Mười bệnh lý thường thấy trong hoạt động thể thaomà viện hàn lâm phẫu thuật viên chỉnh hình Mỹkhuyến cáo, tổn thương dây chằng chéo trước khớpgối và rách sụn chêm khớp gối là hai mối nguy hiểmkhông chỉ đối với các vận động viên chuyên nghiệp,mà người bình thường cũng dễ gặp phải.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những tiếng kêu từ khớp gối Những tiếng kêu từkhớp gốiMười bệnh lý thường thấy trong hoạt động thể thaomà viện hàn lâm phẫu thuật viên chỉnh hình M ỹkhuyến cáo, tổn thương dây chằng chéo trước khớpgối và rách sụn chêm khớp gối là hai mối nguy hiểmkhông chỉ đối với các vận động viên chuyên nghiệp,mà người bình thường cũng dễ gặp phải. Điều đángnói là những bệnh lý này tại Việt Nam chưa đượcquan tâm đúng mức, dẫn đến đã có nhiều tai nạn tànphế rất đau lòng.Bửng xe máy làm khổ dây chằng Xương đùi và xương cẳng chân được giữ chắc bằng hệ thống dây chằng đặc biệt, giúp khớp gốivững và cử động gập duỗi tốt. Có bốn dây chằng chính ởkhớp gối: dây chằng chéo trước, dây chằng chéo sau, dâychằng bên trong và dây chằng bên ngoài. Chấn thươngtrực tiếp vào gối hay chấn thương gián tiếp có thể gây ratổn thương hệ dây chằng này, nhất là trong thể thao. Đứtdây chằng chéo trước và đứt dây chằng chéo sau rất haygặp ở nước ta, đặc biệt với tai nạn xe gắn máy. Sự chechắn khớp gối với cấu hình bửng xe mong manh bằngnhựa tuy đem lại cảm giác an tâm nhưng không hữu hiệucho sức khoẻ người đi xe. Đã có nhiều vụ té xe mà lẽ ranạn nhân sẽ không bị đứt dây chằng chéo trước nếukhông bị vật cản bửng xe. Trong các chấn thương nặnggây trật khớp gối thì đứt, dãn một lúc các hệ dây chằngchéo trước, chéo sau, bên trong và ngoài hay rách baokhớp rất thường thấy.Chấn thương gây rách sụn chêm gối hay đứt dây chằngchéo có thể trực tiếp hoặc gián tiếp. Triệu chứng lâm sànghay gặp là những “tiếng kêu gối” khi xảy ra chấn thương,đau gối, không thể tiếp tục vận động gối được nữa, đaunhiều tăng dần và vài giờ sau khớp gối sưng. Thăm khámlâm sàng kỹ lưỡng sẽ giúp chẩn đoán ra đứt dây chằngchéo, xác định bởi hình ảnh cộng hưởng từ hay hình ảnhxem trực tiếp qua nội soi ổ khớp gối. Tuỳ mức độ tổnthương, các bác sĩ chuyên khoa chấn thương chỉnh hìnhsẽ giúp quyết định biện pháp điều trị bảo tồn hay phẫuthuật. Việc điều trị bảo tồn bằng nẹp và tập luyện phục hồichức năng khớp gối nên thực hiện ngay lập tức nhằmtránh teo cơ đùi và cẳng chân, giúp khớp gối cử độngvững, lấy lại tầm độ hoạt động khớp gối, đi lại vững và bắtđầu sinh hoạt trở lại. Phẫu thuật chỉ đặt ra khi gối quá lỏnglẻo, ảnh hưởng sinh hoạt và hoạt động thể thao. Phẫuthuật có thể thực hiện qua đường mổ gối dài như trướcđây hay qua nội soi khớp gối như hiện nay. Hệ thống dâychằng thường được tái tạo từ chính gân cơ của bệnhnhân (ít khi dùng gân đồng loại từ ngân hàng gân hoặcgân giả). Sự kiên trì tập luyện phục hồi chức năng ngaysau mổ, gia tăng dần cường độ tập cũng giúp lấy lại hoạtđộng khớp gối, đủ để sinh hoạt bình thường.Tai nạn rách sụn chêm khớp gối “Đứt dây chằng chéo trước và dây chằng chéoSụn chêm như miếng nệm lót che chở sau ở khớp gốimặt sụn, nằm ở giữa đầu dưới xương rất hay gặp ởđùi và đầu trên xương quyển (xương nước ta, đặc biệtchày), giúp khớp gối chịu lực và cử là với các tai nạnđộng êm nhẹ, trơn tru trong các tư thế do xe gắn máy cótrượt, gập – duỗi – xoay mọi hướng. bửng gây ra”Tuy nhiên, khi các cử động đi quá cácgiới hạn thì sụn chêm dễ bị tổn thương rách, đặc biệt khigối bị xoay, vặn xoắn, dừng thình lình… Ngay khi bị ráchsụn chêm, bệnh nhân sẽ cảm thấy đau gối, tiếng kêu láchcách trong gối, co duỗi gối bị kẹt thình lình hay không cửđộng gối được và sưng gối sau đó.Điều trị ngay tức thì là để bất động cho gối nghỉ, chườmđá, băng ép, gác chân cao và dùng thuốc kháng viêmkhông phải corticoides. Điều trị bảo tồn thường hữu hiệutrong đa số trường hợp bị tổn thương ngoại biên sụnchêm, nơi mà mạch máu nuôi tốt, giúp quá trình lành cáctổn thương sụn chêm dễ xảy ra. Những tổn thương ráchsụn chêm ngoại biên chỉ cần cho khớp gối bất động cũngđủ lành. Tuy nhiên, khi điều trị bảo tồn không khỏi, trongtrường hợp bệnh nhân có khả năng bị rách nặng hơn sụnchêm, ở vùng khó hồi phục, dạng quay xách… thì khớpgối vẫn tiếp tục sưng, đau, kẹt khớp, giới hạn cử động vàcứng khớp. Bác sĩ chuyên khoa chấn thương chỉnh hình,đặc biệt chuyên khoa nội soi khớp gối có thể giúp phẫuthuật cắt gọt nội soi các tổn thương sụn chêm, may lại cácvết rách… Sau phẫu thuật nội soi, khớp gối thường đượcbất động với nẹp gối. Bệnh nhân cần tích cực tập phục hồichức năng để lấy lại dần dần biên độ hoạt động gối, sứccơ và sự thăng bằng gối tốt. Mục tiêu xa là phòng ngừathoái hoá khớp gối. Việc trở lại hoạt động bình thường đòihỏi phải chờ cho tới khi khớp gối hồi phục hoàn toàn.Để khớp gối luôn khoẻSinh hoạt thể thao có mục đích giúp cơ thể khoẻ nhưngkhông nên lạm dụng thể chất quá mức, sẽ phản lại ýnghĩa. Sự chừng mực trong khi chơi thể ...