Nội bệnh lý part 3

Tham khảo tài liệu nội bệnh lý part 3, y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nội bệnh lý part 32.1. DÞ nguyªn ngo¹i sinh kh«ng nhiÔm trïng DÞ nguyªn ngo¹i sinh kh«ng nhiÔm trïng bao gåm: • Bôi: Bôi nhμ, bôi ®−êng phè, bôi th− viÖn. Bôi nhμ ®−îc nghiªn cøu nhiÒu h¬n c¶, cã nhiÒu thμnh phÇn phøc t¹p, ho¹t chÊt chñ yÕu lμ c¸c con m¹t (ve) trong bôi nhμ (xem h×nh 2.1) cã nhiÒu lo¹i m¹t trong bôi nhμ, hay gÆp h¬n c¶ lμ Dermatophagoides pteronyssinus, Dermatophagoides farinae, tiÕp theo lμ c¸c lo¹i m¹t kh¸c. Trong 1g bôi nhμ cã tõ 50 - 500 con m¹t. Nång ®é m¹t tõ 2mcg ®Õn 10mcgtrong 1g bôi nhμ lμ yÕu tè nguy c¬ g©y mÉn c¶m, dÉn ®Õn g©y hen ë ng−êi. Bôinhμ còng cã thÓ g©y viªm mòi dÞ øng víi ®é l−u hμnh kh¸ cao (trªn 20% d©n sè). H×nh 2.1. M¹t Dermatophagoides pteronyssinus trong bôi nhµ (h×nh ¶nh d−íi kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö) • C¸c dÞ nguyªn lμ biÓu b×, v¶y da, l«ng sóc vËt. TÕ bμo ®éng vËt lät vμo c¬ thÓ theo nhiÒu ®−êng kh¸c nhau vμ cã tÝnh kh¸ng nguyªn. Chóng lμ nguyªn nh©n cña nhiÒu ph¶n øng vμ bÖnh dÞ øng hay gÆp. Nh÷ng dÞ nguyªn nguån ®éng vËt phæ biÕn lμ biÓu b×, l«ng vò, bôi l«ng gia sóc (ngùa, chã, cõu, mÌo), c«n trïng (ong mËt, ong vÏ, b−ím, ch©u chÊu, bä hung, rÖp v.v...). V¶y da, mãng vuèt, má cña nhiÒu ®éng vËt kh¸c, bé l«ng sóc vËt (cõu, chån) lμ ®å trang søc, quÇn ¸o, l«ng gμ, l«ng vÞt, l«ng chim lμm gèi ®Öm. Ho¹t chÊt c¸c dÞ nguyªn kÓ trªn ch−a râ. Thμnh phÇn chñ yÕu cña tãc, l«ng vò, v¶y da, lμ chÊt sõng cã nhiÒu nguyªn tè S (l−u huúnh) trong c¸c phÇn tö acid amin (cystein, methionin). ChÊt sõng kh«ng tan trong n−íc vμ kh«ng chiÕt xuÊt ®−îc b»ng Coca. L−u ý nh÷ng dÞ nguyªn cña mÌo, chã (l«ng, biÓu b×), n−íc bät cña mÌo lμ nh÷ng nguyªn nh©n g©y c¸c bÖnh dÞ øng ®−êng h« hÊp ë ng−êi (h×nh 2.2). 27 H×nh 2.2. L«ng vµ n−íc bät cña mÌo cã thÓ g©y viªm mòi dÞ øng vµ hen Trong v¶y da ngùa cã 2 thμnh phÇn: thμnh phÇn cã s¾c tè vμ thμnh phÇnkh«ng cã s¾c tè. Theo Silwer (1956) trong v¶y da ngùa cã lo¹i dÞ nguyªnprotein (ph©n tö l−îng 40 ngh×n) cßn Stanworth (1957) t×m thÊy 7 thμnh phÇnprotein, trong ®ã cã mét thμnh phÇn protein cã tÝnh kh¸ng nguyªn m¹nh nhÊtvμ kÕt tña trong dung dÞch ammoni sulfat 55- 85% b·o hoμ. Trong ®iÖn di,thμnh phÇn protein nãi trªn di chuyÓn trong vïng beta-globulin, cã 9% hexoseë d¹ng galactose, monose mμ ph©n tö l−îng lμ 34 ngh×n. Ng−êi ta hay gÆp c¸c héi chøng dÞ øng (hen, viªm mòi, mμy ®ay, chμm)do l«ng vò, l«ng sóc vËt, v¶y da ®éng vËt, trong c«ng nh©n c¸c trang tr¹ich¨n nu«i (bß, cõu, lîn), xÝ nghiÖp gμ vÞt, nhμ m¸y ch¨n nu«i sóc vËt thÝnghiÖm (chuét b¹ch, chuét cèng, thá, khØ, gμ sèng). NhiÒu ng−êi mÆc quÇn ¸ocã l«ng bÞ dÞ øng: ¸o m¨ng t« cã l«ng. ¸o l«ng, kh¨n quμng l«ng, tÊt tay l«ng.