh tranh… Nhằm giảiquyết một hoặc nhiều nhu cầu nào đó đến từ thị trường. Doanh nghiệp khởi nghiệpđổi mới sáng tạo hay còn gọi là Startup không chỉ đánh giá lĩnh vực kinh doanh haysố vốn họ cần để cạnh tranh. Mà nó nằm ở khả năng “tăng trưởng nhanh” về kháchhàng hoặc doanh thu của doanh nghiệp đó. Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đượchiểu là những doanh nghiệp mà nguồn lực chủ yếu bằng phát triển công nghệ, tri thứcvà sáng tạo, hướng tới phát triển nhanh trên cơ sở khai thác tài sản trí tuệ, có nhữngsản phẩm, có các dịch vụ mô hình kinh tế mới nhằm đa dạng hóa, số hóa các sảnphẩm, dịch ...