Phác thảo mô hình sách giáo khoa Ngữ văn cấp THCS sau 2015

Theo tinh thần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông sau 2015, đổi mới sách giáo khoa (SGK) trở thành một trong những tâm điểm cần được quan tâm hàng đầu. Trên cơ sở tiếp cận, phân tích một số nghiên cứu về nội dung, hình thức của SGK hiện đại trên thế giới, báo cáo trình bày những suy nghĩ bước đầu về bố cục, thiết kế, trình bày SGK Ngữ văn và phác thảo một mô hình SGK Ngữ văn THCS mới trên dữ liệu của SGK Ngữ văn THCS hiện hành.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phác thảo mô hình sách giáo khoa Ngữ văn cấp THCS sau 2015 NXB Giáo dục tại TP. Hồ Chí Minh PHÁC THẢO MÔ Điện thoại: 0903798777 HÌNH SÁCH GIÁO KHOA NGỮ VĂN Email: CẤP THCS SAU ttbinh@xuatbangiadinh.v 2015TS. TRẦN THANH BÌNH TÓM TẮT Theo tinh thần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông sau 2015, đổi mớisách giáo khoa (SGK) trở thành một trong những tâm điểm cần được quan tâm hàngđầu. Trên cơ sở tiếp cận, phân tích một số nghiên cứu về nội dung, hình thức của SGKhiện đại trên thế giới, báo cáo trình bày những suy nghĩ bước đầu về bố cục, thiết kế,trình bày SGK Ngữ văn và phác thảo một mô hình SGK Ngữ văn THCS mới trên dữliệu của SGK Ngữ văn THCS hiện hành. Từ khoá: đổi mới, mô hình, sách giáo khoa, tích hợp. ABSTRACT An Outline of Model of Vietnamese Language Arts and Literature Textbook at Secondary Schools after the Year 2015 According to the fundamental and comprehensive innovation spirit of educationin Vietnam after the year 2015, the renewing of textbooks becomes one of the keypoints that should be the priority concern. By approaching, analyzing the contents andforms of some textbooks in modern countries, the paper presents some ideas about thecontent, the layout and the design of a new Language Arts and Literature textbook andan outline of Language Arts and Literature textbook at secondary schools based on thedata of the current textbook. Key words: innovation, model, textbook, integration.1. Hiện nay, toàn ngành Giáo dục – Đào tạo đang tích cực chuẩn bị cho việc thực hiệnNghị quyết Hội nghị Trung ương 8 (khoá XI) về Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dụcvà đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị 189trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế, triển khai Chiến lược phát triển giáodục 2011 – 2020: “Thực hiện đổi mới chương trình và sách giáo khoa từ sau năm 2015theo định hướng phát triển năng lực học sinh, vừa đảm bảo tính thống nhất trong toànquốc, vừa phù hợp với đặc thù mỗi địa phương”. Trong quỹ đạo chung của tiến trình đó,đổi mới mạnh mẽ nội dung, chương trình, SGK, phương pháp dạy và học môn Ngữ vănchính là một trong những nhiệm vụ quan trọng phải làm để góp phần hiện thực hoáChiến lược giáo dục của đất nước trong thời kì mới.2. Theo Luật Giáo dục 2005 (điều 29, điểm 2): “SGK cụ thể hoá các yêu cầu về nộidung kiến thức và kĩ năng quy định trong chương trình giáo dục của các môn học ở mỗilớp của giáo dục phổ thông, đáp ứng yêu cầu về phương pháp giáo dục phổ thông”.Trước đây, khi chương trình giáo dục coi trọng việc cung cấp và lĩnh hội kiến thức,SGK là loại hình sách đặc biệt dành cho học sinh nghiên cứu, học tập dưới sự chỉ đạo,hướng dẫn của giáo viên, là sách học tập chính thức có tính tiêu chuẩn, chứa đựng tất cảnhững kiến thức về tự nhiên, xã hội, con người mà nhà trường phổ thông cần trang bịcho học sinh; đồng thời cũng là tài liệu cơ bản để giáo viên sử dụng trong việc chuẩn bịvà tiến hành quá trình dạy học. Tuy nhiên hiện nay, khi giáo dục học thế giới đangchuyển mạnh sang mô hình coi người học là trung tâm, việc xây dựng chương trình,biên soạn SGK theo định hướng phát triển năng lực người học đã và đang được nhiềunước tiên tiến trên thế giới triển khai nghiên cứu và thực hiện. Theo đó, “SGK ngàycàng được quan niệm là tài liệu tạo cơ hội giúp học sinh kiến tạo hiểu biết thông quaviệc cung cấp nhiều nguồn kiến thức; các nguồn kiến thức đã cung cấp qua các văn bảntương ứng, trong đó có văn bản viết và minh hoạ, cho phép học sinh phát triển cách hiểuriêng. SGK ngày càng cung cấp cho học sinh nhiều hoạt động học tập, phản ánh quanđiểm kiến tạo về bản chất tích cực của học tập”1.3. Trong hệ thống SGK hiện hành, SGK Ngữ văn THCS và THPT đã được xây dựngtheo quan điểm tích cực và tích hợp với cấu trúc các bài học tương đối khoa học2, gópphần xác lập con đường, cách thức đổi mới và hiện đại hoá phương pháp giáo dục,chuyển từ việc tiếp nhận tri thức thụ động sang hướng dẫn người học chủ động tư duytrong quá trình tiếp cận tri thức; dạy cho người học phương pháp tự học, tự thu nhậnthông tin một cách hệ thống, bước đầu hình thành tư duy phân tích, tổng hợp; phát triểnđược năng lực và tăng cường tính thực hành cho học sinh. So sánh với một số bộ SGK1 Mike Horsley, Những xu hướng chính của việc đổi mới và hiện đại hoá chương trình, sách giáo khoatrong thời đại số và toàn cầu hoá, Kỉ yếu Hội thảo Đổi mới và hiện đại hoá chương trình, sách giáo khoatheo định hướng phát tr ...