Những Xét Nghiệm Mới Trong Những Năm Sắp Đến

Chúng tôi xin giới thiệu một số quan niệm mới và ứng dụng, có hy vọng sẽ áp dụng trong vòng 5 năm tới và sẽ thay đổi rất nhiều những phương cách chúng ta đang dùng bây giờ. 1/ bệnh tiểu đường: đo AGE ( Advanced Glycation End products) tạm dịch là những sản phẩm cuối cùng của phản ứng giữa protein với đường aldose và oxyt hóa, làm sắp đặt lại cấu trúc phân tử chỗ gắn vào đường bằng dấu nối covalent, sinh ra những hợp chất phát huỳnh quang màu vàng nâu. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những Xét Nghiệm Mới Trong Những Năm Sắp Đến Những Xét Nghiệm Mới Trong Những Năm Sắp Đến Chúng tôi xin giới thiệu một số quan niệm mới và ứng dụng, có hyvọng sẽ áp dụng trong vòng 5 năm tới và sẽ thay đổi rất nhiều nhữngphương cách chúng ta đang dùng bây giờ. 1/ bệnh tiểu đường: đo AGE ( Advanced Glycation End products)tạm dịch là những sản phẩm cuối cùng của phản ứng giữa protein với đườngaldose và oxyt hóa, làm sắp đặt lại cấu trúc phân tử chỗ gắn vào đường bằngdấu nối covalent, sinh ra những hợp chất phát huỳnh quang màu vàng nâu.AGE là chất trung gian sinh ra những gốc tự do tấn công mạch máu và cáccơ quan khác trong cơ thể, nên nếu đó được lượng AGE trong huyết tươngbằng cách phân tích định lượng quang phổ thì không những xét nghiệm dễthực hiện hơn vì không phải đâm kim vào da như hiện nay và kết quả cũngcó độ nhạy không kém đo mức glucose trong máu hay đo mức HbA1C. 2/ bệnh rối loạn lipid: đo ApoB và non-HDL Hiện nay khi làm lipid profile, người ta chỉ đó cholesterol toàn phần,LDL-C hay cholesterol xấu và HDL-C hay cholesterol tốt. Tuy nhiên một sốngười vẫn bị nguy hiểm tim mạch mặc dầu mức LDL vẫn ở trong mức đòihỏi. Từ đó người ta đề nghị đo mức non HDL bằng cách lấy hiệu sốcholesterol toàn phần trừ mức HDL-C. Hiện nay đo non HDL chưa phổthông. Ngoài ra, ApoB là chất đánh dấu trên những lipoprotein chuyên chởcholesterol về gan, nơi đây sẽ có những thụ thể nhận diện đ ược LDL để giữlại và loại thải. Những lipoprotein có AopB được xem là những chất sinh xơ vữamạch máu. Một số nghiên cứu cho biết đo mức ApoB cũng chính xác như đo nonHDL. 3/ bệnh suy thận: - 3a/ Đo albumin niệu: Hiện nay người ta chỉ đo được albumin niệu khi bài tiết số lượng lớntrong nước tiểu, nhưng khi albumin bài tiết dưới 30 mg mỗi ngày hay dưới20-200 mcg/phút thì gọi là microalbumin niệu và không thể đo được bằngphương pháp thông thường mà phải đo bằng phản ứng miển nhiễm đắt tiền.Mặt khác, microalbumin có 1 phần có phản ứng miển nhiễm và một phầnkhông có phản ứng miển nhiễm, do đó mặc dầu đã đo bằng phản ứng miểnnhiễm, chúng ta vẫn không đo được phần không có phản ứng miển nhiễm.Phương pháp xét nghiệm hiện nay đề nghị dùng ống sắc kế lỏng để đoalbumin niệu chính xác hơn. - 3b/ Độ lọc tiểu cầu thận (GFR): Muốn biết được tình trạng bài tiết của thận, người ta phải dựa vào tốcđộ lọc của tiểu cầu thận (GFR). Tuy nhiên hiện nay chưa có phương pháp đotrực tiếp, mà thường dùng độ thanh thải của creatinin để đoán tốc độ lọc củatiểu cầu thận. Hiện nay phương pháp đó creatinin trong huyết thanh cũng chưachính xác. Phương pháp thứ nhất, gọi là alkaline picrate của Jaffe, creatinin tácdụng với ion picric trong môi trường kiềm, tạo ra một hợp chất phân tửtương đương màu vàng-đỏ có thể đo màu được. Mặc dầu phương pháp nàythông dụng và rẻ tiền, nhưng dễ bị can thiệp. Những chất như glucose,ascorbat và uric acid có thể khử chậm alkaline picrate, trong khiacetoacetate, pyruvate, những chất ketoacid khác, nhiều loại protein, một sốcephalosporin cũng có thể tương tác với alkaline picrate để tạo phức hợpvàng-đỏ làm tăng mức cratinin lên đến 20%. để tránh tương tác này, cóthuốc thử tính đúng thời gian hợp chất alkaline picrate xảy ra nhiều nhất, đểloại những tạp chất khác có thể xảy ra không cùng lúc. Phương pháp thứ hai dựa vào phản ứng enzym như creatininedeaminase để tạo ammonia và N-methylation. Ammonia sẽ được định lượngqua phản ứng với chất màu bromophenol xanh. Cũng có phản ứng enzymkhác thoái hóa creatinin để sinh hydrogen peroxyde, sau đó định lượng vớiphản ứng 2,4,6 tribromo-3-hydroxybenzoic acid,4-aminoantipyrine vàperoxidase để tạo phản ứng màu tím chinone. Phương pháp đo enzym đắttiền nên ít thông dụng. Sau khi có creatinine huyết thanh, thông thường dùng phương trìnhCG (Cockcroft-Gault) tính độ thanh thải, dựa trên phái tính, tuổi tác và cânnặng. Nhưng khi bệnh nhân quá nhẹ cân hay quá béo mập, hay tuổi quá caođộ thanh thải cũng không đúng. Do đó hội bệnh thận Hoa-kỳ đề nghị dùng công thức MDRD(Modified Diet Renal Disease) lúc đầu dựa trên 6 biến số nay rút gọn lạithành 4 biến số gọi eGFR (estimated GFR) gọi là phương trình MDRD 4(abbreviated 4-variable MDRD): GFR = 186 x (SCr)-1.154 x(tuổi)-0.203 x (0.742 nếu phái nữ) x(1.210 nếu gốc Phi châu) Phương pháp đo creatinin mới có thể sẽ áp dụng năm 2008. - 3c/ đo mức thiếu máu ở người suy thận: Ngoài những thông số thông thường như hemoglobin và hematocrit,và nồng độ sắt, hiện nay hội kiểm tra chất lượng kết quả điều trị bệnh thận(KDOQC: Kidney disease Outcome Quality Initiative) đề nghị đo hàmlượng hemoglobin trong hồng cầu lưới (Reticulocyte hemo- globine content)thay vì đo lượng sắt trong huyết thanh vì khi transferrin, giảm albumi ...