Phân biệt bệnh viêm não với viêm màng não

Đến ngày 29/6, khoa Nhiễm - BV Nhi Đồng 1 đang điều trị cho gần chục trẻ đang bị viêm não. Nguyên nhân gây ra căn bệnh này rất đa dạng và khó nhận biết. Đây là loại bệnh lý rất nặng có thể gây tử vong hay di chứng nếu không phát hiện và điều trị kịp thời. Hội chứng não cấp bao gồm nhiều bệnh lý gây sốt và rối loạn tri giác cấp tính (lừ đừ, đờ đẫn hôn mê) có thể kèm co giật hoặc không. Hội chứng não cấp có thể là viêm não cấp,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân biệt bệnh viêm não với viêm màng nãoPhân biệt bệnh viêm não với viêm màng nãoĐến ngày 29/6, khoa Nhiễm - BV Nhi Đồng 1 đang điều trị cho gần chụctrẻ đang bị viêm não. Nguyên nhân gây ra căn bệnh này rất đa dạng vàkhó nhận biết.Đây là loại bệnh lý rất nặng có thể gây tử vong hay di chứng nếu không pháthiện và điều trị kịp thời.Hội chứng não cấp bao gồm nhiều bệnh lý gây sốt và rối loạn tri giác cấptính (lừ đừ, đờ đẫn hôn mê) có thể kèm co giật hoặc không. Hội chứng nãocấp có thể là viêm não cấp, viêm màng não nặng.Đối với người không chuyên môn thường khó phân biệt viêm não hay viêmmàng não và chỉ nhớ đến bệnh não. Do triệu chứng của bệnh ở giai đoạnnặng thường giống nhau là hôn mê và co giật..Một điều may mắn là tỷ lệ bệnh này không nhiều khoảng từ 1 - 5 trên tổngsố 100.000 người. Và không phải tất cả mọi người tiếp xúc với tác nhân gâybệnh đều mắc bệnh này.Trong bệnh lý não- màng não cần phân biệt rõ 2 nhóm lớn là viêm não vàviêm màng não. Tuỳ theo nguyên nhân gây bệnh mà bệnh lý não - màng nãodo nhiễm trùng có tên gọi riêng.Viêm não cấpLà một bệnh nhiễm trùng não bộ do siêu vi trùng tấn công trực tiếp vào nhumô não. Có nhiều loại siêu vi trùnggây viêm não cấp như siêu vi viêm nãoNhật Bản lây qua trung gian muỗi chích, siêu vi từ đường tiêu hóa(Enterovirus) lây qua đường ăn uống hay lây qua đường hô hấp như herpesvirus.Viêm não Nhật Bản là viêm não do siêu vi trùng viêm não Nhật Bản. Đâylà bệnh lây qua đường muỗi chích vàthường gặp ở vùng nông thôn.Viêm não do siêu vi trùng đường ruột (enterovirus): siêu vi trùng từđường tiêu hoá tấn công vào não gây viêm não. Nguy hiểm nhất làenterovirus 71, loại siêu vi gây ra bệnh tay chân miệng.Bệnh viêm não cấp thường gặp ở trẻ em (trên 90%). Tuổi mắc của viêm nãoNhật Bản thường là từ 3 đến 8 tuổi, còn do virus đường ruột (enterovirus)thường là trẻ dưới 3 tuổi. Bệnh thường vào mùa nắng nóng, xảy ra ở vùngnông thôn nhiều hơn thành thị.Trẻ mắc bệnh viêm não cấp thường có khởi bệnh đột ngột với các triệuchứng sốt cao, đau đầu, ói mửa, lừ đừ, bỏ ăn có thể kèm ho, tiêu chảy. Sau 1- 2 ngày trẻ xuất hiện co giật và hôn mê và có thể tử vong rất nhanh nếukhông điều trị kịp thời.Nếu điều trị kịp thời, khoảng 50 % trẻ có thể lành bệnh và không có dichứng.Viêm màng nãoTrong khi đó viêm màng não là do tác nhân gây bệnh tấn công vào màngbao quanh não và khi nặng mới có ảnh hưởng đến não.Viêm màng não hay nhiễm trùng huyết do vi trùng não mô cầu là tác nhângây ra. Đây là bệnh tử vong nhanh nếu gặp thể tối cấp.Viêm màng não do HIB (hýp) là do vi trùng HIB gây ra, đây là vi trùng rấtthường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi.Ngoài ra còn có một số tác nhân khác ít gặp.Triệu chứng viêm não - màng nãoTriệu chứng của bệnh viêm màng não hay viêm não ở giai đoạn nặng thườnggiống nhau với các triệu chứngliên quan đến thần kinh như lừ đừ, kích thíchvật vã, run chi, co giật và hôn mê.Trước khi có triệu chứng nặng, trẻ có thể có các biểu hiện như sốt, nôn ói,bỏ ăn, đau đầu, ho hay tiêu chảy. Ở trẻ nhỏ dưới 12 tháng khi viêm màngnão có thể có biểu hiện thóp phồng.Bên cạnh các triệu chứng liên quan đến thần kinh tuỳ theo nguyên nhân màcó các triệu chứng khác kèm theo.Viêm não do enterovirus 71 thường có kèm theo các bóng nước lòng bàn tay, bàn chân, mông, gối và có những vết loét trong miệng.Và khi bệnh do vi trùng não mô cầu thì có thể xuất hiện các chấm hay mảngxuất huyết hoại tử ở da và khi các mảng xuất huyết này lan nhanh thì chínhlà gợi ý bệnh rất nặng.Để phát hiện sớm bệnh lý não- màng não tốt nhất là nên theo dõi sát khithấy trẻ sốt, nôn ói, đau đầu. Nếu phát hiện thấy bóng nước vùng lòngbàn tay bàn chân, hay các chấm hay mảng xuất huyết hoại tửthì nênđến khám ngay các thầy thuốc chuyên khoa.Hay khi thấy có dấu thần kinh như lừ đừ, kích thích vật vã, run chi, co giậtvà hôn mê thì mang trẻ đến ngay bệnh viện. Và điều quan trọng là các triệuchứng trên sẽ xuất hiện ngày càng nặng.Phòng ngừaĐể phòng ngừa bệnh lý não- màng não cần nhiều biện pháp tùy theo mỗiloại bệnh như viêm não Nhật Bản là nên diệt muỗi, ngủ mùng.Với viêm não do siêu vi trùng đường ruột là bảo đảm vệ sinh khi ăn uống,đặc biệt là rửa tay trước khi ăn.Ngoài ra việc chích vắc-xin cũng rất quan trọng nhưng 1 vắc-xin chỉ phòngđược 1 bệnh não - màng não mà thôi.Hiện nay ở Việt Nam có thuốc chủng ngừa ngừa viêm não Nhật Bản, ngừaviêm màng não do HIB là 2 vắc xin có nhiều hiệu quả phòng ngừa.Trẻ có thể bắt đầu chủng ngừa viêm não Nhật Bản từ 12 tháng tuổi. Điều cầnbiết là chủng ngừa viêm não Nhật Bản chỉ ngừa được viêm não Nhật Bảnchứ không thể được các viêm não khác.Riêng bệnh viêm màng não do não mô cầu thi chỉ có vắc xin phòng tuýp Avà C và hiệu quả cũng không nhiều. Nên để phòng ngừa bệnh này điều quantrọng nhất là vệ sinh môi trường và phát hiện trường hợp bệnh đầu tiên đểphòng ngừa cho người xung quanh bằng cách cho uống thuốc. ...