Phân bổ vốn hiệu quả - một góc nhìn

Các công ty dẫn đầu thị trường không chỉ đạt được thành công thông qua kết quả hoạt động kinh doanh tốt mà còn bởi họ biết cách phân bổ vốn một cách hiệu quả và có lợi nhất cho các cổ đông.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân bổ vốn hiệu quả - một góc nhìn Phân bổ vốn hiệuquả - một góc nhìnCác công ty dẫn đầu thị trường không chỉ đạt được thành côngthông qua kết quả hoạt động kinh doanh tốt mà còn bởi họ biếtcách phân bổ vốn một cách hiệu quả và có lợi nhất cho các cổđông. Trên thực tế quyết định phân bổ vốn là các quyết định cótính chất sống còn đối với hoạt động của doanh nghiệp trongtương lai và cũng là một trong những nhiệm vụ trọng yếu của nhàquản trị doanh nghiệp bởi đây là một nguồn lực hữu hạn. Việcquyết định xem có nên trả hoặc tăng cổ tức hay xây thêm xínghiệp mới, đầu tư mở rộng sản xuất, thuê thêm nhân côngthường là vấn đề làm đau đầu ban lãnh đạo công ty, đặc biệt làcác công ty đại chúng.Ngay cả một đại gia như Microsoft cũng có lúc phải đối mặt vớinhững khó khăn tương tự. Các cổ đông của công ty đã lên tiếngđòi trả cổ tức, với tổng trị giá lên khoảng 48 tỉ đôla khi công tyđịnh sử dụng lượng tiền này để tái đầu tư. Vào tháng 3 năm 2003công ty đã phải đáp lại yêu cầu này bằng cách trả cổ tức 0.08$trên mỗi cổ phần. Mỗi công ty đều tiến hành hoạt động kinhdoanh theo một chu kì nhất định, và thường thì quyết định phânbổ vốn trong giai đoạn đầu bao giờ cũng dễ dàng hơn bởi mụctiêu chủ yếu trong giai đoạn này là nhằm tăng trưởng nhanh. Tuynhiên, khi công ty đã tăng trưởng khá tốt qua nhiều năm, đến mộtlúc nào đó họ sẽ nhận thấy trên thị trường còn rất nhiều khe hởvà những cơ hội kiếm tiền đang chờ họ nắm bắt. Nói cách khác,công ty đó sẽ tiến hành sản xuất thêm các sản phẩm mới hoặcmở rộng hoạt động đầu tư sang lĩnh vực khác.Đương nhiên, đây cũng là lúc họ phải phân bổ lại nguồn vốn, vàbị đặt trước những sự lựa chọn khó khăn như:* Có nên tham gia vào một lĩnh vực mới hay không bởi để thựchiện được điều này doanh nghiệp cần có một lượng vốn lớn đểđầu tư ban đầu, tuy nhiên đổi lại cơ hội thu lợi nhuận từ ngànhnày là điều khá chắc chắn.* Tăng năng lực của ngành kinh doanh chủ chốt: vấn đề là ở chỗnăng lực sản xuất bao giờ cũng có giới hạn, việc nâng cao nănglực kinh doanh sẽ chỉ kéo dài đến lúc tốc độ tăng trưởng củadoanh nghiệp có xu hướng sụt giảm.* Trả hoặc tăng cổ tức: đây cũng là một quyết định cần cân nhắckĩ bởi khi tiến hành trả hoặc tăng cổ tức thì lượng vốn dùng để táiđầu tư của doanh nghiệp sẽ giảm.* Tiến hành đầu tư hoặc mua lại các công ty khác: quyết định nàycần phải suy xét một cách thận trọng bởi nó có ảnh hưởng rất lớnđến hoạt động cũng như dòng tiền của doanh nghiệp trong tươnglai.* Quyết định mua lại cổ phiếu của mìnhTrên đây là các quyết định thường gặp đối với một doanh nghiệp,và quyết định này thường được nhận biết qua một vài chỉ số mànhà đầu tư có thể tiếp cận như ROA, ROE....Thông qua các chỉsố này, các nhà đầu tư có thể đánh giá được hiệu quả sử dụngnguồn vốn cũng như hiệu quả phân bổ vốn của doanh nghiệp.Khi xem xét chỉ số ROE, hãy tính đến một vài yếu tố như tuổi đờicủa công ty, và loại hình kinh doanh của công ty đó.Các công ty mới thành lập thường có tỉ lệ cao bởi quyết địnhphân bổ vốn của công ty này thường đơn giản hơn, như đã nói ởtrên. Còn với các công ty lâu đời, đặc biệt là công ty hoạt độngtrong ngành có mức độ tập trung vốn cao như truyền thông, côngnghệ... thì tỉ lệ ROE thường thấp hơn bởi họ tốn nhiều chi phíhơn để tạo ra được một đồng doanh thu hay lợi nhuận. Cũng nênchú ý rằng ROE của các ngành rất khác nhau vì thế tốt nhất lànên so sánh giữa các doanh nghiệp tương đối giống nhau (vềquy mô, cơ cấu sản phẩm..) hoặc so sánh với mức bình quânngành.ROE thể hiện hiệu quả của hoạt động sử dụng vốn cổ đông. Chỉsố thu nhâp trên tài sản cũng tương tự như chỉ số ROE, có sựkhác biệt lớn giữa các ngành, tuy nhiên chỉ số này phản ánh hiệuquả sử dụng tài sản của doanh nghiệp. ROA trong dài hạn sẽphản ánh tình trạng hoạt động của doanh nghiệp tốt hơn chỉ sốROE. Tại sao lại như vậy?_đơn giản là bởi trong công thức tínhtoán ROE, lợi nhuận ròng hiện tại và lợi nhuận ròng của kì trướclà những biến số quan trọng, có thể có chênh lệch đáng kể quacác thời kì, chính vì thế mà ROE của một công ty rất khác nhauqua các năm. Trong khi đó, ROA được tính dựa trên giá trị các tàisản và nguồn vốn dài hạn, vì thế ổn định hơn, có sự thay đổikhông đáng kể. Tiếp đến là các chỉ tiêu về vốn và quản lý dòngtiền của doanh nghiệp. Giả sử rằng công ty X có tỉ lệ ROE bìnhquân trong 10 năm đầu là khoảng 18%_đây là con số rất ấntượng, tuy nhiên cũng nên lưu ý bởi công ty đạt được tốc độ nàyvào thời điểm thị trường trên thị trường có nhiều chỗ trống và cơhội để đầu tư kinh doanh.Dẫn đầu thị trường về thị phần, công ty đã bắt đầu nhận thấy nókhó có khả năng duy trì được tốc độ tăng trưởng này mãi, và tốthơn hết là nhanh chân tìm kiếm một cơ hội mới để làm gia tănggiá trị cho các cổ đông. Thường thì sẽ có một lượng vốn nhấtđịnh được dành riêng cho hoạt động kinh doanh truyền thống củadoanh nghiệp, lượng ti ...