¸o len ®an, mò cã l«ng chim còng cã thÓ lμ nguyªn nh©n g©y bÖnh, ®· cãnhiÒu th«ng b¸o vÒ nh÷ng ng−êi bÖnh hen phÕ qu¶n do l«ng chim (vÑt, b¹chyÕn, bå c©u). Näc ong (ong mËt, ong vÏ) lμ d−îc liÖu quý ®Ó ch÷a bÖnh. Trong näc ongcã 2 lo¹i protein: Protein I cã 18 acid amin, cã ®éc tÝnh, kh«ng cã enzym, ph©ntö l−îng lμ 35 ngh×n, lμm tan hång cÇu, gi¶m huyÕt ¸p ngo¹i vi, t¸c ®éng ®Õnthμnh m¹ch vμ g©y nªn ph¶n øng viªm t¹i chç. Protein II cã 21 acid amin vμ 2lo¹i enzym: hyaluronidase vμ phospholipase A. Hyaluronidase lμm tiªu chÊtc¬ b¶n cña tæ chøc liªn kÕt, t¹o ®iÒu kiÖn cho näc ong lan truyÒn trong da vμd−íi da, t¨ng t¸c dông t¹i chç cña näc. Phospholipase A t¸ch lecithin thμnhmÊy thμnh phÇn kh¸c nhau, trong ®ã cã s¶n phÈm isolecithin lμm tan huyÕtvμ tiªu tÕ bμo. ChÝnh thμnh phÇn protein II lμ nguyªn nh©n lμm gi¶m ®é ®«ngm¸u khi nhiÒu con ong ®èt mét lóc. ë Hoa Kú hμng n¨m cã trªn 500 tr−ênghîp sèc ph¶n vÖ tö vong do ong ®èt. B−ím, rÖp, ch©u chÊu, bä hung còng lμ nh÷ng dÞ nguyªn hay gÆp.Khi b−ím vÉy c¸nh, líp phÊn trªn th©n vung ra, r¬i xuèng ®−îc giã cuèn ®i xa.§ã lμ nh÷ng dÞ nguyªn rÊt m¹nh. Nh÷ng ng−êi bÞ dÞ øng cã thÓ lªn c¬n hen,viªm mòi dÞ øng, mμy ®ay, mÈn ngøa.28 • DÞ nguyªn lμ phÊn hoa: PhÊn hoa th−êng cã mμu vμng, ®«i khi mμu tÝm hoÆc mμu kh¸c. C¸c h¹t phÊn dÝnh liÒn nhau thμnh khèi phÊn nh− hoa lan, hoa thiªn lý. Nh×n qua kÝnh hiÓn vi, ta thÊy: h¹t phÊn cã hai nh©n: nh©n ngoμi ho¸ cutin, r¾n kh«ng thÊm, tua tña nh÷ng c¸i gai, mμo v.v... Tõng qu·ng cã nh÷ng chç trèng gäi lμ lç n¶y mÇm. Mμng trong b»ng cenlulose dμy lªn ë phÝa tr−íc c¸c lç nμy. KÝch th−íc cña mμng h¹t phÊn thay ®æi theo tõng lo¹i c©y, cá, trung b×nh tõ 0,01 - 0,02 mm. PhÊn hoa g©y bÖnh cã kÝch th−íc rÊt nhá, d−íi 0,05mm; l−îng phÊn hoalín nghÜa lμ thuéc vÒ c¸c c©y cã trång nhiÒu ë ®Þa ph−¬ng, thô phÊn nhê giã.Mét gèc lóa cho tíi 50 triÖu h¹t phÊn; h¹t phÊn th«ng th−êng cã hai qu¶ bãngnhá chøa ®Çy khÝ hai bªn, nªn rÊt nhÑ vμ bay xa khi cã giã, mét côm Ambrosiacho 8 tû h¹t phÊn trong 1 giê, mçi n¨m ë Hoa Kú cã tíi mét triÖu tÊn h¹t phÊnlo¹i nμy (h×nh 2.3). C¸c nhμ dÞ øng h ...