Nóng lên toàn cầu châm ngòi bùng nổ tiến hóa

Nóng lên toàn cầu châm ngòi bùng nổ tiến hóa Các nhà nghiên cứu tin rằng, chỉ trong vài năm hay vài thập kỷ, động thực vật đã có thể tiến hóa để thích nghi với một thế giới đang ấm dần lên. Một số loài không thể thích ứng kịp sẽ bị tuyệt chủng, nhưng những loài khác sẽ tiến hóa và chọn lọc tự nhiên giúp chúng tồn tại trong một môi trường đã thay đổi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nóng lên toàn cầu châm ngòi bùng nổ tiến hóaNóng lên toàn cầu châm ngòi bùng nổ tiến hóaCác nhà nghiên cứu tin rằng, chỉ trong vài năm hay vài thập kỷ, động thực vật đã cóthể tiến hóa để thích nghi với một thế giới đang ấm dần lên. Một số loài không thểthích ứng kịp sẽ bị tuyệt chủng, nhưng những loài khác sẽ tiến hóa và chọn lọc tựnhiên giúp chúng tồn tại trong một môi trường đã thay đổi. Hiện nay loài sóc đỏ ở Canada sinh sản sớm hơn vào mùa xuân (Ảnh: Redbubble.net)Thế giới tự nhiên đang thay đổi để thích nghiNăm 1997, Arthur Weis, khi đó còn giảng dạy tại Đại học California (Hoa Kỳ), đã thugom một ít hạt cải để nghiên cứu. Khi nghiên cứu hoàn thành, ông quyết định không vứtxô hạt đi mà để nó vào một chiếc lò ấp lạnh và khô ráo, dù chẳng có lý do gì đặc biệt.Song giờ đây Weis rất hài lòng vì đã làm như vậy. Khi một đợt hạn hán nghiêm trọng xảyra ở phía nam California, Weis đã có dịp mang xô hạt giống kia ra tiến hành một thínghiệm.Năm 2004, ông và các đồng sự thu nhặt thêm hạt cải ở nơi đã lấy hạt cải bảy năm trướcđó. Họ lấy số hạt giống đã thu nhặt năm 1997 trong lò ra rồi gieo cả hai loại hạt trongđiều kiện như nhau. Các hạt giống mới lớn lên thành các cây có kích thước nhỏ hơn, íthoa hơn và đặc biệt là vào mùa xuân chúng ra hoa sớm hơn tám ngày. Như vậy, biến đổikhí hậu đã khiến cây cải tiến hóa chỉ trong một vài năm.Weis tin rằng thí nghiệm của ông chỉ là một sự báo trước cho những điều sắp xảy ra.Hiện tượng nóng lên toàn cầu sẽ làm nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng, đồng thời cũngkhiến khí hậu thế giới có thêm nhiều biến đổi, chẳng hạn, sẽ có thêm nhiều đợt hạn hán ởCalifornia. Weis cũng như những nhà nghiên cứu khác tin chắc rằng, cuộc sống vì thế sẽtrải qua một sự bùng nổ tiến hóa.Weis hiện đã chuyển sang nghiên cứu tại Đại học Toronto. Ông phát biểu: “Darwin chorằng tiến hóa chỉ diễn ra từ từ, một thay đổi nhỏ nhất cũng phải mất một khoảng thời giandài hơn cuộc đời của một nhà nghiên cứu. Đó có thể là trường hợp thông thường, nhưngtiến hóa cũng có thể diễn ra rất nhanh chóng trong những điều kiện thích hợp. Biến đổikhí hậu sẽ là một trong những môi trường khiến các điều kiện ấy hội tụ”.Ở thập niên trước, các nhà sinh học bảo tồn đã công bố một loạt các nghiên cứu chứngminh rằng sự nóng lên toàn cầu đang thay đổi bộ mặt của tự nhiên. Loài sóc đỏ ở Canadasinh sản sớm hơn vào mùa xuân, cừu hoang ở Scotland cũng trở nên nhỏ hơn là một vàiví dụ. Nhiều loài chim, động vật, thực vật cũng thay đổi phạm vi cư trú. Các loài sốngtrên núi đang di chuyển lên cao, trong khi một số loài khác rời xích đạo để đổ về hai cực.Thích nghi và chọn lọc tự nhiênCó hai nguyên nhân có thể gây ra những thay đổi này. Một nguyên nhân được gọi là sựthích nghi. Ở rất nhiều loài thực vật, các cá thể giống hệt nhau về yếu tố gen sẽ có thânthấp trong điều kiện sống nhiều gió và có thân cao trong điều kiện sống lặng gió. Loàingười cũng có tính thích nghi: hai thế kỷ trước, người dân ở các nước công nghiệp caolớn hơn tổ tiên của họ, chủ yếu là do họ ăn thực phẩm chứa nhiều protein hơn và sốngtrong môi trường tốt hơn (và những phụ nữ mang thai cũng được ăn thực phẩm nhiềuprotein hơn và sống trong môi trường tốt).Tính thích nghi có thể giúp động thực vật phát triển mạnh khi các điều kiện sống thayđổi. Vào mùa xuân, côn trùng chui ra từ kén vì chúng cảm nhận thấy ngày dài hơn. Đồnghồ sinh học của chúng được mã hóa theo gen, nhưng chúng cũng đủ linh hoạt để chui rakhỏi kén sớm hơn nếu loài thực vật mà chúng ăn bắt đầu phát triển nhanh hơn.Mặt khác, chính gen cũng có thể thay đổi. Khi môi trường thay đổi, các cá thể có kiểugen nhất định có thể có nhiều khả năng sống sót hơn những cá thể khác và sinh sản nhiềuhơn. Chúng di truyền gen của mình cho thế hệ sau và theo thời gian toàn bộ loài đó sẽthay đổi nhờ chọn lọc tự nhiên.Tuy nhiên các nhà sinh học bảo tồn ít khi xem xét nguyên nhân nào – tính thích nghi haysự chọn lọc tự nhiên – gây ra những biến đổi do khí hậu mà họ đã đề cập. Họ ít chú ý đếntiến hóa vì cho rằng nó chỉ diễn ra trong khoảng thời gian hàng nghìn năm. Tuy nhiênnhững năm gần đây, các nhà sinh học tiến hóa đã chứng minh rằng các tác động của conngười – gồm cả biến đổi khí hậu – có thể làm cho chọn lọc tự nhiên diễn ra nhanh chóng.Con đường phức tạp của tiến hóaQuan điểm thay đổi về tiến hóa này đã thúc đẩy các nhà nghiên cứu đi tìm kiếm bằngchứng để chứng minh rằng sự nóng lên toàn cầu đang điều khiển quá trình tiến hóa.William Bradshaw và Christina Holzapfel thuộc Đại học Oregon là một ví dụ. Nhóm đãnghiên cứu một loài muỗi đẻ trứng trong các cây ăn thịt. Ấu trùng nở vào mùa xuân và ăncác côn trùng chết rơi vào trong lá cây. Bradshaw và Holzapfel chứng minh rằng nhữngcon muỗi này đã trải qua quá trình chọn lọc tự nhiên, khiến chúng nở sớm hơn so với mộtphần tư thế kỷ trước.Trong một số trường hợp, chọn lọc tự nhiên đi theo đường thẳng. Ví dụ, những đợt hạnhán khiến cho cây cải nở hoa sớm hơn. Vào những n ...