Ong vò vẽ - thủ phạm chính gây suy thận cấp ở trẻ

Số trẻ bị ong vò vẽ đốt thường tăng trong mùa hè. Nhiều khi người lớn không đánh giá được mức độ nguy hiểm của tai nạn này nên đưa trẻ đến bệnh viện muộn. Nếu bị đốt nhiều nốt, lúc này trẻ thường đã suy thận và rất dễ tử vong. Ong vò vẽ đốt gây phản ứng tại chỗ, có thể diễn tiến thành sốc phản vệ, gây tử vong nhanh chóng, hoặc để lại tổn thương thận kéo dài, diễn tiến suy thận cấp, điều trị khó khăn, đòi hỏi chạy thận nhân tạo nhiều lần,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ong vò vẽ - thủ phạm chính gây suy thận cấp ở trẻ Ong vò vẽ - thủ phạm chính gây suy thận cấp ở trẻSố trẻ bị ong vò vẽ đốt thường tăng trong mùa hè. Nhiều khi người lớnkhông đánh giá được mức độ nguy hiểm của tai nạn này nên đưa trẻ đếnbệnh viện muộn. Nếu bị đốt nhiều nốt, lúc này trẻ thường đã suy thận và rấtdễ tử vong.Ong vò vẽ đốt gây phản ứng tại chỗ, có thể diễn tiến thành sốc phản vệ, gâytử vong nhanh chóng, hoặc để lại tổn thương thận kéo dài, diễn tiến suy thậncấp, điều trị khó khăn, đòi hỏi chạy thận nhân tạo nhiều lần, rất tốn kém.Thống kê tại bệnh viện Nhi Đồng 1 cho thấy, trẻ em thường bị ong vò vẽ đốtrất nhiều vết, từ 1 đến 250 vết, và cứ 7 trẻ bị ong vò vẽ đốt thì có 1 bị suythận cấp.Ong vò vẽ sống thành đàn, một đàn từ 25.000 đến 50.000 con, có đặc tínhgiữ gìn cương thổ rất cao. Nó có sọc vàng-đen ở bụng, thường làm tổ trênnhững bụi cây cao, trên mái nhà hay trong các thân cây rỗng. Tổ ong vò vẽtrông giống như một khối đất nên ít ai chú ý.Ong vò vẽ ăn côn trùng và ấu trùng nhện, chỉ đốt người khi tổ của chúng bịphá. Ong cái có kim đốt gắn với túi nọc độc. Khi đốt, nó sẽ tiêm nọc độc vàocơ thể người; ngoài ra nó còn dùng chân và hàm giữ chặt con mồi, tạo nênvết lở trên da. Ong vò vẽ nguy hiểm hơn các loài ong khác vì khi đốt người,kim của chúng có thể rút ra và tiếp tục đốt nhiều lần sau đó. Một con ong cóthể đốt 20-30 mũi, đến khi hết nọc độc mới ngưng. Ong vò vẽ thích lao vàonhững vật di động, có màu, có mùi hương. Vì vậy khi bị ong đốt, càng chạy,nạn nhân càng bị đàn ong lao theo tấn công tới tấp.Ong vò vẽ thường đốt người ở vùng đầu, mặt, cổ, cánh tay, chân… là nhữngvùng không được quần áo che phủ. Vết đốt có quầng màu đỏ, đau, có hoại tửtrung tâm. Nếu bị đốt ngay vào mạch máu, nọc độc sẽ vào tim, não và thậnrất nhanh. Số vết đốt càng nhiều, lượng độc chất vào cơ thể càng cao thì tìnhtrạng bệnh càng trầm trọng.Ong vò vẽ đốt có thể gây ra phản ứng dị ứng; ngay lập tức vết đốt bị s ưngđau, nổi mề đay toàn thân, nhanh chóng có triệu chứng sốc phản vệ như mệt,đau bụng, khó thở, tụt huyết áp. Tình trạng này không phụ thuộc vào số mũiđốt. Sốc phản vệ xảy ra sau khi bị ong đốt từ 10 phút đến 3 ngày; nếu xảy racàng nhanh thì bệnh càng nặng. Trẻ bị sốc phản vệ nếu không được nhậnbiết và xử trí kịp thời thường tử vong rất nhanh.Nếu số mũi đốt nhiều (trên 10 nốt), trẻ sẽ bị tổn thương nhiều cơ quan, nhấtlà gan và thận. Độc tố ong vò vẽ gây hoại tử gan, biểu hiện dấu hiệu vàngda, vàng mắt; làm tắc ống thận, biểu hiện đầu tiên là tiểu ít, tiểu đỏ xuất hiệntừ ngày thứ nhất đến ngày thứ ba sau khi bị ong đốt, sau đó tiến đến suy thậncấp. Tổn thương ở thận chậm hồi phục, có trường hợp suy thận kéo dài hơnmột tháng.Suy thận cấp do ong vò vẽ đốt thường không khỏi khi dùng thuốc. Thận suykhông thể lọc thải được các chất trong cơ thể, do vậy bệnh nhân sẽ tiếp tụcxuất hiện những dấu hiệu đe dọa tính mạng như phù phổi cấp, tăng kali máukéo dài… Cần phải chạy thận nhân tạo trong lúc chờ đợi chức năng thận hồiphục.Ngoài ra, ong vò vẽ đốt thường gây sốt cao do bệnh còn có một số biếnchứng nặng khác như nhiễm trùng huyết, viêm phổi…Để phòng ngừa ong đốt, cần hướng dẫn trẻ biết nhận dạng tổ ong để tránhxa, không chọc phá. Khi đi vào vườn cây, không mặc quần áo sậm màuhay màu sắc sặc sỡ, không dùng nước hoa. Tốt nhất nên đội nón, trùmkhăn che kín mặt và cổ, đi giày ống, mang tất. Khi bất ngờ bị ong tấn công,hãy bình tĩnh ngồi yên tại chỗ, tìm cách che chắn vùng đầu, mặt, cổ; khônghoảng loạn, la hét, bỏ chạy vì ong sẽ chọn mục tiêu di động mà bay đến tấncông.Nếu chẳng may bị ong đốt, nên nhận dạng con ong, đếm số vết đốt, nhanhchóng rửa sạch vết thương với xà phòng và nước sạch để tránh nhiễm trùng.Sau đó chườm bằng khăn lạnh hay túi nước đá vào vết đốt để làm giảm sưngđau. Sau khi sơ cứu, đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trịthích hợp. ...